Presentatie over de in 2020 aan Sitech verleende Waterwetvergunning

Dan gaan we naar agendapunt 2.2 met dank aan de heer Roger Janssen voor de presentatie. Dankjewel en voor het agendapunt 2.2 gaan we een presentatie hebben over de in 2020 aan Sitech verleende watervergunning. We geven die presentatie onder andere naar aanleiding van de vragen die door de Partij voor de Dieren zijn gesteld en de inspreker reactie vorige keer namens de Extinction Rebellion in de AB Vergadering van 12 juli. We nemen u graag mee in de ontwikkeling van de vergunningverlening, waarbij ik een kort stukje inleid voordat ik Henny Zonnemans het woord geef voor de presentatie. We hebben in 2018 besloten om een zeer zorgvuldig vergunningsaanvraagtraject te doorlopen en dat hebben we gedaan door middel van een mutual gains approach, waarbij wij onder andere de waterleidingbedrijven langs de Maas, de drie bedrijven WML, Vitens en Dunea en degene die gaat over de Maas, de waterbeheerder van de Maas, hebben deelgenomen aan dat mutual gains approach traject. We hebben daar ruim de tijd genomen om te kijken in hoeverre de normeringen en de afspraken met het Sitech bedrijf gemaakt konden worden. Dat heeft ertoe geleid dat wij de vergunningaanvraag ter visie gelegd hebben. En daar zijn eigenlijk door Sitech en een paar bedrijven op het Chemelot terrein zienswijzen ingediend en dat ligt ook nu bij de rechter. De overige partijen hebben dat niet gedaan en konden zich vinden in de afspraken die gemaakt zijn waarbij wij, en ik hecht er toch aan om het hier nadrukkelijk te zeggen, wij de grenzen opgezocht hebben van wat wettelijk acceptabel is. Wij zijn een overheidsinstantie en wij houden ons in dat opzicht ook aan het wettelijke kader en de wet daaromtrent. Ik weet niet of de heer Zonnemans, ja, hij staat er al, dus ik zou zeggen, meneer Zonnemans, gaat uw gang. Probeer

Probeer de microfoon toch maar even te laten staan. Ja, de eerste sheet geeft eigenlijk voor u die informatie dat we spreken over het Chemelot-terrein. Nee, toch dichterbij, dankjewel voor de tip. Doen we toch zo. Ja, merk ik zelf ook. Het Chemelot-terrein is gevestigd in Sittard-Geleen. Er komt dadelijk nog een plaatje en een kaartje van. Het Chemelot-terrein bestaat uit ongeveer 66 verschillende chemische fabrieken die allemaal samen een stukje productie doen, maar die ook allemaal samen verantwoordelijk zijn en veroorzaker zijn van een afvalwaterstroom. Die afvalwaterstroom wordt op het Chemelot-terrein verzameld door de organisatie Sitech en Sitech is ook degene die bij ons de vergunning heeft aangevraagd om uiteindelijk dat afvalwater te mogen lozen op de rivier van het waterschap. Dat gezegd hebbende, en dan zit ik eigenlijk al midden in de presentatie zelf, wilde ik met u even de volgende stapjes langslopen. Het proces van de totstandkoming van de vergunning voor de lozing, uiteraard de beoordeling die wij als waterschap hebben gemaakt. Dan wil ik een stukje toelichten op de inhoud van de vergunning, inclusief het onderwerp plastics. Daar waren nog wat vragen over, dus het lijkt me verstandig om daar even wat langer bij stil te staan. En uiteraard de nazorg die wij op de vergunning hebben gedaan en nog steeds blijven doen als waterschap, want na vergunningverlening komt natuurlijk een stukje toezicht en handhaving. Voorhand de verleende vergunning is feitelijk, zoals mevrouw Verwers ook al aangeeft, op een heel bijzondere wijze tot stand gekomen door in gesprek te zijn met alle belanghebbenden die zich met name in de juridische procedure van de vergunning daarvoor hadden gemeld. Ze heeft ze bij naam juist nog even genoemd. Maar het heeft ook toe geleid dat we tot een hele nieuwe soort vergunning zijn gekomen. Een hele verregaande vergunning voor Nederland en het heeft ons ministerie van IenW ons bevestigd. Het is ook wel een hele belangrijke vergunning, een soort pilotvergunning die als gidsvergunning functioneert nu voor allerlei vergunningen die Rijkswaterstaat verleent in een inhaalslag waar wij eigenlijk ook toentertijd mee zijn bezig geweest in 2018, 19 en 20. Inmiddels hebben we de warme belangstelling van een aantal EU-landen zelfs op deze vergunning. Die willen weten hoe deze vernieuwende vergunning tot stand is gekomen en wat daarin staat. We hebben recent zelfs voor Zwitserland een presentatie gegeven die u nu ook gaat zien, om in ieder geval deze kennis die we hebben opgedaan in het proces verder door te leiden naar andere plekken. Het begint allemaal, en u heeft straks bij de vorige presentatie ook al genoemd, bij een stukje wet- en regelgeving, de normering etcetera. De provincie Limburg, dat is het eerste gedachtebolletje, verleent in principe een soort omgevingsvergunning, een milieuvergunning, een bouwvergunning, alles bij elkaar. Waar de waterwetvergunning van het waterschap, tweede hoofdbolletje, op inspeelt. Het watergedeelte zit niet in de eerste vergunning van de provincie, zit in onze vergunning, maar ze moeten wel één op één gekoppeld zijn inhoudelijk. Daar zit ook een wettelijke coördinatieverplichting op en die hebben we uiteraard voor de vergunning van 2020 ook gevolgd. De niet-wettelijke verplichting, het laatste gedachtenbolletje, de natuurbeschermingswetvergunning, hebben we wel afstemming met de provincie over gehad, want dat wordt ook door de provincie verleend, maar in een heel andere context. Is niet in de coördinatieverplichting meegenomen, maar wel inhoudelijk. Ik denk dat het belangrijk is om dat laatste wel te weten dat we dat hebben afgestemd met elkaar. Dan zou ik toch graag kort even, en dat is ook mijn historie in het dossier, nog even in de tijd terug willen gaan naar de calamiteiten in 2015. Misschien dat een aantal van u zich dat nog kunnen herinneren, dat de drinkwatervoorziening een aantal maanden stop heeft gelegen, of de voorziening drinkwater niet, maar wel de inname uit de Maas. En toen hebben we allemaal wat harder water als grondwater als basis gekregen. Dat was feitelijk doordat die stof die daar rechts staat, die chemische formule pyrazool genaamd, in de Maas was aangetroffen. We hadden hem vrij snel onder controle als waterschap samen met het bedrijf, maar de nalevering via de zuivering etcetera heeft toch een tijdje geduurd. En ja, uiteindelijk hebben we zelfs kunnen constateren dat er een uit was naar de Rijn is geconstateerd in het najaar 2015. Dat bleek dus niet vanuit Nederland te komen, maar zelfs vanuit Zwitserland en vanuit Duitsland. En ja, dat was wel een, ja echt plat gezegd, een eyeopener om te weten dat je dat soort rare stoffen dus van veel meer kanten kan krijgen dan alleen maar van het Chemelot-terrein. Die stof. Nou, wat we hebben gedaan is nadat we wisten dat er een heel vervelend stofje in zat, hebben we heel goed gekeken en hebben wij in 2016 een nieuwe vergunning verleend aan het bedrijf waarin we een aantal reductieverplichtingen al hadden opgenomen waarvan we wisten dat die zouden hout snijden en voor een aantal stoffen hebben we onderzoeksverplichtingen opgelegd om nader te leren van welke stoffen zijn dat die geloosd worden? Welke stoffen zijn echt serieus schadelijk? Wat zijn de mogelijkheden om die stoffen tegen te houden? En vandaar dat wij die vergunning van 2016 voor 3 jaar hebben verleend en dan kom ik op de vergunning die nu actueel is. Wetende wat in die 3 jaar aan informatie is verzameld, hebben we een soort pilotvergunning, ik noem hem straks ook al zo, voor 7 jaar verleend in afstemming met alle partijen. Om de grip op de situatie te houden, zitten ook heel veel onderzoeksverplichtingen nog in die vergunning van die 7 jaar. Beetje ook over de tijd verdeeld en we hebben een idee dat we steeds meer aan de weet komen van wat er allemaal wordt geproduceerd en geloosd. De grootste klap hebben we natuurlijk in 2020 gemaakt, maar we blijven niet stilstaan. We blijven steeds verbeteren en richting 2027 komen er nog wat verbeteringen aan de orde op de vergunning van 2020. Het is een dynamisch bedrijventerrein. Er zitten, zei ik juist al, meer dan 60 bedrijven. Ja, blijf je bezig met nieuw te vestigen bedrijven, veranderingen in bestaande installaties, dus we blijven ook als waterschap aan de bak om zo goed mogelijk het milieu, het watermilieu te beschermen. En, zoals mevrouw Van Wersch aangaf, we hebben op een aantal punten zijn we op het scherp van de snede gaan zitten bij de vergunningverlening. Ik heb gezegd, misschien ook wel een klein beetje eroverheen, maar oké, hè, dit is voor de goede zaak. En er zijn natuurlijk een aantal bedrijven die niet helemaal gelukkig met ons waren op het Chemelot-terrein. Die hebben een paar beroepszaken aangespannen. Daar lopen er nu alles met elkaar vier tegen het waterschap. En dat is wel omdat wij ja proberen de wind eronder te houden. Dat een beetje vanuit het perspectief van wat er tot het heden is gebeurd, dan toch een beetje naar de concrete situatie die nog even tussen past. Mevrouw Verwers haalde nog even aan dat we 16 fabrieken hebben, dat we Sitech als facilitator hebben, Rijkswaterstaat, ministerie, andere belanghebbenden. We hebben die allemaal meegenomen in het ontstaan van die vergunning van 2020, dus dat hoef ik niet helemaal allemaal zo uitgebreid te benoemen. En dan kom ik toch aan het kaartje. Als u een beetje kunt oriënteren, in het midden loopt van noord naar zuid de A2. En onderin rechts zie je de A76 afbuigen en juist op dat snijvlak van die twee wegen bevindt zich het Chemelot-terrein, zowel aan de noordkant als aan de zuidkant van de A76. Het afvalwater wordt verzameld rechtsboven waar het woordje buffers staat. Daar wordt het afvalwater door Sitech verzameld en dan wordt het geleid onder de A2 door, onder het kanaal door naar de zuiveringsinstallatie. Daar staat helemaal links de IAZI, de integrale afvalwaterzuiveringsinstallatie van Chemelot. Ja, maar Anne, dankjewel, dat is die ja. Dan...

Ja, dat komt bijvoorbeeld een plaatje nog veel, ja, veel leuker om te zien. Sorry, verkeerde kant hup hup. Want meneer Jansen, al welk knopje in het rooien? Oké, dankjewel. Dit is de zuivering van Chemelot. En dan zegt meneer Jansen en hier in dat hele onderste hoekje ligt nog een communale zuivering van het waterschap van WBL. U kunt zien wat het verschil in maat is en ik heb dadelijk nog een wat meer detailplaatje, maar u bent vast geïnformeerd dat dat nog gaat komen, maar er zit echt een immense installatie. Dat gaat ook een immense hoeveelheid water doorheen uiteraard en die installatie die doet het heel erg goed durf ik hardop te zeggen, dus een biologische installatie. We hadden er heel veel uit, maar nog steeds niet genoeg. Als ik eerlijk mag zijn van wat het zou kunnen zijn en daar blijven we dus ook als waterschap voor aan de slag. Dat water wordt geloosd uiteindelijk op de Maas. De Maas is een regenwaterrivier, dus daar zitten variaties in de afvoer. U ziet dat in de zomer, dan zit er weinig water in, in de najaar, dan komt veel regenwater et cetera. Dan hebben we zelfs problemen met onze dijken, dan is het ook weer niet goed natuurlijk. Maar het gemiddelde biet zit ongeveer op 230 en de minimumgarantie is 10 en die 10. Die onderste grens hebben wij voor de verdunning gebruikt voor de vergunningverlening, dus we zitten altijd aan de veilige kant van hoeveel water door de Maas gaat. Als je dat vergelijkt, bijvoorbeeld met een Rijn, dat is een gemengde rivier. Die zit sowieso alle factor tien qua afvoer hoger, vele grote rivier en heeft vele beperktere variatie. En als ik dan de doorstap maakt naar hoeveel lost het bedrijf? Het bedrijventerrein Chemelot nu op de Maas? Alles met elkaar is dat 1 m³ per seconde in vergelijking met de 230 gemiddeld en de 10 aan minimum. Maar we weten en dat het allerlaatste stukje wat ik erbij heb geschreven. We weten dat uit de Maas drinkwater wordt gemaakt, zowel in Roosteren als in Heel. Door de Waterleidingmaatschappij Limburg. Maar we weten ook en die zijn als partner in het hele traject meegenomen om te komen tot die vergunning van 2020. Dat heel Rotterdam op Maaswater draait vanwege het waterleidingbedrijf Evides, maar ook zo'n grote plaats als Den Haag, waar Dunea haar drinkwater levert. Die zijn ook afhankelijk van de waterkwaliteit van de Maas, dus alle drie die drinkwaterleidingbedrijven zijn we ons mee geweest in dat traject om te komen door deze vergunning en die hebben alle drie zoals u al zei, mevrouw Van Bergs alle drie geen zienswijze bezwaren tegen die vergunning gemaakt, dus die zijn op zich niet dolblij, maar wel tevreden met wat er nu al op de kaart staat. We hebben uiteraard die vergunning niet alleen gemaakt. We hebben daar gelukkig gebruik kunnen maken van Rijkswaterstaat. Onze grote broer noem ik het maar altijd. Die is ook de waterbeheerder van de Maas, dus je wil zeker weten dat ook die partij zich in zo'n lozingsvergunning kan herkennen. Want uiteindelijk komt het water van een sitekeur waarop wordt geloosd in de Maas terecht. Ook die afstemming zoals ik strakjes al zei met de provincie Limburg, het procedurele voor de omgevingsvergunning. En voor zover mogelijk was ook de natuurbeheervergunning. We hebben ons verstaan met het RIVM niet onbekende partijen in Nederland. Die hebben ons geadviseerd op drinkwater. Op de stof AMPA dat is een stof die heel erg vervelend is bij vanwege koelwater conditionering, maar ook op allerlei drinkwaternormen die van het ministerie nog niet bekend waren. Dat heeft de RIVM ons onder de arm kunnen grijpen en uiteraard hebben wij, omdat het ook juridisch allemaal moet kloppen, ons terdege laten bijstaan door het advocatenkantoor Pels Rijcken. En inmiddels is dat AKD. Als u het dan een keer hoort uit Den Bosch geworden. Voor alle diverse juridische aspecten die bij deze vergunning in beeld zijn gekomen. En dan krijg je eigenlijk de gewetensvraag die die strakke soekel een beetje speelde van, ga je nu voor een effect of ga je voor een norm? Ja, dan moet je eerst weten waar je het over hebt en tot welk detailniveau je dat wil weten. Want ja, je kunt zeggen, we willen naar nul met een lozing of zo dicht mogelijk naar nul, maar over hoeveel praat je dan? Praat je dan over één of over 0,1 of over 0,01 of nog veel meer nog meer nullen waar het nog kleiner wordt aan de hand van dit voorbeeld aan de rechterkant ziet u. Wat hij thuis kunt zien op het potje aardbeienjam aan informatie. Dat was voor ons ruimschoots te weinig om de vergunning op te verlenen dat dat detailniveau aan de linkse kant ziet. U een analyse die je als je een gebei door een analyse haalt op het laboratoriumniveau wat er allemaal aan verschillende stoffen zo in zijn arbeiders worden aangetroffen en feitelijk is dat het niveau op basis waarvan we de vergunning hebben verleend. Dus met dat detailniveau hebben we naar de vergunning gekeken en naar de aanvraag van het bedrijf. Waar hebben we naar gekeken? En dan krijg je eigenlijk een heel mooi plaatje, maar dit is wel zoals iedere waterbeheerder in Nederland is, is een wettelijke verplichting een vergunning toetst die vergunning, die bestaat die toets. Die bestaat eigenlijk uit dat je een een aanvraag moet krijgen waar je op dat wat ik in de vorige sheet liet zien op dat detail niet voor de informatie aangereikt krijgt. Dave, ook wat voeten in de aarde gehad om die aanvraag op dat detailniveau te krijgen? Dat was al in het voortraject, ook nadat de vergunning was ingediend, hebben ze nog een keer. Bij Sitech moeten vertellen dat er voor jullie zijn aanvraag niet toereikend was om alle goede beoordelingen te kunnen maken. Dat heb ik toen nog een half jaartje aan aangekoppeld. Nadat die vergunning was aangevraagd. Toen hebben we wel de goede informatie gekregen of zo ver als mogelijk was. En toen heb ik gekeken naar wat in dat rode vak staat. De algemene beoordelingsmethode. En dan kijk je naar een bron aanpak en kijk je naar een minimalisatie van wat er vrijkomt, maar voordat je bent bij die zuivering waar ik strak is die grote circus voor had hè die die zuiveringsinstallatie ben ik eigenlijk bij de verschillende fabrieken. Want die hebben allemaal gezien als waterschap. Alle 66 in de vergunningsaanvraag hebben we kunnen zien welke stoffen daar ontstaan en wat ze zelf al doen in kader van bron aanpak in het kader van de best bestaande technieken BBT. Wat daar vrijkwam en we hebben aan de hand van Europees vastgestelde documenten dat bref dat zijn ieder land in Europa gebruikt dat en we gebruiken allemaal als waterbeelden, allemaal ook in Nederland die achtergrond. Om te toetsen worden er voldoende best bestaande technieken toegepast. En, dat zit in een blokje bron aanpak, dus bij het bronnenpak begint het zoveel mogelijk zuiver aan de bron. Dat is een credo wat overal in milieuland wordt gebaseerd en zeker ook bij waterlozingen, afvalwaterlozingen dus bronnen pak is razend belangrijk. Daar begint het hele verhaal mee. Als je dat stapje hebt gehad, ga je kijken of je op het bedrijf achteraf naar dat afvalwater is ontstaan. Nog kunt verder. Reinigen kunt schoonmaken, dat is die integrale afvalwaterzuiveringsinstallatie. Dan ga je kijken wat er met die informatie in theorie geloosd zou worden. Dan krijg je de zogenaamde emissietoets. Dus dan kijken, wat zijn de normen in de beek of in de Maas? Om te toetsen zit je aan de norm of niet? Is dat goed? Blijf je daar ruimschoots onder dan. Kun je onder die voorwaarde dat je onder die waarde blijft, kun je een vergunning krijgen. Haal je dat niet, dan zie je het blauwe lijntje weer naar voren lopen en dan krijg je een nieuwe best bestaande techniektoets. Dat noemen we BBT plus en dan mag je qua het woordje staat er niet voor niks. Kosteneffectiviteit, want naast het feit dat je kijkt naar best bestaande technieken kijk je ook wat mag dat kosten, want daar zijn ook in Nederland richtlijnen voor. Kun je factor tien. Vanuit die basisgedachte BBT factor tien duurder gaan zitten bij BBT plus en dan krijg je alsnog een verdere reductie van de lozing, dan kun je andere technieken toepassen die een stuk duurder zijn. En ook daar hebben we bij de vergunningverlening een aantal stoffen van gezien dat hebben toegepast. Waar we aan toetsen als ik ben bij emissietoets weer naar het einde, ga dat zijn in principe zoals ik strakker zijn. Normen die in Nederland zijn vastgesteld door het ministerie die door het RIVM zijn onderzocht. Maar het kan ook zijn dat we nog geen vastgestelde normen hebben en dan hebben we in het traject wat we met de partners hebben afgesproken dat MGA traject mutual games approach hebben we afgesproken dat we de veilige parameter vanuit het drinkwaterwet zouden gebruiken en dat is één microgram per liter. En als je praat in meeste mensen zegt dat niet direct wat, maar als je praat door parts per million een miljoenste deeltje, daar hebben we dan nog het duizendste gedeelte van. En dat is die veilige norm, dus het is voor deskundigen 10 min 9. Dat is de norm waar wij aan getoetst hebben, dus je zit, ja wil niet zeggen, super safe, maar je zit wel. Zoals ieder water weer dat doet met dringend advies van het van het RIVM waar geen normen zijn gebruikt dan alsjeblieft die signalering sparen. Met dan zijn we hem ook met met Sitech afgesproken en ze hebben hem ook getoetst. Nou. Dan ga ik toch naar de? Een ander stukje nog even ter? Informatie dit komt dadelijk een paar keer terug. Daar zijn in Nederland zijn. En is er een indeling voor stoffen die geloosd worden in vier categorieën. Het begint met de onderste, de C en de C is stoffen die in eigenlijk van nature voorkomen stoffen die je weliswaar mag lozen, maar waar een beperkte saneringsinspanning van verplicht is. Er zijn stoffen die zijn in de B categorie ingedeeld. Dat zijn snel afbreekbare stoffen die weliswaar water bezwaarlijk zijn. Dan moet je die moet je zoveel mogelijk voorkomen. Maar dan kom ik bij de de bovenste twee en dat staat niets met naar boven toe gerangschikt, want dat zijn de belangrijkere stoffen of te veel belangrijkere stoffen. De a stoffen. Dat zijn de niet afbreekbare, niet snel afbreekbare stoffen en daar willen we eigenlijk in Nederland heel graag hebben dat die die lozing uiteindelijk zo dicht mogelijk bij nul komt en de zeer zorgwekkende stoffen of je komt met die Z. Dat zijn de meest gevaarlijke stoffen voor mens en milieu en daar willen we echt. Naar nul, dit als basisinformatie even. Dus houd hem even vast. Want in dit plaatje ziet u hoeveel van die soorten stoffen in die lozing van Sitech zitten. Je ziet dus dat we die meest bezwaarlijke categorie, dat toch nog 85 stoffen zijn. En 251 in de A categorie. Dat is niet niks. Als je het bij mekaar telt, is dat ongeveer de helft van de stoffen die geloosd worden. Nou om toch greep te krijgen op die vergunningsaanvraag, want die bestond uiteindelijk het. 631 stoffen dat ze nu staan, hè? Onder bij het totaalplaatje hebben we geprobeerd die stoffen in categorieën op te delen. Onder greep op te krijgen. En, ik wil ze niet allemaal langslopen, want dat is voor specialisten. Maar als je praat over incidentele lozingen, bijvoorbeeld, dat zijn stoffen die bij de brandweer gebruikt zouden kunnen gaan worden als ze een hele rare brand hebben. En dan moeten ze PFAS'en gebruiken. Nou, dat is vloeken in de kerk voor watermensen, dus we hebben eigenlijk met Sitech ook in de vergunning opgenomen dat dat uitgefaseerd moet worden. Dat gebruik van dat spul. Daar zijn ze bijna klaar mee. Maar we hebben in de vergunning van 2020 nog de mogelijkheid gelaten om die stoffen nadat ze een aantal voorzieningen getroffen hadden. Eventueel een keer te mogen lozen, maar niet structureel, echt niet structureel. Een andere waar ook door insprekers in de vorige AB vergadering op beschoten deert. Dat zijn de polymeren en plastics. Dat zijn er 11, in dit geval in het overzicht en u ziet dat er zo in werkenderwijs een heleboel stoffen zijn die toch in een bepaalde categorie opgenomen zijn waar we bijzonder aandacht voor hebben gehad en waar we dus met met de partners. In het proces van het MGA. Op hebben door zitten, zitten, werken en dat heeft uiteindelijk te geleid tot een tot een lozingsvergunning. Een toestemming om te lozen, maar wel onder voorwaarden en ook met een aantal onderzoeksverplichtingen. En daar wil ik graag aan u toelichten. Uiteindelijk is het zo dat voor de goed verstaander dat de vergunningsaanvraag onderdeel blijft uitmaken van de verleende vergunning, dus alles wat het bedrijf. Heeft aangevraagd. Daar zijn ze ook wensenspreekbaar, dus als zij hebben gezegd dat ze van stof x zoveel lozen. Dan is dat feitelijk als we dat niet strenger gedaan bij normen bijvoorbeeld, of om bepaalde voorzieningen toe te passen, is dat gewoon met de vergunning al van toepassing van kracht. Daarnaast hebben we voorschriften in de vergunning opgenomen. Normen administratieve verplichtingen meldingsverplichtingen bij situaties waar je ongewone voorvallen hebt, hè? Dus een calamiteit, maar ook bij het het repareren van de installatie of vernieuwen van de installatie turnarounds. Daar hebben we afspraken over gemaakt in de vergunning. Gewoon zwart wit zoveel tijd van tevoren melden bij voorzienbare voorvallen en binnen zoveel tijd naar calamiteit is geweest. Willen we weten wat er gebeurd is? Hoeveel jullie geloosd denken te hebben. En dan willen we ook kunnen controleren. En, uiteindelijk hebben we in onze overwegingen bij de vergunning, dat is. Een tekstueel is dan ongeveer de helft van van wat de vergunning beslaat. Dus naast de voorschriften ook overwegingen. Waarom ben je waartoe gekomen om in ieder geval duidelijk te maken aan eenieder? Dus niet alleen het bedrijf, maar ook alle andere belanghebbenden. Waarom heb je welke normen opgenomen? Daar staat ook een heel stuk tekst in over plastics voor liefhebbers. En uiteindelijk hebben we een hier strakjes het aantal al gezien van 631. We hebben ook een stoffenlijst opgenomen van alle zeshonderdéénendertig stoffen die zijn vergund en geen enkele andere stof meer dan die. En, die hebben we benoemd met een naam. Daar hebben we een uniek kenmerk in de vorm van een CAS-nummer voor insiders bijgezet. We hebben ook aangegeven wat de vraag was van Sitech, hoeveel mag die lozing in microgram per liter mag dat zijn? We hebben ook de normen aangegeven, zowel verdrinkwater als voor ecologie waar we aan getoetst hebben en de laatste kolom in die mooie tabel en die stoffenlijst zijn nog de onderzoeksverplichtingen waar ik dadelijk nog op ga terugkomen. Nou een specifieke voorschriften die in de vergunning staan, gaan over normering, reductieverplichtingen, onderzoek aantreffen, nieuwe stoffen en in controle zijn. Dat zijn de volgende sheets. En, ik probeer het een beetje luchtig te houden, maar hier en daar moet ik toch een beetje. De moet ik toch een beetje de diepte in het het zit gewoon in het onderwerp. Er zijn uiteraard in iedere lozingvergunning zijn algemene normen. Hoeveel hoe zuur en hoe basis mag het water zijn, wat je loost, welke maximale temperatuur mag het zijn, hoeveel zuurstofverbruik? Een andere groepsnormen als strakjes open gevallen fors voor stikstof. Die polysyclische aromatische koolwaterstoffen en Chloe de hoeveel macht dat erin zit? Dat zijn allemaal algemenere normen, maar ook individuele stofstromen zijn benoemd. Metalen en organische stoffen zijn concreet benoemd. Of je praat nu over zware metalen als arseen of zink of organische stoffen als melamine en pirosol namen straks ook een keer gevallen. Ze zijn als concrete stofnorm in die vergunning opgenomen. We hebben zelfs waar we het idee hadden dat je het beter op fabrieksniveau kunt regelen, normen. Opgenomen waar een fabriek op het bedrijfsreor loost gewoon om zeker te weten dat aan die bron aanpakking weet nog dat mooie stroomschematje dat aan die bron aanpakken wordt voldaan. Dus er zijn op fabrieken zijn voor bepaalde stoffen zijn er niet zo heel erg veel, maar concrete stoffen opgenomen op fabrieksniveau. En, we hebben met het bedrijf in die stoffen tabel opgenomen. We hebben dat alerteringswaarde genoemd, maar wel opgenomen waar zij van hebben aangegeven. Dat is eigenlijk het gehalte waar we standaardlozen dat kan. Incidenteel vanwege bijzondere bedrijfomstandigheden een keer meer zijn. Het is ook geen formele norm. Staat er niet voor niks bij, maar het is wel een afspraak over. Daar heb je aan te houden, ga je er overheen, ga je dat melden en gaan we kijken of we daar iets structureels voor moeten regelen, zeker als het vaker voorkomt. Dat zullen we die waarde heen gaan. Daarna reductieverplichtingen. Ja met toch met enige trots durf ik hard hadden te zeggen. Ben altijd een beetje voorzichtig als overheid om om op aan borstklopperij te doen. Maar van de andere kant, we hebben toch met het bedrijf en dat waren eigenlijk deze. Deze vier stoffen die die heel bijzonder waren voor ons allemaal hebben we toch substantiële reductie verplichtingen kunnen opnemen en bijvoorbeeld die eerste die melamine dat ieder stukje plastic? Ja, dit natuurlijk niet, maar de tafelbladen bijvoorbeeld wel hè? Dat daar zit melamine in. Wel hele grote fabriek en we hebben toch met het bedrijf kunnen afspreken? Dat moet minder, dat gaat minder. Die 50% is inmiddels gerealiseerd. Daar hebben ze meteen als eerste werk van gemaakt. Dat heeft uiterlijke miljoenen gekost. Dat is rond. Die AMPA stof de meeste zegt het niets, maar wordt in feite gebruikt bij koelwater conditionering. Er wordt nogal wat gekoeld in processen die warmte kwijt moeten. Die 90% die is nagenoeg geregeld. Dan wordt het even iets moeilijker. Vanadium is een zwaar metaal. Daar weten we van dat dat heel wat engineering voor bedrijf kosten om dat te gaan realiseren. We hebben met bedrijven afgesproken om uiterlijk 2027 dat geregeld te hebben. Ze hebben ons een aantal keren een plan van aanpak laten zien, ook met een voortgangsrapportage dat ze op de goede weg zijn om dat geregeld te krijgen. Heel moeilijk proces om om dat naar beneden te drukken, maar het is is in ieder geval in beweging en we hebben het perspectief tot een 2027 dat geregeld is. En bijvoorbeeld stof als kwik. Het is maar één 2 kg per jaar, maar ik wil het niet bagatelliseren door dat te zeggen. Die gehaltes zijn ook 40% gezakt inmiddels. En dan hebben we nog een aantal stoffen die we in de vergunningverleningsproces niet concreet in de greep konden krijgen, omdat ze nog niet helemaal dat plaatje met die emissietoets konden voldoen. Die hebben we in in een tijdsverset van één twee jaar, want je moet wel prioriteiten stellen. Dat waren voor de drinkwaterleidingbedrijven ook de meest belangrijke stoffen die hebben geprioriteerd en die zijn inmiddels ook in de greep dus. Dat wat je met de vergunning nog niet helemaal rond had. Drinkwaterstoffen is ook gebeurd. En tenslotte, ik heb straks gezegd, we hadden een vergunning van heel brutaal even geredeneerd. 2000 5 2 1000 12 2 1016 en dit is de vergunning. 2020 hebben we met het aanscherpen van de 2016 naar de 2020 vergunning natuurlijk ook een aantal verbeteringen kunnen doorvoeren. Ik heb een paar keer gezegd onderzoeks en rapportageverplichtingen daar waar we niet voldoende greep hadden op wat er werd gevraagd bij de vergunningsaanvraag. Hebben we onderzoeksverplichtingen opgelegd en de stoffen en dat is de wettelijke verplichting overigens die eerste dat je elk 5 jaar in je eigen spiegel moet kijken als bedrijf naar die stofcategorieën Z en A die zeer zorgwekkende stoffen en die a categorie stoffen met betrekking tot reductieverplichtingen. En de eerste ronde is in 2022 geweest volgende komma 2027 net voor de nieuwe vergunning en we zien nu al dat daar een aantal stoffen weer een rugnummer krijgen van. Daar moet je iets meer gaan doen, daar moet je aan gaan werken. Daarnaast hadden we een aantal andere stoffen. Plastics kom ik nog op terug. PFAS heb ik kort genoemd. Ecologisch ja, ik heb een paar keer het dat begrip ama genoemd. Koelwater conditionering. Ja, daar hebben we als waterschap wel 1, 1 1 visie een beleid met een stip op de horizon dat uiteindelijk daar naar nul willen chemie vrij koelwater conditioneren is een. Dus één van de beroepszaken die bij de rechtbank liggen, moet ik hardop zeggen nu dus die zit echt op het scherp van de snede, maar oké, dan heeft hij dat ook een keer gezien dat het over dat soort stoffen gaat en en en. Er was wel een pleitbezorger hiervoor. En en de onderzoeksverplichting betekent natuurlijk een rapportageverplichting dat ze bij ons als waterschap met enige regelmaat moeten melden hoe ver ze zijn en wat en we hadden er uitdrukkelijk vinger aan de pols vanuit het vergunningverleningsperspectief. Ja dan even naar de plastics even een klein beetje inzoomen. Ik wilde niks verkeerds mee zeggen met dat eerste stukje over die hoeveelheden. Maar laten we ons bewust zijn dat er volgens RIVM landelijk 14.000 t per jaar aan plastics in het milieu terecht komen. Vanwege diverse redenen de grootste bron is. De rubberslijtage van onze autobanden. Zwerfafval nummer twee. En ook onze kleren? Textiel. Is ook een hele belangrijke, maar we willen niet weg lakken dat Chemelot ook 14.000 kg loost zie. Het verschil het ene is ton en de landen zijn kilo's. Daar zit wel een factor 1000 in. Maar we hebben hem benoemd in de verleende vergunning met een onderzoeksverplichting richting 2024. En we stellen ons daar heel wat bij voor, want daar dadelijk gaat gebeuren, want er zit niet alleen een onderzoeksverplichting, maar ook. Impliciet een reductieverplichting. Nou, we hebben drie soorten plastics qua korrelgrootte onderscheiden. Dat zijn de de opgeloste plastics, dat zijn polymeren, de korreltjes die je haast met het oog niet kunt zien en de korrels die onderste 5 mm. Ja, dat is. 1/2 cm hè moet even altijd checken bij Arnold hoe je het goed zeg. Halve centimeter jou ook qua hoeveelheden en en dat laatste zijn eigenlijk tussen producten die vrijkomen of zelfs eindproducten in de vorm van korrels. En, wat hebben we nou in de tussentijd gedaan? Onderkennende dat wij nog niet 100% kunnen uitsluiten dat plastic schadelijk zijn, hebben we op basis van die 14 t per jaar heb ik wel die nul allemaal weggelaten. Ja, we kunnen constateren in de aanvraag en zien we ook in de analyses dat er 12 stoffen zijn die 11 12 stoffen die uit 5 fabrieken komen zitten geen z stoffen bij, maar wel 5 a stoffen dus die zijn ook gratis belangrijk. En zijn er iets fysieke maatregelen getroffen om die plastic loze meer in de greep te krijgen? U kunt zich voorstellen dat als je aan 1 grote bulktank in een vrachtauto korrels laat vallen dat er wat langsvalt. Nou, dat hebben ze nou. Voor 99,9% hebben ze dat weten op te lossen en daar waar dat 0,1% nog ergens op de weg valt, rij je de veegwagentjes over het terrein om het bij elkaar te vegen. Dus dat komt niet meer in het riool terecht. En zo blijf je dus met hun in fysieke maatregelen doordenken. Plus dat in de vergunning staat dat we één één 24 dat onderzoeksrapport willen zien met betrekking tot plastics. En en dat we daadwerkelijk dan ook nog een keer in aanscherpende zin die vergunning hoeven niet tot 2027 te wachten in aanscherpende zin die vergunning verder kunnen gaan aan punten dat we in ieder geval kijken dat die lozing van die plastics nog verder wordt gereduceerd. Ik zei in het begin dat het met. Vergunningverlening nog niet klaar is het proces? Het proces blijft natuurlijk continu doorgaan, ook in het kader van toezicht en controle. En als de controle negatief is, dan komt ook een stukje handhaving om de hoek kijken. In feite zijn er voldoende aangrijpingspunten om in ieder geval de vinger aan de pols te kunnen blijven houden van het naleven op de vergunning. De eerste is feitelijk dat we voor een aantal stoffen lozingsnormen, concrete lozingsnormen die op basis van daggemiddelde uurgemiddelde weekgemiddelde of maandgemiddelde zijn opgenomen. Die kun je gewoon analyseren en dan weet je wat er in die tijdsperiode is geloosd en of er aan de normen voldoet. Daarnaast blijven we in de vorm van een vinger aan de pols screening doen wekelijks aan maandelijks op het afvalwater. Dat is niet om concrete stoffen, maar dan krijg je een soort. Spectrogrammetje en plaatje waar je stoffen indicatief kunt duiden. Welke stoffen dat zijn die er mogelijk nog geloosd worden. Dan moet je daar wel achteraan om die stoffen te gaan identificeren uiteraard, maar we proberen op die manier wel afwijkingen in het lozingspatroon in beeld te brengen. En tenslotte hebben we nog een biomonitor geëist in de vergunning. Die draait ook al een aantal jaren en die biomonitor. Dat betekent net dat er een aantal. Rivier, vlooitjes et cetera in een bakje zitten die als er afwijkingen in het afvalwater komt. Die beginnen dan heel apathisch te bewegen en dat registreert weer een sensor. En dan krijgt de beheerder van de zuivering. Daar krijg je een signaal dat er wat aparts wordt geloosd. Dat is een signaalfunctie. Niet alleen voor Sitech Chemelot, ook voor het waterschap, ook voor Rijkswaterstaat als water binnen Maas. En niet de laatste plaats voor onze drinkwaterleidingbedrijven, want binnen één à twee dagen is dat water ook bij de innamepunten van het drinkwaterbedrijven en heb je dus netto voldoende tijd om de drinkwaterinname uit de Maas om te buigen naar de reservebekken die ze hebben. Wij laten de verantwoordelijkheid voor een stuk bij het bedrijf. Om zichzelf te controleren? Maar we kijken over de schouder van het bedrijf mee en daarmee dat in de analysekast alle afvalwatermonsternames in twee stromen gaan. Eentje gaat naar Sitech om zichzelf te controleren en de andere stroom. Dat is de duplum monster. Dat gaat naar het waterschap. In de kast en wij halen met regelmaat, dat vertellen we niemand. Wanneer we dat doen, moet een beetje verrassing in blijven zitten. Pakken wij die monsters en doen wij dezelfde analyses als dat Sitech doet. En tot op heden hebben we tussenbeide monsters geen substantiële afwijkingen. Hoeven moeten constateren. Dus we blijven het bedrijf checken en daar waar overschrijdingen plaatsvinden. En dat melden bedrijf overigens ook bij ons wordt er gekeken of dat verwijtbaar niet verwijtbaar is en dan wordt er ook vanuit toezichthandeling opgetreden en zelfs handhavend opgetreden, zoals strakjes gezegd. Nou dan meer ietsje bovenlangs. Wat doen we verder nog? Naast het feit dat we toezicht een handhaving doen? Mevrouw Van Berg heeft strakjes al verteld dat we het mutual gains approach traject zijn gekomen tot de vergunning van 2020 dat gremium van directieleden bestuursleden et cetera blijft op bestuurlijk niveau noemen we het steeds bij elkaar komen. Roth issues die zich aandienen in het kader van de verleende vergunning of richting 2027 zijn we nu aan het bespreken, want. Het chemie me heeft ook gezegd richting 2027 willen we toch nog een verdere. Vermindering van de lozing proberen te bewerkstelligen, dus daar zijn we nu hard mee aan de slag, omdat in in een vorm van een zogenaamde roadmap ook weer zo een mooie term vorm te geven. We doen dat uiteraard niet alleen bestuurlijk, maar doen dat ook op. Ambtelijk niveau managementniveau werd een wat hogere frequentie om in ieder geval de problemen bij te blijven voor te blijven. We blijven vanuit toezichthandhaving op de verplichtingen de voortgang bewaken. Ook onze mensen van toezichthandhaving komen één keer in de week, één keer in de twee weken op het terrein. Dan worden alle analyse cijfers van jullie en van ons naast elkaar gelegd en uiteraard blijven we kijken naar zo strak u zegt, het is een dynamisch bedrijventerrein. Als er nieuwe vergunningen noodzakelijk zijn vanwege nieuw vestiging of veranderingen bij bestaande bedrijven. Dan blijven we qua vergunningverlening ook in contact. Ja, en dat blijft eigenlijk een doorgaande situatie. Het is niet dat we daar na 2020 mee klaar waren. Het blijft gewoon een continue activiteit en dan heb ik zo'n beetje alles gehad wat ik wilde vertellen, maar het kan zo zijn. U heeft heel stil zitten luisteren, daar ben ik heel dankbaar voor mijn verhaal kunnen vertellen, maar als er nog vragen zijn en ik weet zeker dat portefeuille of. Meneer Van de Berg ook nog wel wat antwoorden kunnen geven, maar als u vragen heeft. Kijk, ik even naar de voorzitter, dan geef ik haar het woord terug. Ja

Ja, dank u wel meneer Zonneman voor de uitgebreide presentatie. Dank u daarvoor. De presentatie was inderdaad best wel uitgebreid en ook wel op detailniveau. Dat hebben we een beetje bewust gedaan om de complexiteit van de vergunningaanvraag en het hele traject dat wij daarop doorlopen hebben te duiden en ook om aan te geven hoe zorgvuldig het traject doorlopen is. Vandaar dat we ook weer iets meer tijd genomen hebben dan gebruikelijk tijdens een commissievergadering. Maar ik vond het in ieder geval nodig om dat in deze fase wel te doen. Met dank voor uw begrip voor de misschien wat langere zit. We gaan inderdaad toe naar mogelijke vragen. En ik noteer even wie er vragen heeft om vervolgens weer de ronde te maken. Ik ga linksom: de heer Bax, S. Tielen, de heer Haagen, de heer Voesten, en de heer Driessen. De heer Bax heeft het woord. Dank.

Dank u wel, mevrouw de Voorzitter. Dank u wel ook voor de uitgebreide uitleg van het hele stuk, best wel een materie. Ik had daarbij twee vragen. De eerste is of wij het onderzoeksrapport van plastic ook toegezonden kunnen krijgen als AB er als die beschikbaar is. En over de monsters en het regelmatig controleren van de nazorg wilde ik graag nog een verhelderende vraag stellen. Kijk, gelukkig. Oh ja, hoe vaak wordt lozing daar de monsters van gecontroleerd? Is dat op regelmatige basis of, ja, hoe moet ik dat zien? Is dat ook de lozing continu of batchgewijs? Of daar een beetje een beeld bij gegeven kan worden? Dank u wel.

Dan ga ik naar mevrouw. Oh, nee, sorry naar de heer Tielen. Ja

Ja, dank u wel, voorzitter. Dank ook aan de spreker. Ik heb ook twee vragen. Ik wil de spreker zeggen: de zuivering haalt niet de hoeveelheid vervuiling eruit die eruit gehaald zou moeten worden. En mijn vraag is dan, wat zou dan idealiter eruit gehaald moeten worden? Wat een acceptabel niveau is en wat is het perspectief voor 2027? En de tweede vraag is, hoeveel procent van de lozing bestaat uit opkomende stoffen waarvan we nog niet weten wat voor effect het op mensen of klimaat heeft of dier? Dank u wel. Dan

Dan ga ik naar de heer Hagen.

In de vergunning is dat genoeg? En toch.

Toch graag even de microfoon aan, want anders kan iedereen meeluisteren.

De vergunning is vastgelegd dat er voor een aantal stoffen, meneer Zonlemans heeft het aangegeven, natrium, kwik, melamine, AMPA, aangegeven is dat daar substantiële reducties moeten plaatsvinden in de loop van de vergunning, dus tussen 2020 en 2027. Mijn vraag is, in hoeverre heeft WL door eigen metingen kunnen constateren dat aan die reducties voldaan wordt of dat er in ieder geval een traject is ingezet waarin duidelijk is dat er reductie van die vervuilende stoffen gebeurt? Mijn tweede vraag is, er is inmiddels duidelijk, ook door onderzoek van drinkwaterbedrijven Dunea en Waternet, dat je heel goed water kunt zuiveren van microplastics, want dat doen de drinkwaterbedrijven. En valt het te overwegen om bij een volgende vergunning Sitech de eis te stellen dat ook zij dit soort technieken van zuivering van microplastics gaan toepassen? Want behalve wat Dunea en Waternet deden, hebben ook de RWZI Wervershoof in Noord-Holland, die heeft met een Great Bubble Barrier, een soort bellenscherm, ook bewerkt dat microplastics gescheiden kunnen worden van het effluent. En gezien het feit dat van die 14.000 kg microplastics die in de Maas komen, en de Maas is een grens, de Maas is een Natura 2000-gebied, daar zitten 5 A-stoffen in, u gaf het zelf, maar 7 B-stoffen, dus het verdient alleszins aanbeveling om te zorgen dat deze microplastics niet meer terechtkomen in de natuur. En ik hoop dat bij de volgende vergunning daar absoluut aandacht aan besteed wordt. Dank.

Dank u wel, dan ga ik naar de heer Voesten. Ja.

Ja, hij doet het ja. Analyses zijn natuurlijk heel duur hè, en vooral als je heel veel stoffen wilt analyseren. En Elias, het vak van waterzuiveren is even net als wielrennen. Als je er niet op meet, wordt het ook niet gevonden hè? De stoffen die mensen in hun bloed hebben of de stoffen die in het water zitten. Als je ze niet meet, dan vind je ze ook niet. Hoe voorkom je nou dat bepaalde stoffen door de mazen van de metingen komen? Dus hoe bepaal je welke stoffen je gaat analyseren en op hoeveel stoffen analyseren jullie? Zodat je zeker weet dat ze ook aan de lozenseisen gaan voldoen. Op al die stoffen doen jullie dat regelmatig of doen jullie alleen maar een bepaald aantal stoffen? Dank.

Dank u wel en dan als laatste reactie? Nou

Nou, bijna alle vragen zijn beantwoord door de vorige spreker.

Gesteld, sorry, en ik had dus eigenlijk nog wel. Vanuit de lezing was het zo dat er gezegd werd, bijvoorbeeld 80% halen. We draaien dat, lukt ons maar. Wat ik dan belangrijk vind is hoeveel is een totaliteit wat er dan toch nog wel geloosd wordt? De 20% als dat één grote hoeveelheid is aan PFAS wat daar het water in komt? Ja, het moet ergens een keer weer uitgehaald worden. Als dat heel veel is en dat het zou dan in orde moeten zijn, want daar gebruiken ze dat water voor drinkwater. En dan lijkt mij het heel makkelijk of heel erg wenselijk dat vooral de vervuiler zijn uiterste best gaat doen in plaats van het waterschap overal keihard moet werken om het allemaal bij elkaar te krijgen. Dank.

Dank u, dank u wel. Ja, nou doet hij het. We hebben inderdaad een linkje, denk ik dan. Ik stel voor dat we de inhoudelijke vragen bij de heer Sanne, ja, dat weet ik, dat we die even doorlopen en dan kijken we wat er nog overblijft. Daar zal nog wat. Gaat uw gang. En dat begint met de vraag van.

Ja, als ik zo goed heb begrepen, en als ik me vergis, dan vul ik me alsjeblieft even aan. Nou, het was toch een hele, hele stromende gauwigheid. De meneer Bax, die vroeg naar de controle van de lozingen. Hoe vindt dat plaats nou? Feitelijk is het zo dat wij als waterschap, hoe zeg ik dat nou netjes, de verantwoordelijkheid bij het bedrijf hebben gelegd. Zo was ik begonnen, hè? Ook in de presentatie, maar dat wij een meetweek in de maand hebben. En we vertellen het bedrijf niet welke week dat is en dat is het begin ook niet. Iedere keer op maandag. Dat begint ook een keer op zaterdag. Wij hebben een meetweek in de maand en dan worden de cijfers of de monsters worden opgehaald en dan wordt voor alle stoffen, ben ik ook een beetje bij meneer Voesten, worden alle monsters, alle stoffen die genommeerd zijn in de vergunning, geanalyseerd. Die gehaltes, die weten we dan. En die wordt feitelijk vergeleken met de getallen die van het bedrijf vandaan komen, want die doen op diezelfde week qua orde grootte die analyses en daar waar wij verschillen zien, is er een gesprek en waar we geen verschillen zien denken van nou in die controleweek is het goed geweest met alle respect, dan was het de rest van de maand ook goed. Maar het is wel een continu proces, dus het is niet zo van deze maand hebben we wat gedaan en dan doen we een tijdje niks. Nee, iedere maand hetzelfde verhaal. We blijven bezig met dat duplomonster ophalen, analyseren bij eigen laboratoria, niet die laboratoria van Sitech. Eigen laboratoria, zowel in de landen genomineerde methodes, dus het ene laboratorium doet het op dezelfde wijze als de andere laboratorium. Maar je moet zien dat feitelijk de getallen op elkaar lijken qua ordegrootte. Dat kan een keer een klein verschil in zitten omdat je niet precies in dezelfde, hè, van zondag tot zondag of van maandag tot maandag of van dinsdag tot dinsdag meet. Dat kan wel een klein verschilletje in zitten, maar dat is dan verklaarbaar, maar in principe is dat het controlemechanisme wordt vanuit toezicht en handhaving doen op wat in de vergunning zit qua normen. Dat was als het goed is uw vraag? Ja.

Ja, en misschien kort nog het verzoek of het onderzoeksrapport van de plastics toegestuurd kan worden aan het AB. Dan moet ik ook even naar de heer Zonnenberg kijken. Want

Want ja, volgens mij zijn dat soort dingen die openbaar zijn uiteindelijk. Assad.

Assad, zo is het. Gaan we dat doen? Ja.

Heer Tielen, ja, misschien heb ik het niet helemaal netjes geformuleerd of is het anders overgekomen dan ik bedoeld heb. Maar wat we nu merken is dat de integrale afvalwaterzuiveringsinstallatie doet wat hij moet doen. En wij weten dat de stoffen die er nu uitkomen zodanig zijn dat ze voldoen aan de normen die je moet hebben, dus de normen die in de Maas gelden. Daar voldoet de lozing van de IAZI aan. Maar je kunt steeds blijven denken van goed naar beter en wat we zelf hebben gemerkt is dat in vergelijking met 2015, toen we de vinger aan de pols zijn gaan houden, we gewoon voor een heleboel stoffen doordat je wat accurater bent gaan sturen op het zuiveringsproces van die IAZI, dat je gewoon tientallen percentages verbeterd bent. Dat heeft als consequentie dat we ook, daar hadden we het straks over bij WB, al wat minder inkomsten hebben omdat je bepaald naar rato dat je aan veiligheid loost. Maar dat was eigenlijk flauwekul. Dat moeten we niet te lang over hebben. Het moet eruit. Maar aan de hand van de zuiveringsheffing die we hadden richting 2015 zat het ongeveer ordegrootte op 7 ton. Volgens mij zit die nu onder de 4 ton. Dus het is echt ook qua stoffen substantieel verbeterd. En daarmee wil ik niet zeggen dat het niet nog beter kan, want dat bedoelde ik te zeggen en daar blijven we naar zoeken. En als dat die biologische zuiveringsinstallatie is die er nu staat, prima, maar misschien moet je ervoor of erna nog wat doen of bij de afzonderlijke fabriek. Dat probeerde ik duidelijk te maken.

Ja, u heeft, kunt u dat nog even halen, want u vroeg naar de aantallen. Ik

Ik vroeg naar het percentage van de lozing, die bestaat uit opkomende stoffen waarvan we dus nog niet weten wat voor effect die hebben op mens of natuur. Ik

Ik denk dat daar wel een klein beetje een misvatting zit. Wij kennen op hoofdlijn alle stoffen die geloosd worden. Ik heb ze ook geprobeerd in te delen in zeer zorgwekkend. De A, de B en de C stoffen. De opkomende stoffen zijn met name dan die Z stoffen. Dat weten we van qua structuurformule of qua normering die al is afgeleid wat dat betekent. En tot op heden hebben we niet het gevoel dat er rare dingen geloosd worden. Beneden is het feit dat we voor een aantal stoffen nog een klein vraagtekentje hadden, en daar hebben we een onderzoeksverplichting voor opgelegd, bijvoorbeeld voor die plastics waar meneer Haagen het over had. Daar wil je echt goed weten dat, hè daar is, daar is gezegd. Er staat ook in een vergunning hè? Er zijn zoveel aanstoffen, zoveel B stoffen. Zijn Z stoffen bij, maar ja, hoe schadelijk zijn die A stoffen, hoe schadelijk zijn die B stoffen? Daar wil je echt van weten wat dat betekent en onder die noemer hebben we dus die onderzoeksverplichting opgelegd, dus we zijn er nog niet. Vergunning blijft dynamisch, zeker richting 2027. We hebben een flinke pas gemaakt met de vergunning van 2020 met reductieverplichtingen, maar het moet een dynamisch proces blijven om te kijken dat je het nog lager krijgt, eigenlijk wat bestuurlijk is uitgesproken moet nog verder richting die nullozing. En.

En, ik begrijp goed dat alleen die 640 stoffen worden vastgelegd, dus alle andere stoffen die eventueel geloosd worden, worden niet nagekeken. Nee.

Nee, dat is ook niet waar. We hebben in feite naar eer en geweten gehandeld. Daarmee heb ik het strakjes ook zo gezegd. Een vergunningsaanvraag gekregen van Sitech waar 631 stoffen in stonden die we hebben vergund. Als er nog stoffen worden aangetroffen in de lozing die niet vergund zijn, dan wordt er alsnog een vergunningtraject doorlopen. En, hoe komen we daar nou achter? Ben ik ook een beetje bij, meneer Voesten. Wij screenen iedere week, iedere maand het afvalwater en uit zo'n screeningsrapport kun je niet per se halen dat stof XY of Z er is, maar wel een bepaalde molecuulformule. En dan moet je op het terrein gaan zoeken. Van welke stof is het nou? Van welke fabriek komt het? En er zijn natuurlijk stoffen die we inmiddels op de korrel hebben die ook belangrijk zijn voor de drinkwatervoorziening waar we van willen weten. Welke stof zit nu nog niet in die vergunning? Die we niet kunnen voorzien, maar we hebben ze nu gewoon plat gezegd met een rugnummer voorzien en dat rugnummer nader onderzocht. En dat wordt dan uiteindelijk ook getoetst aan dat hele schema dat ik had. Of we daar vergunning voor kunnen verlenen. Welke maatregelen aan de bron moeten worden getroffen, etcetera etcetera. Dus dat is herhaling van het verhaal. Ja.

Ja, de eigen metingen, hè? Ja, onze eigen metingen die zijn natuurlijk in te zien. Dat was als ik het kort samenvat. Het

Het waren de metingen op de reductie, hè? Dat is eigenlijk een soort bewijslast, zoals de strekking van de vraag. Ja

Ja, maar wij weten wat er als vergunning is aangevraagd, maar waarvoor we vergunning hebben verleend, en dat was die hogere waarde. We hebben een vergunning, een termijn aangevraagd. Ik pak maar even de stof melamine als voorbeeld, hè? Dat was heel, heel, heel duidelijk. Melamine moest 50% terug. We hebben dus nu controlemetingen van het waterschap die aantonen dat die 50% is gehaald. Niet alleen van het bedrijf, maar ook uit ons eigen monster met eigen laboratorium, dat de eigen analyses heeft gemaakt, en onze toezichthouders hebben dat kunnen verifiëren, dat die 50% er is. Dat.

Dat was denk ik het antwoord op de vraag, en dan denk ik de vraag.

Water, nou, jij had nog een andere vraag van meneer Hagen. Ja, ja, klopt, sorry. Ja, mevrouw Bert Jansen. Dat was de vraag of de drinkwaterleidingbedrijven inmiddels reinigingstechnieken hebben die plastics uit het oppervlaktewater halen, want ze pakken water uit de Maas, doen een behandeling en dan wordt er drinkwater van gemaakt. Dat voldoet aan strengere normen dan het oppervlaktewater uiteraard. En laat duidelijk zijn dat het bedrijf zelf aan zet is om die zuivering te bewerkstelligen. Dus wij kunnen hun opdragen naar een afweging met dat stroomschematje van hoeveel is financieel verantwoord met welke techniek of met welke technieken en zijn die technieken financieel te verdedigen? Kun je dat eisen van een bedrijf? En wij zijn nu, tussen aanhalingstekens, blij in de verwachting natuurlijk van dat rapport van 2024 over die plastics bijvoorbeeld. Daar moet dus duidelijk worden welke stoffen je nu nog verder kunt reduceren, met welke technieken tegen welke kosten. En ja, wij zijn, maar ik heb het nog maar niet op de sheet gezet. We zijn natuurlijk ook blij dat we in dat gremium van die MGA-partners, zoals mevrouw Van Wersch heeft aangehaald, diezelfde drinkwaterleidingbedrijven en KWR als onderzoeksbureau die u aanhaalde. En we krijgen zelfs binnenkort een uitwisseling op dat onderwerp plastics. Er schijnt ergens in Ierland een Europese conferentie te zijn geweest over de schadelijkheid van plastics. En die kennis wordt ook gedeeld over en weer, dus dat gaat feitelijk. MGA is eigenlijk niet de kaarten voor je borst, maar leg alsjeblieft alles op tafel. Dat doen we hier ook bij. En we gaan dus gewoon in een discussie met de drinkwaterleidingbedrijven, met Sitech, met Rijkswaterstaat, met de provincie. De provincie kijkt vanuit dat andere perspectief van dat Natura 2000, wat strakjes werd aangehaald, niet te vergeten hè? In dat level playing field, zoals ze dat noemen, moet, als dat rapport van die plastics op tafel ligt, gekeken worden in hoeverre wij vanaf bevoegd gezag als waterschap en hoeven niet te wachten tot 2027. Dat kun je ook eerder opleggen. Als de noodzaak uit dat rapport blijkt en onze beoordeling natuurlijk zo uitkomt, kun je het bedrijf eerder verplichten om zelf die stap te nemen. Ja, is dat zo voldoende? Inderdaad.

Inderdaad, bij bespreking van het rapport van 2024, alvast nu dus niet in 2027, maar in 2024, door NWL en door de drinkwaterbedrijven aangegeven wordt aan Sitech: houd er rekening mee, straks zullen die microplastics niet meer geloosd mogen worden. Gaan jullie alvast met die techniek aan de gang? Daar moeten we naartoe. Ja.

We gaan het in ieder geval meenemen, zoals de heer Van der Staak gaat zeggen, en we gaan zien wat er uitkomt.

Uitkomen, ja, kijk dat we op die nullozing uitkomen dat ben realist. Waag ik even te betwijfelen, dus die winst pakken. Die moeten we nog even voor ons houden, maar we willen wel steeds minder en daar waar mogelijkheden zijn hebben we met de vergunning van 2020 al gedaan. Dat verhaal van vanadium bijvoorbeeld wat ik in mijn verhaal heb verteld? Ja, dat is een verhaal van lange adem. Maar ik denk wel dat we een dikke winst gaan maken. En voor die plastic zitten we in datzelfde tritsje. Dan ga ik richting meneer Voesten. Ja, u haalde aan dat wij moeten weten welke stoffen dat we meten. Dat weten we in die zin dat we een aantal stoffen genommeerd hebben in de vergunning die meten we ook concreet op stof. Maar daarnaast hebben in mijn presentatie proberen mee te geven dat we naast stofnormen analyseren. Ook screeningsmethode gebruiken. En dan pak je gewoon een watermonster. Je haalt hem door een soort analyseapparaat waarbij je niet naar het exacte gehalte van een stof kijkt, maar je krijgt verstorende stoffen die in dat monster zitten en dat krijg je als een piek. Krijg je die te zien en hoeveel tijd een stof nodig heeft om uit die analyse te komen en die piek te geven bepaalt welke stof het qua molecuulformule is. Als ik het even in vaktermen doe. Een chromatogram juist, dat is de goede kreet, maar ik wou hem niet gebruiken, maar als u hem kent, dan loopt dat goed. Zo'n chromatogram geeft aan welke stof het zou kunnen zijn, of welke stofgroep het zou kunnen zijn. Dan gaan wij mee terug naar Sitech en we kijken van welke stof zou dat bij jullie kunnen zijn? Uit welke fabriek komt dat en wat zijn de verbetermogelijkheden om die stof verder te verminderen? Als ie al een vervelende stof is die niet binnen dat hele emissietoets verantwoord past, dus het is niet zo dat we de stof exact moeten kennen qua naam en aard. We kunnen die ook met die screeningsmethode boven water halen. Alleen ja, dan krijgt hij in eerste instantie een rugnummer en dan moet je nog op een fabrieksterrein gaan zoeken. Al is het een stof en we hebben echt al de nodige stoffen zo boven water gehaald, ook richting vergunning 2020 die er nu al in staan. En ja, je kunt gewoon niet uitsluiten dat je het volledig in grief hebt, maar dat kunnen geen grote hoeveelheden zijn, want die hadden we gezien ook al eerder in die screeningsmetingen. Maar we gaan steeds een stapje beter. En

En dan nog als laatste, maar ik denk dat die al een beetje beantwoord is. De vraag van de heer Driessen. Ja

Ja, een hele hoop van die vragen zijn beantwoord. Blijft voor mij dan toch eigenlijk nog een extra vraag: wat is er als iemand die normen overschrijdt? Bijvoorbeeld, u had het over 1 kg kwik maakt niks uit. Iemand stoort er 1 ton uit. Wat gebeurt daarmee? Krijgt die een boete van € 1.000 of wat gaat daarmee gebeuren? Dus...

Dus ik benoem het toch maar even, meneer Driessen, maar dan wordt er handhavend opgetreden. Ik denk dat we daar denk ik dit onderdeel.

Onderdeel niet af kunnen sluiten vanuit toezicht en handhaving. We houden de vinger aan de pols in relatie tot de verleende gehalte van stoffen die Sitech heeft aangegeven te gaan lozen. Ga je eroverheen en is die stof daadwerkelijk ook genormeerd? Dan zijn ze in overtreding als er een overtreding wordt geconstateerd. Nee, dan heet het nog overschrijding. Overschrijding van de norm. Als je een overschrijding hebt, kun je ook nog het bedrijf erop aanspreken, dus dat ze echt daarvoor verantwoordelijk zijn. Die combinatie moet je hebben en dan kun je dus door naar toezicht en handhaving. Dan kun je dus bestuursrechtelijk optreden. Dan kun je, ja, een dikke keuring de pijp duwen. Dat gaat bij Sitech niet, want dat is heel moeilijk, hè? Dus je gaat er heel gauw richting iets van een dwangsom die moet wel pijn doen en afhankelijk van de soort stof en de hoeveelheid die geloosd wordt, wordt op basis van ervaringsgegevens door onze toezichthouders dan een dwangsomhoogte aan ons bestuur voorgesteld, wat daar dan nog haar zegje over doet en dat al dan niet dan. Ja. Dankjewel.

Dankjewel voor de beantwoording van alle vragen, maar ook vooral voor de wijze waarop de heer Solleman steeds een presentatie heeft gegeven. U heeft net met mij, denk ik, kunnen concluderen dat het een wandelende encyclopedie is, daar waar het om het dossier Sitech gaat. Dus complimenten daarvoor en dank voor de fijne wijze waarop we dit hebben kunnen kennisnemen en het vragenrondje hebben kunnen doen. En