Najaarsrapportage 2023

Brengt ons bij agendapunt 3 en dan beginnen wij met 3.1 de najaarsrapportage. De bedoeling is om het in deze commissie inhoudelijk te hebben. Financieel zit in de commissie WBO. Dat betekent dat we hier echt het inhoudelijke bespreken van de hoofdstukken zoals die hier genoemd staan 3.2, 3.3 en 3.4. De technische vragen hebben wij gelegenheid gegeven om die aan de voorkant te stellen, dus we gaan er ook vanuit dat die hier niet aan de orde zijn. En zoals gezegd de beantwoording is in tweede termijn. En, we maken een rondje wie ik als eerste het woord mag geven. Ben ik iets vergeten? Nee, maar het

Is fijn als mensen een vraag stellen om het bladzijdenummer even erbij te noemen. Dat zoekt voor ons veel sneller op.

Ja, mooie aanvulling. Meneer Quaedvlieg. Ja, ik ga eerst inventariseren, dus ik had uw vinger gezien. Of uw hand. Ik kijk even rond, mevrouw Beeren-Adriaans, ja, ik had u gezien, mevrouw Labe. En hier aan deze kant, mevrouw Hesen-Slots? Ja, die had ik gezien. Ik heb nu vijf mensen die iets willen zeggen, ik begin met de heer Quaedvlieg.

Dank je wel, mevrouw de Voorzitter. Allereerst hartelijk dank voor de snelle beantwoording van de technische vragen. Onze fractie constateert feitelijk weinig nieuwe zaken in deze tweede rapportage. Bijna alle zaken zijn er al aan de orde geweest, constateren wij. Waar zijn we? Ja, ik heb het eens even in mijn hiërogliefen uitgeschreven, maar verheugd zijn we over de positieve bijstelling van het vermoedelijk negatieve resultaat van 9,2 naar 7,9 miljoen. Terwijl ik ja, dat weten we allemaal aan externe exogene, onbeïnvloedbare factoren te wijten is. Dus wat dat betreft hebben wij inhoudelijk geen verdere vragen meer. We moeten alleen nog even de complimenten maken voor de leesbaarheid van de rapportage. De constante in infrastructuur in de voorliggende rapportage levert een duidelijk leesbare nota op, waar je duidelijk kunt zien dat de opzet verbeterd is ten opzichte van het verleden. Alhoewel er, en dat is met name bij onze fractie een duidelijk minpuntje, is de gekozen kleurenstructuur die vaak leidt tot onduidelijkheid. Nee, lees onduidelijkheid, laat ik het zo zeggen. Dus daar moet eventueel nog eens naar gekeken worden en ik heb begrepen dat dat ook via de afdeling communicatie nog eens naar gekeken wordt en dergelijke. Ja, en verder heeft onze fractie geen opmerkingen. Dank.

U wel, dan ga ik naar de heer Tielen.

Dank u wel, voorzitter. Ik sluit me allereerst graag aan bij de woorden van de heer Quaedvlieg, vooral de complimenten over de beantwoording van de vragen en ook hoe de stukken eruitzien. Ik heb een aantal vragen, allereerst over pagina 14, de aanpak grootste wateroverlastknelpunten. Water Natuurlijk is blij dat dit gebeurt. Dit moet ook jaarlijks gebeuren. Wij vragen ons af waarom de toetsing pas deze maand is opgestart en wat als gevolg heeft dat resultaten pas februari 2024 er zijn. Had dat niet eerder moeten gebeuren? Op pagina 22 bij het onderzoek effect op kwaliteit, oppervlaktewater van lozingen, vragen wij ons af wanneer er wel voldoende interne dan wel externe capaciteit is om de nul-situatie in beeld te krijgen en hoe wordt tot die tijd bepaald wat dan prioritering van werkzaamheden in 2024 zal zijn? Bij pagina 24, plan van aanpak opstellen voor het terugdringen van plastic zwerfafval in het watersysteem. De eindrapportage die wordt eind dit jaar voorgelegd aan het bestuur en wordt er bij dit project ook samengewerkt met Duitse waterschappen, zoals bijvoorbeeld Eifel-Rur met betrekking tot de Rur of met andere buitenlandse waterbeheerders voor andere grensoverschrijdende beken. En zo niet, is er dan wel het voornemen om op korte termijn die samenwerking te zoeken? Dan heb ik er nog twee op bladzijde 24 over vismigratieknelpunten. Aangegeven is dat de opdracht is uitgezet en loopt. Wij vragen ons af wanneer die is afgerond. En op bladzijde 26, onderzoek verwijderen medicijnresten. De nieuwe EU-richtlijn stedelijk afvalwater die eind 2024 van kracht wordt, schrijft een verwijderingsrendement voor van 80% voor rioolwaterzuiveringen. U geeft in beantwoording op de technische vragen aan dat het al ambitieus is om op 3 locaties 70% te verwijderen in 2027. En dat in 2045 dan die 70% op alle zuiveringen moet zijn gerealiseerd en wij vragen ons af wanneer het waterschap moet voldoen aan de EU-norm van 80%. En wat er gebeurt als we dit niet kunnen realiseren? Ja, dat was het tot zover. Ik hoop.

Dat we mee hebben kunnen schrijven in de snelheid van meer u. De vragen stelde dus ik hoop dat we alles hebben en anders moet u maar even herhalen. Dan had ik nog openstaan, even kijken. Dat was mevrouw Laeven. Dankjewel, voorzitter.

Voorzitter. Even kijken, vraag één gaat over bladzijde 14. Dan zetten we. Wat hebben we ervoor gedaan? Hoe meten we dit bij 2.4 C? Het aantal extra boerenbermstuwen die geplaatst zijn en gerealiseerd zijn en die zouden geplaatst worden. Onze vraag is, in hoeverre kan het aantal boerenstuwen of bermstuwen vervangen worden door beverdammen? De aanvullende vraag is natuurlijk van. Even kijken. Ja goed, de natuur verandert voortdurend en de aanpassing gebeurt door de bever die reeds daar aanwezig is en dat is eigenlijk het einde van de vraag, sorry, ik ben even de draad kwijt. Aanvullend OK, eventueel met. Die verdossierend. Beverdecaver ja die was in het zoeken, pardon. Sorry, dat laatste woord heb ik niet goed verstaan.

Eventueel aangevuld met de bever de zever. Oh ja

Ik natuurlijk wel even noemen. Vraag twee gaat over bladzijde 18. Moet ik even samen eerder gaan? Ja, het gaat over de muskusrattenbestrijding en wat verwachten jullie de komende jaren uit te geven aan de bestrijding van de muskusratten? En daar hebben we natuurlijk het voorbeeld van de mankrachten of de methodes, want op dit moment is verdrinken nog altijd een methode om de muskusrat te bestrijden. En hebben jullie ook nagedacht over een andere aanpak? Daarbij is de vraag, wanneer is een dier een exoot? Dan hebben we de volgende, even kijken, bladzijde 27. Dat gaat over de 4.2 punt B over de hotspots. Dan is onze vraag, zijn megastallen ook hotspots waar medicijnresten, antibioticum, bijvoorbeeld het PMSG-hormoon dat gebruikt wordt in de veehouderij? Het aantal varkens is 1,7 miljoen in Limburg en de kippen zijn 15 miljoen in Limburg. Daar kunnen we toch spreken over megastallen en wat dan is dus inderdaad de vraag van, wat gaan we daaraan doen met zuiveringen? Zal ik dat doen? Juist, oké?

Ja, mevrouw de Voorzitter, dat was het, dank u wel. Dan ga ik naar

Ja, dank u wel voor het woord. Ook vanuit de Partij voor de Dieren-fractie waardering voor de presentatie en het feit dat we, behalve digitaal, het ook fysiek hebben aangeboden gekregen, want dat leest nog wat makkelijker op een zondagmiddag. Wat betreft vragen mijnerzijds, pagina 15 bovenaan, daar gaat het over punt 2.2 A. En daar gaat het over de aanpak grootste wateroverlastknelpunten, waarbij geen percentage opgegeven is van het zesde van het areaal dat getoetst wordt. Een vraag daarover van Waterbelang. Die sluit helemaal aan bij wat ik graag wilde weten en daarin wordt beantwoord. De eerste twee stroomgebieden worden in oktober opgestart en hebben een doorlooptijd van 4 maanden. Mijn vraag is, welke twee stroomgebieden zijn dat? En 2.4 punt A gaat over doorontwikkelen droogtebestrijdingsplan en mijn vraag is: is dat plan al gereed en zo ja, als het nog niet gereed is, wanneer kunnen we dat verwachten? Dan heb ik een vraag en het gaat over pagina 16. Benut de onderzoeksprogramma's Klimap en Castor om bestaande kennisleemtes op te vullen. Mij is niet helemaal duidelijk wat voor projecten dat precies zijn en welke onderzoeksprogramma's. En ik kom ook niet helemaal uit in de toelichting die op die bladzijde aanwezig is. Ik...

Onderbreek u even, want dit zijn nou specifiek technische vragen die zich lenen voor de stellen in die technische vragenronde, want dat vraagt toch even om onderzoek en dan was u al gecontacteerd. Waarschijnlijk, ik benoem hem evenals voorbeeld.

Dan heb ik een vraag, gaat meer over beleid en dat is pagina 18 ook over klimaatadaptatie. We zien dat de investeringen onderaan op pagina 18 zijn bijgesteld, 8,3 miljoen naar beneden bijgesteld. Maar als we kijken naar de realisatie is er nog maar 15,2 miljoen gerealiseerd. En mijn vraag is, waarom is er tot nu toe zo weinig uitgegeven? Heeft het te maken met personeelsgebrek of heeft het te maken met andere oorzaken? Dan gaan we naar pagina 24. Onderaan laatste alinea situatie in beeld brengen vismigratie, knelpunten. Daar staat dat eerste nul situatie in beeld gebracht moet worden, maar dat dat nog niet gelukt is en dat staat er een volgende zin. Het is niet de verwachting dat deze knelpunten voor 2027 zijn opgelost. Dat verbaast mij hooglijk, want in het kader van de KRW moeten ze zijn opgelost voor 2027. In schril contrast hiermee op pagina 25 staat dat er tot nu toe geen enkele euro is uitgegeven aan investeringen voor waterkwaliteit en ecologie. En misschien had het leuk geweest om daar iets uit te geven voor een vismigratie knelpunten. Dat zijn mijn vragen, dank u wel. Dank u wel.

Dank u wel, voorzitter. Even de goede bladzijde zoeken. Pagina 8 van de najaarsrapportage, het financiële staatje programma's. De vraag is: structureel worden investeringsvolumes niet gehaald? In september was 57 miljoen van de door de AB investeringsvolume van 102 miljoen uitgegeven. Vooral programma klimaatadaptatie is al enkele jaren schijnbaar een zorgenkindje. Ik verwijs ook naar wat de vorige spreker, meneer Haagen, zei dat hier 8,3 miljoen minder wordt uitgegeven. Kijken we echter op bladzijde 15 naar de uitleg van het programma klimaatadaptatie, lezen we hele andere bedragen over dit programma. Met name dat ruim 80% op orde is. Wat klopt hiervan en wat is hier structureel aan de hand? Dat is de eerste vraag. Dan ga ik verder naar pagina 17. Na de wateroverlast van 2021 hebben we samen met de provincie het programma Waterrobuust Limburg bedacht. Waterschap participeert hierin, dat vinden we prima. De vraag is, kunnen we de financiële verantwoording over 2022 en eventueel begroting 2023 van dit gezamenlijke programma als AB ontvangen? Sorry, die...

Die laatste. Het is overigens een financiële vraag, hè? Die hoort eigenlijk in de andere commissie thuis, maar we noteren hem. En wilt u hem nog eens stellen, want u had graag een overzicht gehad van.

Kunnen wij de financiële verantwoording over 2022 en eventueel begroting 2023 voor zover dat al kan van dit gezamenlijke programma als AB ontvangen?

Ja, maar 22 zitten in de stukken. Dan zoek ik.

Ik het na. Krijg ik al direct antwoord, heb ik een voorkeurspositie. Dank u. Ik zou zeggen, mevrouw, gaat u door, dank u voorzitter. Krijg u na 21 waterkwaliteit. We lezen dat de inventarisatie van de gemeentelijke riooloverstorten in 2023 wordt afgerond. In de Waterschap Limburg stukken staat dat de gemeente al jaren een tandje bij moeten zetten. Wanneer beginnen gemeenten nu eens met de aanpak van de knelpunten op pagina 22 en 56 van de najaarsrapportage? Lezen we de intentie. Aan onze hoe rijk is, dan kan dit wel. We lezen bij ecologie, excuus, we lezen bij ecologie dat we touw van drinkwaterbeschermingsplannen maken. Maar nog steeds komen er zoveel medicijnen in voor. Daar heeft een collega ook al vragen over gesteld. Met name de landbouw is erg dalende. En. Even spieken de vraag is, wanneer zijn alle riooloverstorten aangepakt? Portefeuillehouder, kunt u een concrete datum noemen wanneer u gaat handhaven als er geen actie komt? Dat is die vraag even spieken. Voorzitter, dat waren mijn vragen, dank u. Dank u.

Voor de rijke oogst. Ik ga als eerste het woord geven aan de portefeuillehouder die het dichtste bij mij zit en dat is de heer Jansen. De eerste vraag was.

Laat ik eens even beginnen. Het gaat over de kwaliteit van het oppervlaktewater, want in je kwaadvliet gaat alleen algemene opmerkingen over het stuk, geen specifieke vragen meer. De heer Talen had het over bladzijde 22. Daar staat een stukje over het onderzoeken van de effecten op de kwaliteit van het oppervlaktewater van lozingen. Ja, eigenlijk, als je deze tekst goed wil begrijpen, heb je daar de begroting mee nodig, dan zie je wat daar gepland was. En die begroting, een aantal nieuwe mensen beschikken waarschijnlijk niet over de begroting 22. Dat is lastig. Ik snap dat probleem wel. En ik moet dus ook even graven, want ik heb hem ook niet bij me op dit moment, maar ik ga zorgen dat u hier een antwoord op krijgt, want dat ik ga nu moet nu gaan invullen en dat is niet handig, kom ik op terug. Als het gaat over het plastic, dan weet ik dat wel. Het zal bladzijde 24 zijn, vraagt u over? Plan van aanpak opstellen voor terugdringen van het plastic zwerven in het watersysteem. We hebben een project gehad. Lives? Moet even nadenken. Litter Free Rivers and Streams heet dat, dat is de afkorting van de volledige naam van dat project.

Project is. Een microfoon aanstaan, want het echoot. Nee, ik had hem uitstaan.

Oké, ik zal verder weg praten en heb je er geen last van. Waarschijnlijk. Little Free Rivers and Streams. Dat is een project geweest, gezamenlijk over de grenzen heen met Belgische en ook Duitse partners erbij. Dat project was een subsidieproject en is afgerond. Dat moet op een bepaald moment opgeleverd worden. We zijn nu aan het kijken, want dus niet alleen de rapportage komt nog naar het bestuur, maar we zijn ook aan het kijken van wat willen we in het vervolg doen. Intussen zijn we met areaalbeheer, de club van collega Chrit Wolfhagen, aan het kijken op een aantal hoofdbeken om proeven te doen hoe we daar veel meer zwerfvuil uit het water kunnen halen. En dat zijn verschillende soorten proeven, dus we willen op één plek een bellenscherm gaan uitproberen. Op een andere plek zijn we met molenaars bezig om te kijken welke rol hun kunnen spelen, want heel veel van dat zwerfvuil blijft bijvoorbeeld bij de geul bij de molens achter. In de omgeving van de molens blijft het hangen aan allerlei schotten en maatregelen die daar genomen worden om het water op hoogte te houden. Dus we zijn meerdere dingen aan het proberen. Ik wil u best een keer daarin meenemen wat er allemaal gebeurt, maar lijkt me handig om dat te koppelen aan de rapportage van Little Free Rivers and Streams. En u had op dezelfde bladzijde een vraag over de vismigratie en die vraag, die komt nog een keer terug bij de heer Wolfhagen. Als ik het goed heb opgeschreven, gaat dat ook op bladzijde 24. Wij hebben nog iets van 27 of 24 vismigratieknelpunten. En waar men mee begonnen is, want dit is inderdaad een opgave vanuit de Kaderrichtlijn Water, maar men in het verleden mee begonnen is met de dingen, laten we zeggen, de quick wins, die zijn heel snel gedaan. We zitten nu met meer complexe situaties. En wij zijn met het iedere knelpunt bij een molen, want het zijn bijna altijd de molenknelpunten waar we nu nog mee zitten, is uniek. Iedere situatie is anders. Dus het betekent voor ons dat we per situatie nogal wat voorwerk moeten doen. We proberen dat te versnellen, maar we zijn voor dit onderdeel bang dat we 2027 niet gaan halen om alles uitgevoerd te hebben en dat heeft echt met complexiteit te maken en de hoeveelheid tijd die erin gestopt moet worden voor iedere oplossing. Het heeft niet met geld te maken qua investeringen, want dat is niet het grootste probleem. Het zit hem echt in het werk wat voorafgaat aan het oplossen. Een complicerende factor daarbij is dat we heel vaak de molenaar nodig hebben, dan wel zijn eigendom, de grond rondom de molen, en niet iedere molenaar denkt hetzelfde als de Kaderrichtlijn Water schuine streep met waterschap. Medicijnen, daar is het 80%, zei u, 80% is, maar ik moet het uit mijn hoofd doen. Ik weet niet of iemand van de backoffice dat uit zijn hoofd weet, maar volgens mij is dat de doelstelling van 2040 in de nieuwe Richtlijn Stedelijk Afvalwater en dat is een gemiddelde doelstelling. En als u in het tabelletje kijkt, dan ziet u dat we 10% gaan halen in 2027. En dat is ook een gemiddelde doelstelling, dus wij zijn aan het meten wat onze medicijnrestenuitstoot op de diverse zuiveringen is. Op basis daarvan weten we dat we een paar hotspots hebben. Die gaan we als eerste aanpakken. En omdat die aanpak heel effectief is, halen we dan gelijk een belangrijk deel van de totale medicijnrestenuitstoot weg en daarmee halen we dus die 10% in 2027 en die 40% in 2030. Want uit mijn hoofd zijn dat de zuiveringen Simpelveld, Susteren, Hoensbroek en Aarle-Rixtel dacht ik. Die vier zuiveringen, daar zijn de hotspots qua medicijnenuitstoot, maar van Aarle-Rixtel twijfel ik even aan of dat Venray of Meijel is, maar nee, niet omdat iemand van Aarle-Rixtel woont, daar heeft daar niks mee te maken. Maar die uitstoot door die te gaan saneren, kunnen we van de totale uitstoot gelijk grote stappen maken. Daarna hebben we nog een opgave voor die termijn daarna, maar dat zijn voor de andere reguliere zuiveringen. Dat zit in het hele plan waar we qua strategie van WBL wel mee bezig zijn en ook in die totale grote pot met geld die we nodig hebben voor het aanpassen van zuiveringen. Daar zitten deze medicijnrestenverwijderingen in. Dus dit staat op de rij, maar we kunnen onze doelen halen doordat we snel grote vervuilers aanpakken. Even kijken, daar ga ik van alles van zeggen, maar dat doet de heer Wolfhagen. Megastallen, nou nog eentje over de medicijnresten van mevrouw Laeven. Zijn megastallen geen hotspots? Ja, misschien wel, maar dat komt niet in het riool terecht. De megastallen hebben hun eigen meststroomverwerking en dat kan zijn verwerken op het land en daar wil ik het eigenlijk ook niet over hebben, moet ik heel eerlijk zeggen, die medicijnresten, maar het zit in ieder geval niet. Het komt niet op onze zuiveringen terecht, dus in die zin zijn ze voor mij in het kader van medicijnrestenopgaven niet relevant nog en in de toekomst komt dat gegarandeerd. Daar twijfel ik niet aan. Maar, maar niet op deze manier.

En dan nog de laatste vraag van mevrouw Hesen met betrekking tot de evaluatie van de riooloverstorten.

Ja, ja, riooloverstorten is hier in de afgelopen bestuursperiode zeer regelmatig aan de orde geweest. Even samenvattend, mevrouw Heeze, we hebben iets van een kleine 900 riooloverstorten. Riooloverstorten zijn er niet omdat de gemeente dat leuk vindt. Die zijn er omdat het systeem in bepaalde situaties ontlast moet worden. Een 360 van die overstorten lozen op kwetsbaar of zeer kwetsbaar water, zeg maar even onze natuur, daar ligt onze prioriteit bij het saneren van de overstorten. Dus de overstorten die op kwetsbaar en zeer kwetsbaar water zitten. We hebben daar het vorige bestuur een keer uitgebreid in meegenomen qua informatie. Wat wij doen is: er wordt samen met de gemeente een ecologische toets gedaan bij elke overstort en er wordt dus gekeken wat het effect van die overstort is op het ontvangend water. Die overstorten mogen één keer in de twee jaar, één keer in de vijf jaar, één keer per jaar overstorten. Dat is verschillend, want dat heeft ook te maken met wat het water aan kan. Een overstort die op de Niers uitkomt of op de Roer is een ander soort dan op de IJzerbeek, die maar zo breed is bij wijze van spreken. Met alle gemeentes zijn we in gesprek voor het saneringsplan. En dat is dus wat hier staat. De bedoeling is dat dat in '23 is afgerond, dat al die afspraken zijn gemaakt, maar dat betekent wel dat gemeentes daarna nog vaak riolen moeten gaan vervangen of buffervoorzieningen creëren in hun stelsel, maar daar wordt aan gewerkt. Het is overigens ook een prioriteit uit het provinciale bestuursprogramma om hier wat aan te doen. En ik ben op dit moment, ik heb vanmorgen toevallig met de gedeputeerde hierover gesproken, onder andere hierover gesproken, om dit gezamenlijk op te pakken om te kijken van wat is nu nuttig om de versnelling te kunnen krijgen en misschien is dat alleen maar boos doen en misschien moeten we ook gewoon een beetje rammelen met geld af en toe of zo. Of de provincie moet dat gaan doen, maar daar zijn we nu aan het kijken wat hier de handige werkwijze is. Concrete datum nee, want die overstorten die mogen er zijn. Alleen er moeten afspraken onder liggen, want een gemeentelijk stelsel zonder een overstortfunctie betekent dat op het moment dat het hard regent, het bij u uit de toiletpot komt stromen. Ik geloof niet dat u dat een goede oplossing vindt. En laten we ook wel wezen op het moment dat er dat soort situaties zijn met zoveel water. Dan wordt ook rekening mee gehouden met het afwegen van dat kwetsbare water, want dan is de vervuilingsgraad van het water wat in de beek komt ook heel laag, dus op die manier proberen we samen te kijken van wat is verantwoord en wat is niet verantwoord en wat niet verantwoord is, moet zo snel mogelijk aangepakt worden door de gemeentes. Dat is het uitgangspunt en handhaven. We kunnen niet handhaven. We handhaven hier doordat we in gesprek gaan met de gemeentes die de overstort hebben. Want handhaven, zo betekent dat we ze dicht moeten lassen, maar dan komt het nog steeds bij u uit het toilet.

Ik voor de beantwoording naar de buurman van de heer Jansen en dat is de heer Wolfhagen.

Begrijp dat de installatie het weer doet, dus ik wil u vragen om uw plekken weer in te nemen, zodat we de vergadering kunnen hervatten. Fijn als mevrouw Laeven ook plaats wil nemen, dank u wel. En dan heropen ik de vergadering en geef de heer Wolfhagen het woord voor de beantwoording. Kijken.

Of het nu lukt inderdaad. Meneer Tielen, u vroeg naar de wateroverlast, de knelpunten. Ja, het is toch een continu proces. Met de incidentele zaken die liggen normalerwijs gesproken bij areaalbeheer en die pakken wij continu op en die andere punten met wateroverlast. Die zitten voornamelijk bij het project Water in Balans en dat is bij mevrouw Van Wersch. Dus wat dat aangaat wil ik zeggen, het is een continu proces, dus het heeft iedere dag onze aandacht. Dan heb ik nog staan van mevrouw Laeven. Het plaatsen van die boerenstuwen die zegt van zouden we niet die bever daar het werk laten doen. Ja, een bever heeft wel water nodig en dat zijn meestal worden die boerenstuwen geplaatst in kavelsloten waar normalerwijs gesproken geen water in staat. En bij zware neerslag hopen we dat die kavelsloten dat er water in komt en dat proberen we zo lang mogelijk vast te houden. Dat is eigenlijk de gedachte achter die boerenstuwen. En dan gaan we daar komend jaar weer. In 200 van plaatsen, dat is één. U vraagt naar ja, de hele muskusrattenbestrijding. Dat is een landelijk programma, daar hebben wij ons geconformeerd ook aan. Alle andere waterschappen in Nederland. De meeste beverratten en muskusratten die komen toch uit de grensgebieden. Voor Limburg hebben we nogal wat grenzen. We hebben veel instroom van Duitsland, maar ook van België en die moeten we hier wegvangen, want anders verspreiden ze zich over het hele land. Dat wordt ook goed gecompenseerd door de andere waterschappen. We hebben een drietal nieuwe bestrijders aangetrokken. Die worden ook zeer actief. Daarmee aan de slag gaan. We willen wel onze doelen die willen wij gaan halen en wij zijn niet voornemens om te kijken. Tenminste zou ik er tegenaan kijken om met een andere vangmethode of met een ander plan van aanpak te komen. Resultaten zijn op dit moment goed, daar kunnen we blij om zijn. Dat was dat meneer Hagen op pagina 15. Dan gaat het over die stroomgebieden. Ja, het gaat dan eigenlijk over het stroomgebied van de Oosteramse Beek en de Lobeek. En ik hoop dat we daar het komend jaar ook nog een keer de beeld bij kunnen nemen, want daar heeft het ook noodzakelijk. U zegt van ja, het droogteplan. Ja, dat is eigenlijk nog niet gereed. Of wanneer komt dat gereed? Als u goed kijkt op pagina 14, dan ziet u dat er 80% al op één september al van het plan gereed was. En ik ben met mevrouw Van Wersch druk bezig om te kijken van, hoe kunnen we met een goed plan komen wat we ook aan jullie kunnen voorleggen? En ja. Nogmaals, het zit in de pijplijn en ga er maar vanuit dat we dat waar we toe hebben gezegd. Dat we dat gaan waarmaken?

Volgens mij waren dat uw vragen, meneer Wolfhagen, en resteert mij de rest. En dat eerste vraag van de heer Tielen waar het gaat om de grootste wateroverlastknelpunten. Wij toetsen altijd alle wateroverlastknelpunten en dat gebeurt meestal aan de hand van de modellen. Er is nu een nieuwe generatie modellen en de oplevering daarvan heeft wat vertraging opgeleverd. Vandaar deze vertraging, want we willen wel met de juiste modellen rekenen als we gaan aanpakken, dus dat is de verklaring daarvoor. Dan had ik nog even kijken bij de heer Hagen. De uitleg over de klimaatadaptatie en de kosten en de bijstellingen. Ik kan me vergissen, meneer Hagen, maar op pagina 19 staat eigenlijk vrij uitgebreid beschreven waarom we hebben bijgesteld, dus ik ben dan, denk ik, even de achterliggende vraag van u kwijt, want ik dacht, het staat er heel duidelijk. Nee, het ging mij

Mij niet zozeer om de bijstelling. Die is mij ook duidelijk. Het gaat mij veel meer om het dreigende enorme gap tussen de realisatie en zelfs die bijgestelde begroting. Want dan zou er in het laatste kwartaal nog ruim 18,7 miljoen gespendeerd moeten worden. En ik lees nergens waar dat naartoe gaat. Sterk financieel.

Het is een financieel technische vraag, hè? Ik denk dat wat dat betreft de heer Jansen de beantwoording kan geven. Wat

Wat hier aan de orde is, is dat wij in die najaarsrapportage. Dat betekent dat er een facturatie is tot ik denk één september, kijk even daar. Dat is wel ongeveer kloppend, vermoed ik. En heel veel van die projecten vindt de afrekening pas plaats tegen het eind van het jaar of zelfs in januari van het nieuwe jaar. En daardoor loopt dit bedrag in deze fase altijd zo ver achter. Want de verplichtingen uit de begroting 2022 die heeft die staan in de jaarrekening 2022, maar dit heeft gewoon met een naijl 11 te maken. Als je hier een lijstje bij zou zetten van wat er aan opdrachten uit is, dan is dat vele malen hoger als u tekst. In dit stuk ook kijkt dat staat op een andere plek, want ik zag het straks even staan. Dan gaat het er ook over dat we in totaal oh dat was, geloof ik op die bladzijde die mevrouw Heeze noemde bladzijde 8. Of zo was u toen? Kan dat kloppen ja op pagina 8. Als u daar kijkt, dan ziet u ook dat bovenaan de investeringen in de primitieve begroting is een bedrag van 102 miljoen aan verwachtingen. Investeringen opgenomen in de voorjaarsrapportage verhoogt naar 109 in de najaarsrapportage, want dat heeft te maken met projecten die we weten dat we niet meer kunnen opstarten. Is die teruggegaan naar 104 en we hebben nu een realisatie van 57 miljoen. Maar we komen straks veel hoger uit. Dat weten we, dat weten we nu al. Dat is gewoon ook langjarig wat we gewoon als beeld zien. Maar dat heeft te maken met het feit dat heel veel projecten waar opdracht voor komt in de loop van het jaar pas aan het eind van het jaar worden afgerekend. Even aanvullend. Wij hebben met de portefeuillehouders die met projecten bezig zijn regelmatig projectenoverleg en wij weten uit dat overleg dat die realisatie al heel veel hoger ligt op dit moment als dat hier gerapporteerd is, maar dat komt omdat we alweer een stuk verder zijn in de uitvoering. Ja dat klopt.

Claim-up vroeg u naar op pagina 16. En. Kan toch? Dat zijn twee onderzoeksprojecten waarin wij ook als waterschap participeren en die onderzoeksprojecten bevinden zich met name in Midden- en Noord-Limburg en collega Wolfhagen noemde net al de Oosterse Beek en de Lobeek zijn daar twee voorbeelden van in die gebieden. En daar zijn ook al een aantal pilots, met name subirrigatie, afgerond. En daar werken wij aan mee, maar daar zitten ook de waterschappen van Brabant bij. Daar zit dus een heel scala van universiteiten bij, dus het is echt een onderzoeksprogramma. Dan komen we bij Water Robuust. Dat was pagina 17, zei u. Ja, Water Robuust is eigenlijk en we hebben ook besloten om die naam niet meer te gebruiken. Dat was de samenwerking die wij binnen ons waterschap hadden. Ons eigen waterschap om de agenda van waterveiligheid en ruimte voor te bereiden. Maar het heeft tot zo'n grote verwarring geleid dat we vanaf dit jaar hebben gezegd, we gaan die term Water Robuust niet meer gebruiken. Dus dat is de reden waarom dit zo opgenomen is in deze verantwoording staat. En, volgens mij hebben we dan alle punten gehad. Als ik het goed gezien heb, dan ga ik voor de tweede termijn nog even een rondje maken. Dan kom ik bij de heer Tielen. Aan mevrouw Heeze en dan begin ik bij u, mevrouw Heeze. Vind ik attent, voorzitter.

Voorzitter, dank u wel. Met betrekking tot de beantwoording van meneer Jansen, dank u wel voor de uitgebreide beantwoording. De vragen van pagina 8: u heeft de projectrealisatie aangegeven aan de klimaatadaptatie. Maar dat kunnen we dan afwachten? En bij de beantwoording over de gemeentes wilde ik vragen of het mogelijk is om een overzicht ons te doen toekomen over de stand van zaken met de riooloverstorten. Tot zover, voorzitter. Daar ga ik.

Dankjewel, vragen zijn helder en de heer Tielen.

Dank u wel, voorzitter. Op bladzijde 26 over de onderzoek verwijderen medicijnresten. De heer Jansen gaf net aan dat de EU in 2014 80% gehaald wil hebben, als ik hem goed begrepen heb. En het waterschap spreekt er zelf over dat ze in 2045 pas overal die 70% kunnen halen. Dus mijn vraag is, gaat er dan versnelling komen en hoe gaat het waterschap dit realiseren? En ik heb in de voorgronden gevraagd naar wat de gevolgen zijn als wij niet voldoen aan die norm die de EU stelt en daar heb ik nog geen antwoord op gehad. Dank u wel. Dan, kijk.

Ik naar u, meneer Jansen, voor de beantwoording van de vragen.

Zal ik met die laatste gelijk beginnen met wat er gebeurt met ons als we niet aan de norm voldoen? Dat durf ik niks van te zeggen nog, want het probleem van die richtlijn is dat die nog niet eens is vastgesteld. Hij is nu in ontwerp gereed. Er zijn iets van 10.000 vragen over gesteld of amendementen, of weet ik wat. Ik weet niet heel veel. Ik schrok ervan toen ik het hoorde. Nee, geen 10.000, iets minder, 6 of zo, maar dat lijkt me nog immens veel. Bij de EU dus dat leidt voor een deel tot aanpassingen van het stuk en voor een ander deel worden die voorstellen niet gehonoreerd. Natuurlijk moet de richtlijn vastgesteld worden, dan moet die omgezet worden in Nederlandse wetgeving. Dan weten wij precies hoe Nederland hem vertaald heeft. Wij gaan ervan uit dat dat een op een wordt op dat moment, maar het is nog een hele ruime termijn waar het gaat over de doelen van de nieuwe richtlijn stedelijk afvalwater. Maar er gebeurt veel meer in, want dat gaat ook betekenen dat we strenger moeten zijn met effluent van zuiveringen. Vrijwel zeker. En daar lift de dingen weer op mee, dus dat ontstaat weer een nieuwe situatie. Dat moeten we gaan meten enzovoorts. Wat we nu in beeld hebben en dat is wel concreet, is wat ik aanvullend erop gezegd heb van we weten welke hotspots we gaan aanpakken. We weten wat voor effect dat heeft en we weten dus ook dat we die 10% en 30% kunnen gaan realiseren en 45 is nog heel ver weg. Dus ik weet niet precies wat straks dan de fatale datum wordt, maar dan zal daar een plan onder liggen om te zorgen dat we op tijd aan die doelstelling gaan voldoen. Dat is absoluut. Voor mij staat dat buiten kijf, ook al ben ik er dan niet meer bij. Tenminste niet als bestuurder.

De vragen van mevrouw Hesen, had u die al?

Oh nee, ja mevrouw Hees, die vraagt daar eigenlijk om een toezegging. Ik denk dat we het wel kunnen geven, dat we een overzicht kunnen produceren hiervan.

Met het voorbehoud dat de heer Jansen dat denkt, beschouw ik dit als een toezegging. Nou maar. Meneer Jansen

Jansen kan heel goed denken en heel goed beantwoorden, dus daar ga ik helemaal.

Nou, zoals u één-tweetjes gaat maken, dan.

Nou, dan denk ik dat we met deze beantwoording het stuk kunnen agenderen. Ik ga ervan uit dat het een bespreekstuk zal worden en dat dat ook het advies is, tenzij iemand er een hamerstuk van wil maken. Het was nou nee, ik heb gezegd, stel voor dat het een hamerstuk wordt, dus bij deze is het advies een hamerstuk. En dat brengt ons bij de begroting 2023.