Motie vreemd aan de orde van de dag 1

Gaan wij naar de moties. Vreemd aan de orde van de dag. En ik geef de heer Hagen het woord. Zou u het dictum kunnen oplezen en vervolgens uw betoog kunnen houden en het dictum kunnen oplezen, gaat uw gang. Dank u wel.

Voorzitter. Ik zal beginnen met een toelichting bij deze motie. Het is een motie die gaat over de nieuwe lozingsvergunning voor Circle Waste Water Services, zoals het nu nog voorlopig heet. Dat is een vergunning die op 1 januari 2028 moet ingaan. Sinds januari van dit jaar gelden de Omgevingswet en de daaraan gekoppelde KRW-doelen en die vereisen eigenlijk, als je dat goed doorleest, een veel striktere vergunning. Met stringente beperkingen van de lozing van met name zeer zorgwekkende stoffen. En volgens een KRW-quickscan die aangeboden wordt door VNO-NCW op de website krw.ondernemer.nl. Als je zo'n KRW-quickscan doet voor Circle, dan zie je dat er zes ZZS-stoffen, waaronder kwik, fluoranteen en benzo[a]pyreen, die nu in het effluent voorkomen, straks geheel niet meer mogen worden geloosd. Deze stoffen overschrijden namelijk nu al de norm voor het oppervlaktewater waarin geloosd wordt en dat betekent dat het bevoegd gezag voorkomende lozingen moet gaan verbieden en voor een veertigtal andere ZZS-stoffen geldt een minimalisatieplicht. Als we kijken naar de huidige vergunning dan is dat een interessant en goed uitgewerkte vergunning. En ik moet eerlijk zeggen dat daar wel degelijk veel waardering voor is voor deze vergunning. Omdat die heel gespecificeerd is en omdat er dus ook een aantal voorschriften in staan die zouden moeten leiden tot minimalisering van de lozing. Maar in de praktijk blijkt het een papieren tijger. Tussen december 2020, toen deze vergunning door het algemeen bestuur van Waterschap Limburg is vastgesteld, en nu is eigenlijk maar één stof die in mindere mate wordt geloosd en dat is AMPA en dat heeft te maken met het feit dat koelvloeistoffen die gebruikt worden bij bepaalde bedrijven op Chemelot, dat die koelvloeistoffen gewijzigd zijn, dat daar andere chemische bestanddelen voor gebruikt worden, dat daar met name heel veel zwavelzuur bij gebruikt wordt wat kwik bevat. Daar is tot nu toe nog niets over gezegd, maar AMPA is verminderd, maar al die andere stoffen en het zijn meer dan 40 ZZS-stoffen. Dat zijn zeer zorgwekkende stoffen. Die zeker wat betreft de KRW-richtlijnen straks niet meer geloosd mogen worden van al die stoffen is er niets, wordt er niets minder geloosd en ondanks dat wij nog niet helemaal zicht hebben op de rapporten van Circle met betrekking tot voorschrift 26 en voorschriften 36, is het nu al duidelijk dat zeker ten aanzien van de ZZS-stoffen dat daar eigenlijk niks gebeurt. En, ik heb de indruk dat dat mede komt doordat een gigant als Chemelot eigenlijk zich niet zo heel veel aantrekt van Waterschap Limburg. Ze hebben mooi meegepraat. Er is een MGA zoals dat heet, de multiple game approach aanpak gedaan bij het opstellen van deze vergunning, maar die heeft meer geleid tot game voor Chemelot en Sitech en later Circle dan voor het milieu en voor de gezondheid van de inwoners van Limburg. De constructie van lozing in het oppervlaktewater genaamd de Zijtak, zoals die in de huidige watervergunning vermeld is, is in het kader van de Omgevingswet eigenlijk niet meer, als je kijkt naar de daarin opgenomen definitie, niet meer juridisch houdbaar en de uitspraak van de Hoge Raad in 1985, waarmee deze constructie tot nu toe juridisch gedoogd werd, is nu 40 jaar later eigenlijk niet meer van toepassing. Maar is nog niet aangevochten, dus wordt ermee geschermd. Volgens het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) uit de Omgevingswet wordt de ondergronds verlopende betonnen buis, waardoor het effluent van de IAZI wordt afgevoerd naar de Grensmaas, beschouwd als een lozingswerk. En dat zou betekenen dat het verlenen van de vergunning voor lozing via zo'n lozingswerk in de Grensmaas dan ligt bij Rijkswaterstaat. Bovendien moeten we ons realiseren dat de Grensmaas een Natura 2000-gebied is en lozing van afvalwater hierin vereist specifieke Natura 2000-toetsing plus een milieueffectrapportage. Daarnaast, gezien het feit het woord Grensmaas zegt dat al, dient er ook overleg met de Belgische autoriteiten plaats te vinden voor het verlenen van een lozingsvergunning. En tenslotte is het feit dat het water van de Maas ook gebruikt wordt voor de drinkwaterproductie stelt dat extra eisen met name ter bescherming van de volksgezondheid. Kortom, het is een zeer complexe wet- en regelgeving die uiteindelijk in de aanloop naar de volgende vergunning zal moeten leiden tot een aanmerkelijk strengere vergunning. Waartegen Circle ongetwijfeld bezwaren zal maken, want zij zitten met een IAZI die eigenlijk verouderd is en die niet in staat is om de stoffen die aangevoerd worden vanuit Chemelot op voldoende wijze te zuiveren, zodat die volgens de KRW-eisen tenslotte in het oppervlaktewater terecht kunnen komen. Het lijkt de Partij voor de Dieren beter om al vroeg in het overleg met Circle en de andere partners die betrokken zijn bij deze vergunning, duidelijkheid te krijgen over ten eerste welke overheidsinstanties straks verantwoordelijk zijn voor de vergunningverlening. En er automatisch vanuit gaan dat WL ook vanaf 2028 de bevoegde autoriteit is, lijkt ons niet verstandig. De Partij voor de Dieren vraagt de portefeuillehouder daarom nadrukkelijk te bekijken of deze taak al of niet bij Rijkswaterstaat neergelegd dient te worden. Of dat het toch zo is dat WL de bevoegde autoriteit hiervoor blijft. De kans dat er een voor mens en milieu acceptabele vergunning tot stand komt, lijkt ons met één grote speler als de rijksoverheid groter dan dat WL het op moet nemen tegen een gigant als Chemelot. Dus uiteindelijk verwacht ik dat vergunningverlening vanuit het rijk, de rijksoverheid, dat dat strenger kan uitpakken dan wat wij als Waterschap Limburg kunnen leveren. Tot slot lees ik u voor wat het dictum is. Bepaalde dingen constaterende, bepaalde dingen overwegende, roept het dagelijks bestuur op om in overleg te treden met Circle Waste Water Services BV en de andere partijen die betrokken waren bij het tot stand komen van de huidige vergunning om de consequenties van de huidige wet- en regelgeving op een volgende vergunning voor de lozing van afvalwater van de IAZI te onderzoeken. Twee, in overleg te treden met het ministerie van IenW en Rijkswaterstaat om vast te stellen op basis van de feitelijke situatie wie volgens de Omgevingswet als vergunningverlenende autoriteit beschouwd dient te worden. Drie, in overleg met het rijk, ministerie van IenW, contact te leggen met de Belgische autoriteiten over de lozing van afvalwater van de IAZI in de Grensmaas. Vier, met Circle Waste Water Services BV te bespreken welke mogelijkheden er zijn om de lozing van ZZS-stoffen en microplastics drastisch te verminderen. En tenslotte met Ria Maat overleggen welke opties zij als wenselijk zien voor het verlenen van een volgende lozingsvergunning aan Circle Waste Water Services BV. Als ik deze opsomming nu nog zie, dan denk ik ja, natuurlijk gaat de portefeuillehouder het doen, want er staat niks vreemd in wat ze natuurlijk ook bij de vorige vergunning gedaan heeft. Alleen liggen er al wel wat accentverschillen. OK, tenslotte gaan we over tot de orde van de dag. Deze motie is ingediend en getekend door de fractie van de Partij voor de Dieren en ook door de fractie van de AWP.

Dank u wel, meneer Haga. Ik vraag de vergadering om te reageren. Als AUB en meteen aan te geven of u deze motie onderschrijft of dat u dat niet doet. Wie kan ik het woord geven van AUB meneer Haga?

Ik zou graag zien dat de eerste portefeuillehouder reageert, is dat mogelijk? Dat

Vraag ik aan de vergadering. Volgens mij gaat eerst de vergadering erover in het algemeen bestuur en krijgt u van de portefeuillehouder het standpunt te horen van het DB. Maar ik kan me voorstellen dat u popelt. Meneer Richter wil graag reageren. Ik zie de heer Baks. Ter interruptie.

Interrupties kunnen wij misschien bij de moties tegelijk behandelen? Dan lijkt mij dat proces efficiënter.

U wilt beide moties tegelijk behandelen. Ik zie een knik. Dat was ook het voorstel van mevrouw Hilders. Wenst u dat dan? Vraag ik mevrouw Hilders haar motie toe te lichten en het dictum voor te lezen. Bent u akkoord op deze wijze? Ja. Ja, dank u.

Voorzitter. De lozing op het Julianakanaal ter hoogte van de IJzeren Man, die resulteert in een lozing op de Maas in Maasbracht. Het principe de vervuiler betaalt wordt algemeen aanvaard en daarom zijn kosten die extra gemaakt moeten worden om Maaswater te kunnen gebruiken voor drinkwaterproductie. Die zijn te verhalen op Chemelot. Of wat er voor in de plaats komt en daarom ook extra kosten die gemaakt moeten worden om de flora en fauna te herstellen in het stroomgebied van de Maas en/of het Julianakanaal. Die zijn ook op Chemelot te verhalen. Het is noodzakelijk om effectieve maatregelen te kunnen bedenken en te realiseren dat we die nadelige gevolgen van die lozingen neutraliseren. En het is ook niet onze taak als waterschap om mee te werken aan juridische constructies om feitelijke lozingen op rivieren te maskeren. Wij zijn van oordeel dat alvorens de procedure voor het verlenen van een nieuwe watervergunning in te gaan dat we eerst moeten bepalen wat die extra kosten zijn. En vanaf het lozingspunt van de IJzeren Man en dat deze op Chemelot verhaald dienen te worden als onderdeel van de te verlenen vergunning. Lozing op de Maas al dan niet via het Julianakanaal slechts dan toe te staan indien deze erkend wordt als lozing op de Maas. De samenstelling van het effluent nauwkeurig bekend moet worden gemaakt en gedurende de looptijd van de vergunning jaarlijks dient te worden bepaald of nieuwe inzichten tot toepassing van betere meet- en/of zuiveringsmethoden aanleiding geven. En