Begroting 2025 Waterschap Limburg

Dan zal ik het als bespreekpunt opvoeren. Dank u wel, dan ga ik naar 3.3.

De begroting Waterschap Limburg. U heeft vragen gesteld, dank u wel hoor. Een aantal kwamen iets later. We hebben gepoogd om die vragen ook allemaal op tijd te beantwoorden. Ik dank de organisatie voor de snelle beantwoording en natuurlijk onszelf ook. Maar wij begrijpen goed dat u kritisch bent over het aanleveren van dit document. We hebben erover gesproken voor de komende jaren, ook in het praesidium, en stellen voor om de 5 werkdagen in 8 te nemen, zodat u meer tijd heeft om u voor te bereiden. Ik geef de heer Breugelmans het woord, dan is het aan u en ik stel voor dat de portefeuillehouders uw vragen even noteren en dat we zo pogen om ze allemaal te beantwoorden. Meneer Breugelmans.

Ja, voorzitter, voor ons ligt ter behandeling in deze commissie en dat is natuurlijk met de adviesvraag: kunnen we het voorstel doorleiden naar de algemene bestuursvergadering? Dat is het voorstel dat nu voorligt. Onze begroting ligt er en die ligt er twee maanden eerder dan gebruikelijk. Dat heeft alles te maken met het samenvoegen van WBL en WL. Op zich is dit ook een bijzondere begroting, want het is de eerste begroting waarbij we beide organisaties bij elkaar hebben gebracht en waarin alle taken die het Waterschap Limburg vanaf 2025 oppakt, samenkomen. Het is daarnaast nog een bijzondere begroting, omdat er ook een aantal wettelijke veranderingen en wijzigingen in de begroting zijn doorgevoerd, die overigens naar ons oordeel de leesbaarheid en de begrijpelijkheid van de begroting ook moeten verbeteren. Ik hoop ook dat u dat ervaren heeft. Dat hoor ik anders graag en we willen op die ingeslagen weg natuurlijk naar de toekomst door. Maar we hebben met elkaar bij de achternota ook al afspraken gemaakt. We hebben ook in aanloop naar de begroting 2025 dat we in basis een beleidsarme begroting zouden maken met het oog op het feit dat we heel veel tijd nodig hebben voor de samenvoeging van WBL en WL. Ondanks dat de afspraak was, hebben we toch een aantal besluiten die dit AB genomen heeft in de afgelopen periode nog mee kunnen nemen in deze begroting en hebben we ook een aantal opgaven die echt noodzakelijk en acuut zijn, ook een plek in deze begroting kunnen geven. Dat hebben we ook nog kunnen doen binnen de kaders die we met elkaar hebben afgesproken in de kadernota en dat maakt het ook heel bijzonder, want we hebben ons als DB in deze begroting gecommitteerd en ook nog een taakstelling voor 2025 om 1 miljoen euro te zoeken. Met u, we nemen u daar ook tijdig in mee in de PNC-cyclus om te zorgen dat we het belastingvolume niet meer dan de 6,5% die we afgesproken hadden bij de kadernota te doen stijgen. En daar ben ik als portefeuillehouder dan natuurlijk ook ingenomen mee. En ik hoop dat we dat kunnen delen. Belangrijk is dat we met elkaar met deze begroting ook een aantal majeure besluiten nemen. Ik noem even nog, maar dat hadden we bij de kadernota al behandeld, het naar voren trekken van tranche 3 in Water in Balans. Ik neem u mee in de uitvoering van de opgave in het kader van de Kaderrichtlijn Water Schoon Water. Maar ik vertel er ook nog eens bij dat we in een eerder genomen besluit bij de begroting 2024 met elkaar afspraken gemaakt hebben over het investeringsvolume voor de zuivering om die omhoog te brengen. En dat wordt ook onverminderd voortgezet. En wat nog veel belangrijker is, is dat we met elkaar in 2024 gestart zijn met een herstelprogramma voor het weerstandsvermogen in de zuiveringstaak. En dat we die ook onverminderd in deze begroting kunnen voortzetten, zodat we eind 2025 ook onze financiën wat weerstandsvermogen en reserves weer helemaal op orde hebben en daar mag een portefeuillehouder financiën natuurlijk altijd heel tevreden mee zijn. En daar hebben we met de commissie BNV ook uitgebreid vorig jaar al over gesproken. Maar ook dit jaar kunnen we dat gestand doen zoals we dat ingezet hebben en dat maakt mij in elk geval bijzonder blij. De bedoeling van vandaag is natuurlijk in het verlengstuk van de beantwoorde technische vragen kijken of er nog vragen zijn die wel of niet invloed hebben op het voorstel dat naar het AB moet. Ik hoop niet dat we vandaag al de algemene beschouwingen gaan doen. Dat bewaren we hoop ik voor 2 oktober. Dank u wel.

Dank u wel. Wie wil hierover het woord? De heer Beckers? Mevrouw Hilders. Mevrouw Kaanen, meneer Lacroix, meneer Beckers. Ah, nog.

Dank u wel, voorzitter. Wederom dank aan de portefeuillehouder voor zijn alsmaar terugkerende verheldering van het proces. Ook dank aan het feit dat het allemaal gelukt is binnen de krappe tijdspanne die daarvoor gezet is. Als ik goed geteld heb, zijn er om en nabij de 140 vragen gesteld. Ja, dat zal een last zijn voor de organisatie, anderzijds, als die vragen goed beantwoord zijn, bespoedigt dat natuurlijk wel het proces. En ik denk dat het ook de grote betrokkenheid van het AB onderstreept. Dus bedankt voor de beantwoording. Ja, en dan natuurlijk toch weer de nieuwe structuur. Het wordt alsmaar beter. Ja, het is toch ook fijn om dat voor de derde keer op een rij te mogen zien dat de begroting steeds leesbaarder en inzichtelijker wordt, dus dat maakt veel duidelijk. Natuurlijk ook prima dat de begroting binnen de afspraken blijft, zoals die in de kadernota zijn afgesproken. Kortom, ja, wat ga ik hier nu zeggen zonder inderdaad een algemene beschouwing te houden? Wij hebben geen aanvullende vragen op de beantwoording van onze vragen. Het enige wat natuurlijk wel blijft, is dat we natuurlijk een begroting zo vroegtijdig hebben opgesteld dat we de mogelijke ontwikkelingen in de laatste 4 maanden van dit jaar, waar vaak toch procentueel meer gebeurt dan in de twee voorgaande periodes, om zo maar eens te zeggen, nee, klopt niet. Geen kwartalen, twee voorgaande periodes, trimesters, dankjewel. Dat kan natuurlijk leiden tot bijstellingen. Maar goed, daarvoor hebben we natuurlijk in de PNC-cyclus bij de voorjaarsrapportage ruimte genoeg om daarop te schakelen. De najaarsrapportage, dankjewel. Dat is verder op dit moment geen vragen. Dankjewel, ik zal niet zeggen dat het een hamerstuk is en dat is.

Helaas. Meneer Haagen. Ja, komt hij. Ik heb aanvullende vragen op onze technische vragen en het gaat met name over 3.2 dat ze de 45 over de kilometers beekherstel en ook Waterbelang heeft in zijn vaart nummer 47. Daarnaar gevraagd. Die krijgen 1,3 keer zo groot antwoord als wij, maar op zich gaat het toch om hetzelfde punt en dat is namelijk dat. In 2025 realiseert men hopelijk 5,2 km in 2026 18,9 al een hele mooie sprong. En dan in 2027 staat er 72,2 km en dit is voor mij en ook voor Waterbelang. Absoluut. Ongeloofwaardig dat dit ooit kan gaan lukken en in het antwoord aan Waterbelang wordt dat ook enigszins toegegeven in het antwoord aan ons. Als Partij voor de Dieren zie ik dat niet terug, maar het punt is en daar gaat het mij om. Zou het zo kunnen zijn dat om dat toch te halen, want het heeft ook iets te maken met de KROW. Dat als we meer geld, dus meer middelen en mankracht inzetten vanuit Waterschap Limburg dat er een grotere kans is dat we in de richting komen van 72,2 km of heeft dit niks die beperking en die verwachting dat het niet halen heeft dat niks met geld en mensen te maken. Dat is mijn eerste vraag. Eenzelfde vraag heb ik over de vismigratie knelpunten pagina 47 3.3 A ook daar een geweldig optimistische prognose 2025 3 vismigratie knelpunt opgelost 2026 4 en jawel, in 2027 22 ineens. Hoe dat nou kan ook een groot vraag en ook hier hetzelfde punt kunnen we daar echt wel wat mee richting 2027. En zo ja, wat voor inspanning moeten wij als WL dan leveren? Zowel wat betreft middelen als wat betreft menskracht? En dan tot slot als laatste pagina 46 3 punt 2.102 het 100.000 bomen plan. Heel ambitieus, maar mijn vraag, wat is de stand op dit moment? Geen antwoord erop. De enige antwoord is van ja. In 2024 hebben we nog niks geplant, want dat doen we pas in oktober november. Dat snap ik, maar het gaat meer mij om van. Wat is er de afgelopen jaren gepland? Het tweede is, is het zo dat we. Die. Bomen die geplant worden dat we daar een soort sommetje mee doen met de bomen die we kappen. Want als je een boom kapt, moet je eigenlijk tot 3 of 4 nieuwe voor in de plaats zetten en de vraag is van tellen we die compensatie voor gekapte bomen wel op boven ons 100.000 bomen plan of stoffen we die daar gewoon in. Wat ik niet terecht zou vinden tot zover mijn vragen. Dank u wel, mevrouw Hilders.

Dank u wel, voorzitter. Een week of twee geleden op L1 was de heer Breugelmans voluit in beeld en hij zat te vertellen dat wij gingen intensiveren op het gebied van wateroverlast en dat we 50 miljoen naar voren zouden gaan halen. Nou heb ik de begroting goed gelezen en ik heb dat niet kunnen vinden, dus ik wilde sowieso graag vragen, waar staat dat? Hebben we dat gezien? Hoe kijkt u hier tegenaan? Ja, verder vind ik water in balans, alle maatregelen op basis van een norm van één op 25 die niet voldoen aan de landelijke normen, eigenlijk zonde van het geld. Dus die zouden we zo kunnen laten vervallen zonder dat het iets oplevert. Daar hebben we helemaal geen last van en ik vind het heel goed om daar een keer een discussie over te voeren, ook in het algemeen bestuur. Dan heb ik het al een paar keer gehad over het hoogwaterbeschermingsprogramma. En ik heb intussen gezien dat ongeveer 40% van de trajecten die landelijk nog versterkt moeten worden, in Limburg zitten. Dus daar is wel iets aan de hand en ik zou heel graag zien dat wij voor woonwijken met nieuwe trajecten zouden overwegen om daar geld voor te reserveren. Dat hoeft dan niet voor het HBP, want ik begrijp wel dat hij dat niet betaalt, maar dat kunnen wij ook zelf. En we zouden gewoon kunnen besluiten dat we voor woonwijken die nieuw gepland worden, zoals in Borgharen, dat we daar gewoon de norm van 2050 alvast van toepassing verklaren. Daar is ook een reden voor, want je moet het eens in de zoveel jaar herijken. Maar dat geldt ook als het risico verandert. En als je meer dan 100 nieuwe woningen gaat neerzetten, kun je betogen dat het risico verandert. En ja, wij missen ook in de begroting de sifon. Dus Yvonne in Bunde die hartstikke hard nodig is om te zorgen dat het niet nog een keer gaat onderlopen daar en zeker als er nu ook nieuwbouwplannen zijn, waarvan ook mevrouw Van Wersch op TV heeft gezegd bij diezelfde L1 van ja, doe het niet hier als het ook ergens anders kan, zeiden ze. Nou, dat vond ik op zich al een hele grote verbetering. Goed dat dat gezegd is, maar wat nu als de gemeente zegt dat het niet ergens anders kan, wat gaan we daarvoor een wateradvies over uitbrengen? Er is nog steeds sprake van 300 miljoen, 320 miljoen van het Rijk wat ergens bij Waterschap Limburg op de begroting schijnt te staan. En mijn achterban is vooral bang dat er hier wordt geschoven tot en met, zodat uiteindelijk alles aan de achterban van de agrarische sector kan worden besteed. En die zijn heel benauwd dat dat gaat gebeuren. En die zeggen, waarom gaan we niet hier dit gewoon doen? Het is een heel goed bekeken plan en waarom doen we gewoon niet iets aan bescherming van de inwoners in plaats van dat we het altijd maar weer naar achteren schuiven en zeggen dat moet in het Heuvelland. Door hier ook wat en even kijken verder, ja, ik heb dus een nota wateroverlast ingeleverd. Mevrouw Van Wersch omdat steeds mijn vragen, maar het zijn geen vragen. Het is een nota wateroverdracht staan ook vragen in.

Maar het gaat nu over de begroting 2024. Kunt u zich focussen op de begroting 2024? Dit is volgens mij het eerste onderwerp dat een klein beetje te bezijden gaat.

En ja, ik vind het heel jammer dat op mijn waternota wateroverlast dat er nog steeds geen reactie op is, dat we dat pas in oktober gaan bespreken, terwijl we nu al de begroting hebben. Had best wel eerder gekund. Dan even zien. We zouden nog terugkomen op de watermolens. Dat zouden we eigenlijk deze vergadering doen. Daar heeft meneer Breugelmans geloof ik iets over gezegd. Maar kan hij mij vertellen wanneer we er dan het over gaan hebben?

Meneer Breugelmans heeft aan het begin van de vergadering daar wat over gezegd. Willen we, als we deze begroting willen bespreken, zou ik dicht tegen het voorstel aan willen zitten. Heeft u nog naar aanleiding van het voorstel om te adviseren over de begroting nog vragen en opmerkingen? Ik heb een aantal van u genoteerd dan.

Ik heb er verder geen opmerkingen.

Dank u wel. Dank u wel mevrouw Kaanen. Dank u wel voorzitter. We sluiten ons aan bij de complimenten van de heer Beckers, want wij vinden het ook bijzonder knap dat de organisatie in zo'n korte tijd alle vragen heeft beantwoord. We moeten daar wel aan toevoegen dat het ook voor ons het nodige vergt om in zo'n korte tijd ook daar weer goed inhoudelijk over te kunnen discussiëren. Wij hebben vier aanvullende vragen en de eerste vraag gaat over water en bodem sturend en haakt aan op vraag 34. We hebben in het verleden gevraagd een samenhangend grondwater- en droogtebeleid aan het AB voor te leggen en u geeft aan in de beantwoording van uw vragen dat u in het derde kwartaal een dergelijk beleidsvoorstel aan het AB wil voorleggen. Het is inmiddels alweer een half jaar geleden dat de drie themabijeenkomsten over droogte en grondwater hebben plaatsgevonden en sindsdien blijft het eigenlijk stil. Gelet op het belang en de urgentie van dit onderwerp verzoekt Water Natuurlijk dan ook versneld en met versneld bedoelen we niet in Q3, maar in Q1 een beleidsvoorstel aan het AB voor te leggen. Onze tweede vraag gaat over waterkwaliteit. In 2025 zit de helft van onze bestuursperiode erop en aan het einde van onze bestuursperiode 2027 moeten de KRW-doelen zijn behaald. Mochten wij die doelen niet halen, dan doen we eigenlijk onze achterblijvers, en daar bedoel ik mede kinderen, onze kinderen, degene die na ons komen, tekort. Gezond water is een basisvoorwaarde voor gezond leven. En als we daar niet zorg voor dragen, dan wordt onze toekomst onzeker. Het is dus van het grootste belang dat de KRW-doelen worden gehaald. En over het halen van die KRW-doelen bereiken ons hele tegenstrijdige berichten. De waterschappen, waaronder ook Waterschap Limburg, stellen zich op het standpunt dat we die doelen gaan halen, maar deskundigen zoals professor Verdonschot stellen zich op het standpunt dat we die doelen niet gaan halen. De fractie Water Natuurlijk verzoekt dan ook om een midterm review op korte termijn over het behalen van de KRW-doelen, zodat het in het AB aan de orde gesteld kan worden en dat we ook nog op tijd kunnen bijsturen en eventuele versnellingsmaatregelen kunnen nemen. Onze derde aanvullende vraag gaat over het NPLG. Wat betekent het stopzetten van het NPLG, het Nationaal Programma Landelijk Gebied? Er is een gezamenlijke brief van 200 provinciale politici gestuurd naar de minister onder de kop: "Wat maak je ons nu?" Wil het AB het initiatief nemen om een gelijkluidende brief naar de ministers en de Kamer te willen sturen, eventueel in samenwerking met andere waterschappen? En graag zou ik eigenlijk hierop een reactie van alle collega AB-bestuurders hebben, maar dat is wel een beetje moeilijk omdat ik tegen alle ruggen van iedereen zit aan te kijken. Dus bij de volgende vergadering is het misschien toch fijn om elkaar weer in de ogen te kunnen kijken. Onze vierde vraag gaat over lozing en handhaving en sluit aan op de vragen 22 en 23. Zijn jullie bereid extra middelen ter beschikking te stellen om bestaande vergunningen te kunnen actualiseren zodat ze weer aan de normen voldoen? Dat waren onze aanvullende vragen. Waarbij uw vraag over NPLG denk ik een vraag is voor de vergadering, klopt dat mevrouw Kaanen? Ik zie geen knik. Ja, en uw opmerking over het was wel even een rat race tegen de klok, heb ik al toegezegd dat voor komend jaar wij vijf werkdagen aan u geven om op de begroting te reageren. Dank u wel, dan heb ik op mijn lijstje staan Lacroix, meneer Lacroix, maar ik had ook een vinger gezien van de heer Vermeulen. Heeft u een? Toegedeeld aan de heer Lacroix of heb ik twee woordvoerders? Oké, meneer Lacroix.

Of deel alleen. Dank u wel, voorzitter. Ook wij van BBB+ willen de complimenten maken voor het presenteren van een sluitende begroting van aankomend jaar in de samenvoeging van WBL en WL in feite wordt en. Ook de complimenten dat op zo'n korte termijn tot dit stuk is gekomen. Toch bekruipt ons ook een dubbel gevoel over de inhoud van de begroting die we tot ons nemen en beoordelen. Maar wat presenteert het DB ons vandaag eigenlijk? De indeling is veranderd, maar de inhoud lijkt op het gebied van watersysteem wel een kopie van de begroting 2024. Wat hebben we geleerd van het afgelopen extreem natte jaar en wat doen we terug met de inbreng van het AB en adviezen? Welke steen heeft het AB verlegd en wordt door DB opgepakt, zodat het water in 2025 anders gaat stromen en daarmee minder overlast en schade aanricht? Waaruit blijkt de ambitie om herhaling van de tekortkomingen van 2024 in 2025 te voorkomen? We zien het niet of nauwelijks terug in de begroting. Het lijkt wel of de samenstellers in dit gebouw niet ervaren en gezien hebben wat zich buiten in het veld afgespeeld heeft. We hebben de basis waarvoor het waterschap in de vorige eeuw opgericht is, niet op orde. In ons coalitieakkoord hebben we bekrachtigd dat de basis op orde moet zijn. En balanceren met lef tussen water vasthouden en water afvoeren moet beter. Extreem veel neerslag in de korte of relatief korte periode is ook klimaatverandering en daar zullen we ons op moeten inrichten. De benodigde afvoercapaciteit op het moment dat het noodzakelijk is om water af te voeren, wordt op veel plaatsen niet gehaald. Stuwen en sluizen worden niet of te laat gestreken en capaciteit wordt beperkt door achterstallig onderhoud en bepaald door ecologen, ecologie en ecologen. Economen komen er niet meer aan te pas. Rayonmanagers, aannemers en zelfs hydrologen worden het veld ingestuurd met de handboeien aan, waarvan de ecoloog de sleutel heeft. Het werkt zo niet langer, het moet anders. Het peilbeheer is te laat aangepast en heeft afgelopen jaar geleid tot miljoenen euroschade bij de landbouw. Ondanks dat het waterschap de situatie niet als crisis kan beoordelen, is het bij veel agrariërs wel crisis ten gevolge van ons beleid. Het vertrouwen van de agrarische sector in het waterschap is tot een dieptepunt gedaald. Tijdens de behandeling van de jaarrekening en de kaderbrief dit voorjaar hebben we een aantal handreikingen gedaan aan het DB om herhaling van problemen te voorkomen en het vertrouwen te herstellen. Die zien we niet terug. Nu is de vraag, hoe pakken we het aan? Hoe krijgen wij het vertrouwen terug van de agrarische sector? Met andere woorden, op dit onderdeel mag het concept terug naar de tekentafel. Dank u wel.

Dank u wel de heer Leard, de heer Vermeulen.

Dankjewel, voorzitter, voor de snelle beantwoording van de gestelde technische vragen. Alleen heb ik wel een opmerking over vraag 117, die is wel heel erg beknopt beantwoord. Het was ons wel duidelijk dat dat het rifgeld voor de landbouwgronden, maar het gaat natuurlijk ook over voor welke andere gronden dat geldt. En ik denk dat met name over de spoorwegen, de onverharde wegen, de kunstwerken, de tunnels en de viaducten en de bouwpercelen. Hoe zit het daarmee? Dankjewel.

Dank u wel. Ik heb een aantal vragen voor de heer Breugelmans. Een aantal vragen voor mevrouw Van Wersch. Aantal voor de heer Jansen en volgens mij eentje voor de heer Achten. 3 zelfs dan heb ik niet goed gedurfd, de heer Breugelmans.

Ja, voorzitter, laat me eerst even in het algemeen aangeven dat deze begroting qua insteek, zoals wij dat ook afgesproken hebben bij de vaststelling van de begroting 2024, ingestoken is als beleidsarm. Dat in zijn algemeenheid even, want ik heb daarnet ook al gezegd: we hebben een aantal besluiten die we met het AB Samen hebben genomen, nog mee kunnen nemen en we hebben ook een aantal actuele majeure ontwikkelingen in deze begroting kunnen verwerken. Nog binnen de kaders die we met elkaar afgesteld hebben. Komen daar aanvullende wensen bij, dan vraagt dat, hè? Dat kan altijd natuurlijk, maar dan vraagt dat natuurlijk een plus in die begroting en dan zal het belastingvolume ook stijgen en daarmee ook de tarieven. Dus dat wil ik vooraf in zijn algemeenheid even aangeven, dat we ons bewust zijn. Dus als we wat nieuws willen, wat doen we dan? Misschien anders niet om toch binnen de kaders die we met elkaar in het voorjaar hebben afgesproken te kunnen blijven. Dat is de uitnodiging die ik bij u neerleg naar de oktobervergadering. Ik dank iedereen voor de dankwoorden aan de organisatie, die zal ik ook overbrengen. Het is een huzarenstuk geweest om die begroting al eerder klaar te krijgen, maar daarnaast dan ook nog de korte termijn en de vele vragen op die manier beantwoorden en fijn dat u tevreden bent, want dat stemt ons ook weer tevreden. Dat geeft inderdaad wel genoegdoening voor de inzet en de inspanning die gepleegd is. En daar mogen we met zijn allen heel, heel erg trots en ook respectvol voor zijn, want het wordt toch maar even in die korte tijd gedaan, dus niet vanzelfsprekend vind ik altijd. Dus fijn dat we dat met elkaar kunnen delen en die complimenten naar de organisatie kunnen overbrengen. Veel vragen die gesteld worden of opmerkingen die zijn gemaakt, zijn eigenlijk niet van financiële aard, dus vandaar ook dat het terecht is dat daar andere portefeuillehouders door geleid wordt. Ja, wat betreft de opmerking van de heer Beckers dat ontwikkelingen in die laatste 4 maanden natuurlijk nu niet meegenomen zijn, dat die vanzelfsprekend in de PNC-cyclus terugkomen, dat mag helder zijn. Zo hebben we dat ook in de inleiding met elkaar gedeeld. Ja. Daar kom ik al, Partij voor de Dieren had geen vragen voor mij. Dat wordt bij andere portefeuillehouders behandeld. En kom ik bij mevrouw Hilders, die over het intensiveren van het programma Water in Balans. Een afspraak die u overigens naar aanleiding van een besluit van dit AB landt in deze begroting, hè? Want laat ons duidelijk zijn, u hebt ons al bij AB gezegd: we moeten dat programma Water in Balans gaan versnellen. We zijn er allemaal blij mee, dus we zijn er tevreden mee. En waar vindt u dat dan terug in de begroting? We hadden met elkaar eigenlijk jaarschijven afgesproken van 10 miljoen per jaar. En op bladzijde 36 van de begroting vindt u een uitgebreid investeringsoverzicht van Water in Balans en daar ziet u staan dat voor het grootste gedeelte van de Water in Balans-trajecten er ruim 22 miljoen nu in die investeringen is opgenomen. Dat is 12 miljoen meer dan de afgelopen jaren ook in de meerjarenbegroting en daarin ziet u die versnelling al terug. En achterin een lijst ziet u dat ook gedetailleerd naar de projecten, dus dat is het technische antwoord op die vraag in elk geval vanuit financiën, dus dat vindt u bladzijde 36. Vindt u dat terug? Nou ja, goed, erfgoed heeft niks te maken, maar Q1 gaan we daarop terugkomen volgend jaar, hè? Dus dat hebben we met elkaar in het begin van deze vergadering afgesproken. Mevrouw Kane, die had geen vragen voor mij. Meneer Leon Lacroix.

Eigenlijk ook niet aan meneer Vermeulen, die daar wel nog een technische vraag met betrekking tot de tarieven. Ik heb u al eerder aangegeven dat er een herziening van het belastingstelsel zit aan te komen. Op dit moment hanteren wij voor de wegen en andere. Hanteren wij een ander tarief dat in het nieuwe belastingstelsel op een andere manier gaat landen. Ik ga u in het voorjaar meenemen, hè? Want de Eerste Kamer moet daar nog een besluit over nemen, hè? Over die nieuwe herziening van het belastingstelsel. We verwachten dat trouwens de komende maand, dus we kunnen nu nog tot 19 september konden ze vragen stellen en er wordt nu door de minister antwoorden op gegeven. En dan komt dat in de Eerste Kamer ook in behandeling in oktober. En we hopen dan dat dat het tot een snel besluit leidt, want dan kunnen we nog alle werkzaamheden die we moeten doen voor één jaar, 2026, en waar we ook het AB uitgebreid in mee willen nemen, kunnen we dan pas oppakken. We zijn daar in Unieverband overigens wel mee bezig om daar de voorbereidingen voor te treffen. En zodra we daar het besluit van de Eerste Kamer hebben en daar ook alle voorbereidingen hebben getroffen. Ik verwacht in december de afronding daarvan wil ik eigenlijk in het eerste kwartaal van volgend jaar wil ik bij u terugkomen om u aan mee te nemen. In wat houdt die herziening in en hoe lang, hoe en wat voor betekenis heeft dat dan ook voor de tarieven en de andere manier waarop we daar? Gaan ten opzichte van hoe we het nu doen en op de tweede plaats gaan we dan met elkaar ook uiteindelijk de voorbereidingen treffen om naar een nieuwe kostentoedelingsmethodiek te komen, dus die kostentoedelingsverdeling en dat gaan we met elkaar dan in het najaar. Ook in de besluitvorming brengen met het oog op 2026 en daar heeft u ook nog knoppen dan om aan te draaien, dus dat is dan aan het AB, dus dat met betrekking tot de beantwoording van die vraag meer kan ik daar nu niet over vertellen op dit moment. Blijft dus gehandhaafd. De kostenverdeling zoals we die met elkaar. Een aantal jaren terug hebben afgesproken en zoals die ook in de begroting is opgenomen, wegen en dergelijke dat doen wij plus 400% hè, dus die die zitten op 500% en bij de agrariërs zit dat op plus 100.

Dank u wel, graag via de voorzitter en dat doe ik graag in de tweede termijn. De heer Jansen. Vooral de vragen die gesteld zijn door de heer Haagen.

En mevrouw Kaanen, denk ik ook. We stellen vismigratieknelpunten, want ik kan dat makkelijk in één keer oppakken, meneer Haagen. Er zijn zaken die zijn gerealiseerd. Er zijn zaken die zijn in uitvoering. En er zijn zaken, projecten, laten we dat zo maar even noemen, waar we met de voorbereidingen druk zijn en wij hebben soms projecten geclusterd. Dus dan is één keer voorbereiden, is vier keer uitvoeren om het zo maar eens even te zeggen. Als dat lukt, is het probleem dat we extra geld moeten hebben. Dat is niet het probleem. Hebben we extra mensen nodig? Dat is bijna nooit het probleem. Het probleem zit in ruimte. Is er ruimte voor de zaken die we moeten uitvoeren? Ik ben onlangs bij een molen wezen kijken, ik ga niet zeggen waar het is, waar een vistrap moet worden gerealiseerd. De enige plek waar die vistrap gerealiseerd kan worden, is in de tuin van de buren. Kunt u zich voorstellen welk probleem ik tegenaan loop? Want ik moet dus met iemand zijn privétuin iets gaan doen om daar een KRW-doel te realiseren, want laten we wel wezen, het is niet van leuk dat we vistrapjes gaan maken. Nee, het is gewoon een opgave zoals die in elkaar ligt, vastligt en dat geldt ook voor de projecten. Ik weet, ik heb net even nog naar dat lijstje, dat tabelletje op bladzijde 48 gekeken met die vismigratietrajecten. Ik weet van heel wat trajecten die daar staan hoe de stand van zaken is en daar. Bij een aantal zijn we aan het onderhandelen. Bij een aantal zijn we bijna met de uitvoering bezig, dus het loopt echt wel. Kan ik daarmee garanderen dat het allemaal gerealiseerd is in '27? Nee, dat kan ik niet. Dat durf ik heel eerlijk te zeggen. Dat kan ik niet garanderen. En in die zin sluit dat aan bij de vraag van mevrouw Kaanen wat de heer Verdonschot zegt. Professor Verdonschot zegt dat, dat zal nog wel eens inderdaad over het hele land gezien en ook waterschap zo zijn dat 100% niet gaat lukken. En dan haak ik ook even aan bij de inbreng van mevrouw Kaanen. Op dit moment gedurende deze vergadering vindt er een webinar plaats over de midterm review van de KRW. Want ook de minister wil inzicht hebben in hoe het allemaal loopt en wat er moet gebeuren. Want uiteindelijk staat de minister aan de lat bij Europa voor het realiseren van de opgaves. Maar ja, ik moest hier zijn, dus ik kan daar niet zijn wat heel jammer is, maar gelukkig komt er dadelijk een terugkijk en kan ik dat nog weer volgen. Ook gisteravond heb ik in een bijeenkomst gezeten waar we hierover gesproken hebben met allerlei bestuurders van waterschappen en provinciale bestuurders. En we erkennen allemaal dit probleem, maar onze inzet is dat we proberen die 100% te realiseren. Daar hoeft u niet voor met extra geld of extra mensen te komen. Ja, extra mensen zou nog kunnen, maar dan moeten we nog meer projecten tegelijk gaan afhandelen. De vraag is of dat heel efficiënt is. Het 100.000 Bomenplan, meneer Haagen. We hebben misschien dan niet duidelijk opgeschreven, maar wel bedoeld te zeggen dat we niet gaan tellen. Het 100.000 Bomenplan is een label aan een plan om meer hout langs de beek te creëren. De provincie kwam toen met een 1 miljoen bomenplan. Toen hebben we gezegd, nou wij zijn iets minder belangrijk dan een provincie, dus wij doen er 100.000. Maar voor een belangrijk deel is dat dat wij bij herinrichtingsprojecten overhoeken laten liggen. Spontane opslag die daar van nature, hè. Die spontane opslag betekent ook dat die plant die daar komt ook daar hoort te zijn om het zo maar te zeggen, ecologisch gezien. En dat we die proberen dat we die laten komen en dat we daarna gaan sturen op de plek waar dat wel kan en waar dat lastiger is. Daar zullen we ze weer weg moeten halen, want we moeten ook beheren die watergang kunnen weren en op die manier en dat moet u echt als een label zien reduceren we veel meer hout langs de beek. Hout is schaduw als die aan de goede kant zit en dat betekent ook dat vaak de watertemperatuur omlaag gaat en dat is ook weer een KRW-doel om de water. Door de hetere periodes die we hebben, gaat vaak de watertemperatuur in de beek teveel omhoog en dat proberen we op die manier. Dus het helpt ons ook. Het is niet alleen maar van we willen iets doen aan bomen, nee. Ja, dat helpt ons ook overigens als wij bomen kappen in een project omdat we anders project niet kunnen uitvoeren, worden die in ieder geval minimaal één op één gecompenseerd. Dat is de opgave. Ik zeg niet altijd op hetzelfde plekje, maar ze worden dan als een compensatieopgave meegenomen. Dat is het uitgangspunt bij de projecten. Niet vier keer zoveel, want dan horen er weer drie bij van het 100.000 Bomenplan en eentje is de compensatie één op één. Ja mevrouw Kaanen vroeg naar die midterm review, even stukje terug naar het vaststellen van het WBP. In 2021 op dat moment waren we met de provincie in gesprek en de provincie heeft toen tegen ons gezegd, ja, eigenlijk dit, dit gaat zoveel stress nog opleveren. Er is nog zoveel te doen. We moeten de vinger aan de pols houden, dus we willen dat jullie een midterm review gaan doen. Nou, dat is intussen wat ik net zei, overruled door wat de minister heeft gezegd. Wij leveren daar heel veel input aan aan de minister zijn traject. En, wij zullen u in de loop van dit jaar, als ik het goed heb, gaat dat ook op de themabijeenkomst van 9 oktober gebeuren. Zullen we u ook daarover bijpraten hoe de stand van zaken is? Maar we doen dus geen eigen midterm review, maar we haken aan bij het brede wat landelijk ook opgepakt wordt. Even kijken dan.

U heeft nog één to go, denk ik, en PLG.

NPLG, dat dacht ik ja. Wat betekent het stopzetten? Daar hebben wij nog geen, we hebben nog geen inhoud kunnen geven aan besluiten om stop te zetten om twee redenen. De eerste is dat we wachten wat er echt wordt gezegd in de troonrede of wat in de begroting van het rijk komt te staan. Inhoudelijk op dit punt tot nu toe is het alleen maar gelekte berichten om het zo maar eens even te zeggen. De minister heeft het zelf al gezegd, maar wat er voor in de plaats komt is niet duidelijk. Dus het tweede is dat we in de platteland coalitie waar dit onderwerp permanent op de agenda staat, nog niet een gesprek hebben kunnen voeren. Wat betekent dat voor de verschillende organisaties? Dus het overleg met de provincie is er ook nog niet geweest. Ik had recent overleg met de portefeuillehouder bij de provincie en toen hebben we ook samen geconcludeerd. We moeten eerst even van de hoed en de rand weten en dan kunnen we verder kijken van wat wel en niet door kan gaan. Dat de opgave blijft liggen om stikstof te reduceren, dat is voor iedereen hartstikke duidelijk. Dat zal echt niet van tafel zijn en dat het feit dat je dan het plan van tafel afhaalt, dat dat consequenties heeft voor die opgave. Dat is ook duidelijk, maar hoe we verder moeten, dat moet nog uitgewerkt worden. Zo gauw ze daar wat meer van weten, delen we dat ook met u. Ja, die andere vraag, heeft u feitelijk aan het AB gesteld, hè? Over een gezamenlijke brief naar de minister net als het de provinciebestuurders gedaan hebben. Het lijkt mij een prima idee en het zou zelfs via de Unie kunnen. Ik dacht, ik heb wel een geluid gehoord. Vorige week, voorzitter, u was er ook dat men daarover aan het nadenken was, maar bij de Unie. Ja, wij hebben veilig het uniebestuur hier op bezoek. Misschien kunnen we dat daar ook even aankaarten of ze daar ook aan denken. Maar als u het AB een uitspraak wilt ontlokken, dan zult u dat bij die andere mensen moeten doen, niet bij mij.

Dank u wel, dan kijk ik naar mevrouw Van Wersch.

Ja, mevrouw de voorzitter, toch wel een rijke oogst. Ik zit hier als portefeuillehouder klimaat en zal die vragen beantwoorden, maar ik zal ook zijdelings de vragen meenemen van de portefeuille die ik op dit moment vervang. Dat zijn vragen van de heer Chrit Wolfhagen, voor zover dat binnen mijn bereik ligt en daar waar ik dat niet kan, zullen we dan later nog op terugkomen. Nou goed, de opmerkingen die mevrouw Marja Hilders heeft gemaakt ten aanzien van Water in Balans. Daar hebben we het al eerder over gehad. En natuurlijk werken we vanuit Water in Balans heel hard aan de aanpak van de wateroverlast en volgens mij ook echt met succes. Voor wat betreft de sifon in Bunde, daar hebben wij vorige week, ik dacht 4 september, is hier de programma Waterveiligheid Ruimte geweest die hebben uitgebreid uitgelegd waar het programma voor aan de lat staat, de financiële middelen en ook zeg maar, de aanpak en het onderzoek richting de sifon. Ik wil dat overigens loskoppelen van de verbinding die mevrouw Hilders al dan niet legde tussen nieuwbouw. Omdat de nieuwbouw waarvoor ik inderdaad dat interview heb gegeven niet in het gebied dichtbij de sifon ligt. En wij hebben daar, we zijn daar gevraagd naar onze bevindingen. Gemeente Meerssen heeft nog geen bouwplan bij ons ingediend. We hebben alleen gekeken, ligt het in een overstromingsgebied? Het gebied is in 2021 overstroomd en op de vraag wat ons advies zou zijn, zou dat in eerste instantie zijn niet bouwen en dan een andere locatie uitkijken. En ik heb daarbij ook aangegeven als de gemeente, want wij geven advies en de gemeente die beslist uiteindelijk, het wel wil. Dan is het wel goed om een bouwplan een plan aan te reiken bij het waterschap, het waterschap op voorhand mee te nemen in de plannen en te laten toetsen in hoeverre het risicovol is om daar te bouwen en op basis daarvan ofwel elders, ofwel aangepast te bouwen zodanig dat het gebied mag overstromen zonder dat dat leidt tot schade. Om gewoon even te duiden waar het om ging, de uitnodiging en alle partijen overigens zowel de gemeente als projectontwikkelaars om het waterschap aan de voorkant mee te nemen in de plantoetsing. Die uitnodiging doe ik hier ook en ik doe ze overal waar ik kom, zodat we in een vroegtijdig stadium mee kunnen kijken in de plannen. De 320 miljoen voor wat betreft weer, ja, ik moet eerlijk zeggen dat ik geen verband zie met de opmerking doorschuiven naar de agrariërs. Volgens mij heeft mevrouw Ivanov de vorige week goed uitgelegd hoe de middelen er zijn en wat er mee gaat gebeuren de komende tijd en hoe er aan gebouwd gaat worden. De nota wateroverlast zoals gezegd behoort niet tot de begroting, maar als ik heb u wel aangegeven, die is in beantwoording. Mevrouw Rose-Marie Kaanen, die vraagt naar water bodem sturend. Daar hebben we in dat kader hebben we inderdaad 3 sessies gehad met het AB binnen Waterschap Limburg ook waar het gaat om de droogte en het grondwaterbeleid. Naar aanleiding daarvan hebben wij ook in het kader van de intentieovereenkomst die we met alle partijen in Limburg getekend hebben om te komen tot een convenant voldoende zoet water hebben wij met de provincie gezegd van laten we als waterschap en provincie nu initiatief nemen om daar naar te kijken. De provincie had op dat moment al een onderzoeksopdracht gegeven om de waterbeschikbaarheid in beeld te brengen. Royal Haskoning DHV en dat heeft ook naar de zin van ons waterschap te lang geduurd. Maar er waren natuurlijk, het is een complexe materie en daar heb ik wel begrip voor. Het is een ingewikkelde materie en daarom heeft het zo lang geduurd voordat Royal Haskoning dat rapport heeft opgeleverd. Vervolgens hebben we omdat we dat met alle partijen in Limburg hebben gezegd, we hebben die intentie zijn ook alle partijen waterschap, maar ook een klankbordgroep van alle gemeentes en alle andere betrokkenen gevraagd van wat vinden jullie van de bevindingen? En ik kan u zeggen, het is een lijvig rapport, een heel technisch van aard. Die reflectie heeft inmiddels plaatsgevonden en als het goed is, vindt daar morgen de eerste bespreking plaats. Hoe gaan we dat nu vormgeven en uitwerken? Bedoeling is in ieder geval dat we tot een soort samenvatting komen van het rapport en de bevindingen omdat de punten die wij ook in ons AB benoemd hebben als belangrijke punten om een stip op de horizon te zetten met de droogte. En ik noem bijvoorbeeld peilbeheer teelt vollicht peil en dat soort zaken die wij ook intern benoemd hebben. Ook onderdeel zijn van dat onderzoek en als je dat wilt doen dat je dan het beste in de gezamenlijkheid kunt doen. Dat duurt wat langer en dat betekent dat wij waarschijnlijk ook in Q1 naar het AB toe kunnen met een samenvatting op basis waarvan we verder vorm gaan geven, doen we overigens met andere partijen ook. En ja, het credo wat ik in ieder geval heb, is als we het samen doen, duurt misschien wat langer. Maar kunnen we wel efficiënter en goede maatregelen nemen? Dus dat is de stand van zaken op dit moment. Ik heb met gedeputeerden afgesproken dat wij eind van het jaar graag die samenvatting opgeleverd willen hebben, omdat hij ook die input wil hebben voor de Bofi dalijk. Dus we gaan, we hebben er nu afgelopen week wat vaart achter gezet en tijdens vakantieperiodes is het sowieso al stil in alle huizen. Ja, meneer Leon Lacroix, de wateroverlast waar u het over had? U weet dat collega Chrit Wolfhagen daar heel druk mee in de weer is geweest. En op onderdelen ben ik daar zelf ook hard mee aan de slag gegaan. De weersomstandigheden waren het gebied niet gunstig gezind. Sterker nog, het gold eigenlijk voor heel het land en ook heel Limburg, maar midden Noord-Limburg zijn met name getroffen door die heftige regenval. Ik ben het niet eens met uw stelling dat er niks is gebeurd in 2024. Ik vind dat we dan echt tekort doen aan de organisatie die de afgelopen jaren heel hard gewerkt hebben aan zowel Water in Balans, areaalbeheer en beekherstel. Ik ben wel met u eens en dat hebben de heer Chrit Wolfhagen en het hele DB ook als gerealiseerd en dat heb ik in het begin ook al aangegeven dat wel het gesprek gaan voeren binnen die B. Bestaat altijd het risico dat ja, het is lastig hè? Want ik ben nu met mijn hoofd aan het schuiven om u te kunnen zien. Ja. De heer Ad Berger, die wilde ook graag in beeld dus. Dat we gaan kijken hoe we daar nu hoe en wat we dan zouden kunnen doen om die situatie te verbeteren. En als er daar iets uitkomt, hè los van of dat wel of niet? De opgave is maar gelet op de klimaatontwikkeling is er niet iets denk ik wat vandaag op morgen gebeurt. Ik weet wel dat areaalbeheer ontzettend hard gewerkt heeft om alle zaken weer op orde te krijgen. Ik denk dat ik niet overdrijf dat ze zich echt uit de naad gewerkt hebben. Onze mensen buiten verdienen daar ook een compliment voor om alles weer dusdanig op orde te krijgen om gesteld te staan om nieuwe buien op te vangen. Dus wat dat betreft, ik zal dit sowieso delen met collega Chrit Wolfhagen. Als hij volgende week weer begint en dan krijgt het een vervolg. Volgens mij, voorzitter, tenzij u mij nu dingen op iets wat ik niet gezegd heb op antwoord heb, dan hoor ik dat graag.

Mevrouw Kanner vroeg nog naar aanleiding van technische vraag 34.

Oh, dat was die kinderen, ja, die maakten onder andere een onderdeel van. Of het staat bij het verkeerde antwoord, want die Q3 heeft in het belang betrekking op het droogtebeleid. Het uiteindelijke beleid. Als wij blijven doorgaan en we willen in gezamenlijkheid doen met alle partijen van Limburg, daar hebben wij ons als waterschap aan gecommitteerd, dan zal het echt niet eerder kunnen dan Q3 2024 2025. Maar we kunnen wel in Q1 2025 een tussenstuk opleveren. Ja, ik moest even. Ik ben in de war met de jarig.

Een tussenrapportage, de heer Achten. Dank u wel, mevrouw Van Berg.

Dank u wel, voorzitter. Ja, als je aan het einde zit, heb je kans dat je collega's een aantal zaken voor je voeten wegmaaien. Nee, ik denk even een beeld corrigeren naar aanleiding van het opmerken van mevrouw Hilders. 40% van het traject in Limburg. Ja, we hebben in Limburg heel veel trajecten, maar navenhand hele korte trajecten. En als we kijken op basis van kilometers, dan zitten we maar op 6 tot 8% en dat komt overeen wat het oppervlakte ongeveer van Limburg is ten opzichte van de rest van Nederland. Dat gezegd hebbende dan in aanvulling op de vraag van mevrouw Kaanen ter aanvulling op wat de heer Jansen al gezegd heeft. Loopt het programma KRW IMP impuls en daar is ook het waterschap gevraagd om de vergunningen waar zij verantwoordelijk zijn. Dat zijn de indirecte lozingen om die te actualiseren en op dit moment wordt geïnventariseerd. Zei ik indirect dank u wel voor de correctie directe lozingen. Daar zijn wij als waterschap op ons oppervlaktewater even voor de duidelijkheid. Dat ze met inventariseren, wat dat vraagt en middelen en capaciteit en zo gauw we daar een duidelijkheid over hebben en dat vraagt om extra middelen en capaciteit. Zullen we bij u terugkomen en anders mag u vanuit gaan dat we uitvoeren datgene wat aan ons gevraagd wordt tot zover.

Dan wil ik u voorstellen om even 10 minuten pauze te nemen, zodat u een kopje koffie kan nemen en nog een glaasje water of een glaasje jus eventueel naar de toilet en dan 17 uur 22 nou doe eens gek 25 hier weer aanwezig te zijn. Zullen we weer gaan beginnen? Nou dank u wel dat u er weer bent. De vraag van mij is of alle vragen die u heeft gesteld voldoende zijn beantwoord. Mevrouw Kaanen gaat nee schudden, meneer Vermeulen schudt nee, meneer Haagen, oh, we gaan een heel rondje overdoen, de heer Teeuwen, maar die was er toch helemaal. Die had geen vraag gesteld. Gaat u nu nieuws? Oh, u heeft een opmerking, oké? Mevrouw, dat weet meneer Broekema, maar dat mevrouw Hilders, die heeft ook nog naar aanleiding van de antwoorden gesteld. De vraag daar begin ik met mevrouw Kaanen. Ja dank u wel voorzitter dat u mij het woord geeft. Een zin is me heel erg bijgebleven van de reactie in de eerste termijn en dat is samen, kom je verder en ik ben daar helemaal van overtuigd dat je moet proberen om samen te kijken naar die problemen. Maar ik vond ook. Ik zie ook heel erg de urgentie en de oproep vanuit de BBB+ gaat maar aan het hart. Maar vanuit wie ze aan het begin van de vergadering hebben gedaan. Maar als ik kijk naar mijn eigen ambitie en dan gaat het natuurlijk en de ambitie van onze fractie. En dan gaat het vooral over de natuur. Daar gaat het me ook aan het hart. Als ik rondfiets in natuurgebieden en ik zie hoe het daar gaat. Ik denk dat we niet kunnen wachten tot Q4. Of Q3 sorry voor een voor een allerlei onderzoeken. Ik denk dat we echt moeten proberen om het proces van wat ligt er nu aan problemen en hoe kunnen we die problemen tackelen moeten versnellen en ik zou eigenlijk willen voorstellen om dan de principes en de methodiek van design thinking toe te passen, waarbij je heel goed naast bestaande onderzoeken wel. Richtingen kunt onderzoeken om waar je naartoe zou kunnen gaan en op die manier ook, zeg maar, een proces kan versnellen en ik zou eigenlijk willen vragen of je of u daar ruimte voor zou willen maken. Dank u wel meneer Haagen. Ja meneer Jansen beantwoordde mijn vraag over de bomen planten enzo. En daarbij gaf hij aan van ja als ze een boom kappen dan planten. We er eentje voor terug. Maar als je kijkt naar de wet natuurbescherming en de herplantplicht die ook toegepast wordt door provincie en gemeentes, dan is het eigenlijk zo dat je moet herplanten op basis van de kruindiameter of de kroonprojectie. En dat is zeker meer dan één boom voor één boom. Dus ik hoop dat Waterschap Limburg zich ook aan deze uitleg van de herplantplicht houdt en ik vraag daarom de portefeuillehouder van. Is hij bereid om daar ook aan te voldoen? Dank u wel meneer Haagen, meneer Teeuwen. Ja voorzitter ik heb inderdaad geen vraag, maar wel een antwoord op een vraag van mevrouw Kaanen, want die vroeg in haar betoog of wij wilde reageren op. Een mogelijke reactie op het afschieten van de NPLG. Nou het afschieten van NPLG. Dat zal bij sommige mensen zal dat tot grote vreugde zijn gekomen en anderen zullen daar een zware traan bij gelaten hebben. Maar ja, goed, we weten niet precies wat de gevolgen daarvan zijn. En volgende week dinsdag is Prinsjesdag en dan zal het nieuwe zal het kabinet komen met nadere invulling van het van het je mag het geïntegreerd noemen, maar geloof ik maar van het stuk, wat zeg je? Op basis waarvan ze hoogleraar akkoord precies dus ik denk dat het verstandig is om dat in ieder geval even af te wachten. En wellicht kunnen we dan in de tussentijd tot aan 2 oktober het AB ja komt er misschien een voorstel vanuit Water Natuurlijk om eens te kijken hoe we daarop zouden kunnen reageren. En dat is natuurlijk ook zeer interessant. Hoe dat de Unie daar tegenaan kijkt, dus wellicht kunt u vanuit dit gesprek wat u dan heeft met de Unie daar ook nog wat input op leveren tegen die tijd? Ja dank u wel voor uw opmerking, de heer Vermeulen.

Dankjewel, voorzitter. Het meeste is mij wel duidelijk, alleen wat ook de vraag was en dat is me nog niet duidelijk wat op dit moment de tarieven zijn voor de gronden waarop de spoorwegen liggen, de onverharde wegen, de kunstwerken, de tunnels en de viaducten en de bouwpercelen. Dankjewel.

Dank u wel, mevrouw Hilders.

Voorzitter, de heer Lacroix heeft iets gezegd over het vertrouwen van de agrarische sector en het waterschap. Ik kan het heel goed begrijpen en ik merk hetzelfde gebrek aan vertrouwen, bijvoorbeeld in het Gulmondgebied of in Valkenburg, en ik zou graag willen weten wat het bestuur denkt te gaan doen om te zorgen dat het vertrouwen weer een beetje verbeterd kan worden. Ook in de agrarische sector hebben ze denk ik last van dat wij de normen niet goed hanteren, à la het landelijke. Landelijke regulering, landelijke nationaal bestuurders kortwater uit 2003, en je kunt hier donder op zeggen dat als het voor de woningbouw niet goed wordt gehanteerd, dat het dan in de agrarische sector ook waarschijnlijk wel heel ver onder het normale woningbouw wordt evengoed beschermd. Als aardappels en uien zeggen we dan, en de aardappels en uien worden slechter beschermd dan nodig zou zijn. En daar hebben we al het een en ander over gezegd. Verder wil ik heel graag ondersteunen de zorgen die we natuurlijk over het Kaderrichtlijn Water hebben, die we natuurlijk helemaal niet gaan halen. En daarover was het nogal een ontwijkend antwoord. En wat gaan we daaraan doen? Dat zou ik graag bij de begroting nog even aan de orde willen stellen. Ook in het AB binnenkort. Dank u wel.

Dank u wel. Ik geef eerst even het woord aan mevrouw Kane over haar vraag aan de verschillende AB-leden en het voorstel van de heer Teeuwen. Meneer Teeuwen doet het voorstel om Prinsjesdag even af te wachten. De reactie van het kabinet op de keuze al dan niet voor doorgang of niet van NPLG, aangezien het nog niet heel duidelijk was wat ze ermee wilden en wacht dan af op een voorstel van water. Natuurlijk, dat lijkt me een prima plan. En wij nemen het mee naar de Unie. Ik zie opeens een hand van de heer Teeuwen. U wilde ook nog.

Ja, ik wilde ook nog in de tweede termijn reageren, maar ik zit achter de brede rug van Giuseppe en u heeft mij, u heeft mij, u heeft mij mijn hand net niet gezien.

Oh, dat was het die brede rug. Nou oké, in de rebound, u krijgt het woord alstublieft.

En het antwoord van mevrouw Van Wersch naar aanleiding van mijn betoog om in ieder geval het vertrouwen van de agrariërs terug te winnen wat betreft de problemen die we in '24 gehad hebben. Ik wil zeker onderschrijven dat Oraal Beheer en de medewerkers en ook onze portefeuillehouder gedaan heeft wat kon en wat mogelijk is. We kijken ook om ons heen en er zijn waterschappen die het absoluut niet zo voortvarend opgepakt hebben. Waar groepen zelfs het waterschap aansprakelijk stellen omdat ze echt dit hele voorjaar met natte percelen hebben gezeten waar het water gewoon bleef staan en pas in juli mais hebben kunnen zaaien. Gelukkig is het zo erg hier in Limburg niet geweest en daar zeker de complimenten voor. Maar uw antwoord neemt niet weg dat we in 2025 in een precies dezelfde situatie zouden kunnen komen als in '24. Het najaar '23 is het begonnen: natte winter, nat voorjaar, natte zomer. U geeft geen antwoord op mijn vraag van, hoe gaan we het vertrouwen terugwinnen? En ik mis dat ook, zeg maar, met maatregelen in de begroting. Gaan we het?

Maaibeleid meneer Lacroix, u heeft een vraag gesteld en mijn vraag net aan u was, bent u tevreden over het antwoord? U geeft aan nog niet helemaal, dus ik geef zometeen het woord aan mevrouw Van Wersch, dank u wel, ik kijk eerst even naar de vraagstellers. Mevrouw Kaanen heeft voor mevrouw Van Oest een vraag, meneer Haagen voor meneer Jansen, meneer Vermeulen voor de heer Breugelmans. Mevrouw Hilders voor mevrouw Van Berg en meneer Lacroix, ook voor mevrouw Van Berg, dus ik kijk even naar links. Meneer Breugelmans en meneer Jansen.

Ja, voorzitter, dank u wel. Ik kan eigenlijk heel kort zijn en meneer Vermeulen verwijzen naar bladzijde 88 in de begroting. Daar staan de tarieven, voorlopige tarieven moet ik zeggen, vermeld. En zoals ik gezegd heb, 100% voor omgebouwd en overig ongebouwd, en daar zit de landbouw in. De tarieven voor openbare landwegen zijn 5 keer dat tarief, dus dat vindt u terug op bladzijde 88. Dank u wel.

Dank u wel, meneer Jansen.

Ten aanzien van internet is een groot goed, soms. Ik kan in de Wet natuurbescherming niet vinden dat ik iets drie keer moet compenseren. Ik moet wel binnen drie jaar herplanten. Als het over dat getal gaat, dan is dat maar in de wet. Natuurbescherming kan ik het niet vinden. Overigens, heel veel bomen die wij kappen vallen niet onder de WMB, want dat is geen natuurgebied. De WMB geldt niet voor andere openbare ruimtes, dus op het moment dat wij langs een akker waar nu hout staat en we willen een beek verbreden, hout weg moeten halen, compenseren wij dat hout. Maar ik laat het voor de zekerheid nog even uitzoeken, maar op dit moment kan ik het niet vinden, in ieder geval in de Wet natuurbescherming.

Gaat u die dan technisch nog beantwoorden, achteraf of?

Onderhands, doen we dat?

Ik weet niet of dat een goed idee is. Ik zou zeggen graag een technische beantwoording, mevrouw Van Wersch.

Ja mevrouw de Voorzitter, dank u wel. Dank voor de tweede inbreng van mevrouw Kaanen. Ik ben ook blij te horen dat ze het principe ondersteunt. Samen komen we hier verder en dat neemt wat meer tijd in beslag en ik deel ook de urgentie met haar, maar ook met de hele fractie, maar eigenlijk met het hele AB. En het heeft mij ook even wat tijd gekost om overtuigd te worden van het belang om hier toch goed en gedegen onderzoek naar te doen, zodat als we dan tot beleid komen, dat we ook het juiste beleid maken. En aangezien we ons gecommitteerd hebben aan andere partijen door de intentieverklaring tot één convenant te komen, denk ik ook dat dat de goede kwestie is. Aan de andere kant begrijp ik ook de urgentie die mevrouw Kaanen noemt, want die zien we allemaal. Ik ben niet helemaal op de hoogte van principes van design thinking. Ik vind het wel een interessant idee. Dus ik zou het wel, misschien mevrouw Kaanen, ik zie u ook niet, want de heer Vermeulen zit voor u. Ja, ik zou het wel een interessant idee vinden als we daar eens een keer, misschien in het Petitiek Comité over door zouden kunnen praten en eens kijken, wat betekent dat dan? Hoe ziet dat er dan uit? En ik zal sowieso ervoor zorgen dat de samenvatting van het rapport en de conclusies die eruit getrokken worden ook beschikbaar komen voor het AB. Dus dat zal ergens begin 2025 zijn en nou zeg ik het goed als ik het goed zeg. Dan mevrouw Hilders. Ja, vertrouwen? Ja, ik. Laat ik zo zeggen, ik kan niet. Ik kan niet duidelijk dat de normering voor woningbouw niet gehanteerd wordt, dus ik deel daar uw mening niet in. Ik denk zelfs dat we daar zeer bewust mee bezig zijn en ik begrijp heel goed dat de heer Lacroix zegt ja, de agrariërs zijn het vertrouwen verloren in het waterschap. Dat is een uitspraak die ik ook via de heer Wolfhagen vaker hoor in de zin van kunnen jullie het morgen oplossen. Ik kan niet voor hem spreken, maar ik weet ook dat de situatie niet zo simpel is dat alles morgen opgelost is. Dus nogmaals, we hebben die het aanbod gedaan om daar verder over door te praten en ik weet dat hij inderdaad naar aanleiding van deze wateroverlast bezig is met het onder de loep nemen van het huidige maaibeleid, maar ook het huidige onderhoud. En wat toch wel een groot en flink issue is en dat je ook kijkt naar het peilbeheer. Dus dat is wat ik kan zeggen, inhoudelijk kan ik u daar niks over zeggen, maar dat hij daarmee bezig is als dat u een prettiger gevoel geeft dat we als waterschap in ieder geval die zaak oppakken en ermee aan de slag zijn en dat geldt eigenlijk voor iedereen hier. Volgens mij was het dat mevrouw de Voorzitter?

Dat klopt. Dan ga ik er zomaar vanuit dat dit een bespreekstuk is voor het volgende AB van 2 oktober.

Mag ik misschien nog even één ding toevoegen of mevrouw kan instemmen met hetgene wat ik voorgesteld heb, want dat ben ik toch vergeten te vragen.

Ik heb al camera één aan. Kleine aanvullende vraag, want voor ons is ook namelijk het samenhangende waterprobleem met het grondwaterprobleem van belang en de vraag is of dat niet door de heer Wolfhagen moet worden behandeld.

Als het gaat om het grondbeleid, dan zit dat bij mij in grondwaterbeleid.

Samenhangende beleid, grondwater en droogtebeleid. Is goed beantwoord, dat zit bij mevrouw Van Wersch.

Gaat ook In de portefeuilleverdeling volgens.

Mij. Ga ik dit stuk afronden, deze begroting 2025. Gaat naar het AB van 2 oktober. Ik kan niet zien waar nu, ah.

De heer van mij. Blijkbaar hebben we een heel erg moeilijke vraag gesteld, want ik kan in de stukken nergens lezen waar de spoorwegen, de spoorwegen, de, de kunstwerken en dus ook de bouwpercelen. Of dat die onder het tarief van overig omgebouwd vallen.

Dan ga ik dan nu nog even helderheid inbrengen. Voorzitter, mag dat? Ja. Tunnels, viaducten en alles dat dienstbaar is aan de functie van wegen valt onder openbare landwegen, dus dat is het tarief voor openbare landwegen, dus dat is dat 500 procenttarief. En dan ga ik nog precies zo zeggen, landbouwgronden, maar ook onbebouwde bouwpercelen, volkstuintjes, openbare parken en plantsoenen en recreatie- en sportterreinen vallen onder overig ongebouwd.

Dan ga ik hem toch echt afronden nu. Poging 3: Begroting 2025 gaat als bespreekstuk naar het algemeen bestuur van 2 oktober.