Ontwerp Meerjarenraming 2024-2033 en Ontwerp Begroting 2024 Waterschapsbedrijf Limburg

Ja, dank u wel. Dan ga ik, met uw goedvinden, nu verder met agendapunt 2.7. Dat is de ontwerp meerjarenraming en de ontwerpbegroting 2024 van Waterschap Limburg. Ook daar, Waterschapsbedrijf Limburg, met excuses, ook daar even weer de disclaimer. In die zin dat ik, zoals ik net al aangaf, er op 29 maart geen algemeen of dagelijks bestuur meer zat van het Waterschapsbedrijf, is ervoor gekozen om te maken wat ik maar even doe, een zogenaamde basisbegroting waarin eigenlijk alles opgenomen is wat absoluut noodzakelijk is om in ieder geval in 2024 de zaak te kunnen laten draaien. Echter, er zijn ook nog een aantal aanvullende investeringswensen en ook personeelswensen binnen het Waterschapsbedrijf Limburg. Wij vonden het echter als dagelijks en als algemeen bestuur van WBL netjes om daar op dat moment nog niets mee te doen. Wij waren immers demissionair, zoals dat zo mooi heet, en u was bezig met de discussie over de nieuwe coalitievorming, maar ook bezig met wat u in een coalitieakkoord, of bestuursakkoord moet ik zeggen, allemaal wilde gaan doen. Dus vandaar dat we ervoor gekozen hebben deze basisbegroting hier nu voor u neer te leggen en dat straks bij een zogenaamde eerste begrotingswijziging deze basisbegroting geactualiseerd kan worden. En dat geldt ook voor meerdere fronten. Dat geldt bijvoorbeeld ook met betrekking tot energieprijzen. Wat op dit moment in deze begroting staat, zijn prijzen van december 2022 en dat heeft er alles mee te maken dat je met de begroting van in dit geval WBL inderdaad al begint in december. Dus je zit ruim een jaar voordat het echte jaar waarin uitgaven gedaan moeten worden begint. Door nu te kiezen voor deze methodiek, dus die eerste begrotingswijziging waarschijnlijk ergens eind augustus, begin september, hebt u de mogelijkheid om duidelijker aan te geven welke wensen u nog heeft enerzijds en anderzijds zitten we ook veel dichter bij het moment waarop straks tarieven vastgesteld moeten worden en daardoor krijgt de begroting toch wat meer hardheid dan wat hij in het verleden had. Tot zover mijn lange inleiding en dan sta ik nu graag de behandeling voor. Wie mag ik erover het woord geven? Ik zie de heer Quaedvlieg. Ik zie bijvoorbeeld Leren. Ik zie mevrouw Verheij. Dat was hem, meneer Quaedvlieg.

Dank u wel, voorzitter. Ja, nogmaals dank voor de beantwoording van de vragen die gesteld zijn. Bij ons resteert nog één vraag, het is eigenlijk erbij gekomen. Op pagina 7 staat dat het investeringsniveau van 2024 op 42 miljoen is gesteld en we vragen ons af of dit wel realistisch is, gezien het feit dat we in 2022 maar 22,9 hebben kunnen realiseren, maar ook gezien de externe factoren zoals krapte op de arbeidsmarkt en het verkrijgen van materialen. De concrete vraag is: hoe kan u dit? Is dit realistisch?

Dankjewel, voorzitter. Voorzitter, we zijn onlangs op bezoek geweest bij de RWZI in Weert. En ja, daar gaat volgens het nieuwe principe wordt er nu gewerkt, maar er staan nog een heleboel oude materialen. Zeg maar, is er in de begroting rekening mee gehouden dat dit op een gegeven moment gesloopt moet worden? Dankjewel. Dank u wel.

En dan kijk ik in de richting van mevrouw Verheij-Péters.

Dankjewel, voorzitter. Voorzitter, particulieren kunnen weer vaste afspraken maken met betrekking tot energie. Geldt dit ook voor het Waterschapsbedrijf? Kan het Waterschapsbedrijf de energiekosten weer vastklikken? Dat was mijn vraag.

Vraag is helder. Ik kijk even voor de vraag over de RWZI Weert-inrichting van collega Arnold Jansen.

In Weert. Mevrouw Beeren-Adriaans, u heeft inderdaad de oude plant en de nieuwe situatie naast elkaar gezien. En wij hebben die oude plant nog even niet gesloopt en dat komt doordat we ideeën hebben om daar met studenten iets moois van te gaan maken in het kader van industrieel erfgoed, zeg maar. Laten zien zoals het was en laten zien zoals de huidige techniek is. En we zijn daarvoor met een proces bezig waarbij de Hogeschool in Maastricht met een aantal masterstudenten een plan aan het ontwikkelen is. En de volgende stap zou kunnen zijn dat we kijken hoe realistisch dat plan is en of we dat kunnen realiseren, samen met bijvoorbeeld ook mbo-studenten en de omgeving. In dit geval bedoel ik bijvoorbeeld een milieucentrum of IVN die daar een rol in kan spelen. Nou, als dat niet gebeurt, dan zullen we moeten kijken wat er dan alsnog gesloopt moet worden. Maar in het toenmalige krediet voor de zuivering Weert waren geen sloopkosten opgenomen, tenminste niet voor dit stuk wat daar nog ligt.

Vraag eigenlijk: en de andere RWZI's die dus al omgebouwd zijn, wat daarmee? Bij de

De andere twee hebben zij's, die in de afgelopen jaren omgevormd zijn tot een reden. Installaties zijn de oude spullen zoveel als nodig was, hè? En dat bedoel ik mee wat we niet meer gebruiken, want soms wordt een deel van de oude installatie nog gebruikt als voorraadtank of wat dan ook. Of als een buffer. Die zijn allemaal weggehaald en dat heeft er ook mee te maken dat in Weert konden we zeg maar in de groene weide bouwen. Dat was een plek waar nog nooit een installatie was geweest. Op Panheel en Stijn moesten we allebei ruimte maken om de nieuwe installatie te bouwen, dus dan heb je een heel ander plan gemaakt.

Dank u wel. Dan in de richting van de heer Quaedvlieg, ja. Het is inderdaad juist als ik ga kijken naar de afgelopen begroting van 2022, waar 45 miljoen geprognotiseerd werd en uiteindelijk 1929 miljoen gerealiseerd is. Dan baart dat wel zorgen. Aan de andere kant zeggen wij ook nu heel nadrukkelijk die 42 miljoen. Die is eigenlijk gewoon echt minimaal nodig om een aantal zaken gewoon op de goede manier zonder gekke dingen te kunnen laten draaien. Gaat dat lukken? Ja, het streven is er in ieder geval op gericht om het te laten lukken. Maar u weet waarschijnlijk net zo goed als ik dat we bijvoorbeeld in computerchips een tijd geleden aanzienlijke tekorten hebben gehad en die zich dan ook meteen vertaalden in heel lange levertijden voor bijvoorbeeld pompen en soortgelijke zaken. We gaan er in ieder geval hard aan werken, dat is helder. En aan de andere kant, als ik kijk naar het financiële verhaal, wat er dan achter zit? Ja, je bent ook weer op relatief lange termijn aan het afschrijven. Dat betekent dat de lasten in de exploitatie van die verminderde investering tegenvallen, hè? Dat valt dan wel mee, laat ik het zo zeggen. Overigens hebben we met elkaar ook afgesproken binnen het AB van WBL, dat op het moment dat mocht blijken, ergens op 3/4 van het jaar dat er toch meer nodig zou zijn, dat op dat moment een voorstel in de richting van het AB WBL zal gaan om eventueel het investeringsvolume op te hogen. En dat is de andere kant van de medaille, want het is nadrukkelijk toch een sector waar we continu moeten blijven investeren.

Maar ik neem ook aan dat we een voortgangsrapportage krijgen opgezette den. Uiteraard.

Krijgt u sowieso de kwartaalvoortgangsrapportage, zoals u net ook gezien hebt, krijgt u uiteraard toegestuurd. De heer Arnold Jansen had nog iets, wilde nog iets toevoegen. Even over die

Die 42 miljoen. Eigenlijk moet dat bedrag nog verder omhoog. Meneer Maatvlieg, er is een prognose gemaakt voor de komende 10 jaar. En dan praten we over een gemiddelde van 700 miljoen of een totaalbedrag van 700 miljoen wat we in de komende 10 jaar waarschijnlijk moeten gaan investeren. Dat heeft te maken met KAW-opgaves, de assets support naar brengen voor zover de achterstand is, en dat zit voor een belangrijk deel bijvoorbeeld in leidingen, transportleidingen. Nou, daar kun je van alles over roepen, over anders denken, kleinschalig zuiveren op locatie enzovoorts. En er komt een nieuwe richtlijn. Het concept is er al, stedelijk afvalwater, die ook hogere normen aan alle waterschappen in Nederland gaat opleggen voor het schoonmaken van stedelijk afvalwater. En dat gaat ook consequenties hebben. Dan hebben we nog een aantal zaken rondom medicijnresten die we eruit willen halen. En waar we gelukkig niet op alle zuiveringen een groot probleem hebben, maar wel op een aantal. Ook daar zijn aanzienlijke bedragen mee gemoeid en we zullen dat in het nieuwe AB van WBL op een goede manier moeten afwegen hoe we dat gaan vormgeven. In dat bedrag moet ook gedacht worden aan extra personeel om deze investeringsrondes voor elkaar te krijgen, want de huidige organisatie kan dit volume aan investeringen niet realiseren.

Oh ja, naar aanleiding van deze jobstraining van de heer Jansen. Ik lees in alle stukken overal komen er kwalen in het kader van financiële consequenties. Wij moeten allemaal voldoen aan nieuwe richtlijnen, weet ik wat allemaal. Dat kost allemaal zoveel geld. En ja, ik heb ook zulke gegevens over technische giet, verklaarde waterschappen. Wordt het niet eens tijd om eens te kijken, samen met onze Unie van Waterschappen en eventuele lobby naar provincie en Tweede Kamer, om een andere financieringsproblematiek of in ieder geval extra fondsen te kunnen krijgen? Want als dit soort woordlijsten gaan, dan weet ik niet waar dat bij bleef of de bui ooit weggaat en nog niet alleen maar blijft hangen. Misschien.

Misschien dat ik daar in die zin even over op kan. Kijk, de financieringsproblematiek. Als het goed is, krijgen wij op 1 januari 2025 een aangepast belastingstelsel. Dus. Maar dat maakt het bedrag niet hoger. Uiteindelijk is het aan het bestuur om het juiste evenwicht te vinden tussen ambitie, schuld, tarief. Daarvoor bent u ook op deze plek gekozen. Over het technisch failliet zijn van een waterschap. Ik heb dat stuk gelezen. Het gaat met name over Amstel, Gooi en Vecht, waar men ook een gigantisch probleem heeft met het innen van belasting. Dan hebben we het over een paar 100 miljoen die eigenlijk nog achterstallig is, dus dat maakt het lastig. Het financieringssysteem van het waterschap heeft echter, als ik dat vergelijk met bijvoorbeeld een gemeente of met de provincie. Ja, wij bepalen uiteindelijk zelf wat we ophalen, wat we doen. Dat is niet helemaal aan ons, hè? Want we hebben ons gewoon aan een aantal richtlijnen te houden. Maar wat we ophalen, dat bepalen we uiteindelijk zelf. En als je het heel theoretisch zou zeggen, heeft een waterschap een oneindige belastingcapaciteit. Dat is natuurlijk niet, hè? Politiek niet waar, niet politiek niet. Waar is politiek zeker niet waar. Wat we wel ook proberen, is daar waar het zaken betreft waar mogelijkheden zijn om subsidies te krijgen. We kijken nu ook heel nadrukkelijk in de richting van het NPLG. Bijvoorbeeld dat we daarin niet hard voor proberen om extra inkomsten te genereren. En dat hebben we in het verleden ook al gedaan, hè? Bijvoorbeeld bij het partnercontract met de provincie en het verleden. Ik had nog de vraag over energie. Ja, even voor de helderheid. Na de sluiting van de droger in Susteren is datgene wat wij gebruiken aan aardgas van een heel andere orde als dat dat voorheen januari was. Wat we natuurlijk wel heel veel nodig hebben, is stroom. Pompen, noem het allemaal maar op, dat heeft allemaal stroom nodig. In het verleden konden we op die markt, op die stroommarkt, langjarigere afspraken maken, zowel qua volume als ook qua prijs. U kunt zich voorstellen dat die markt op dit moment heel anders in elkaar zit. Wat we nu doen, is dat we samen met, ik dacht, 7 andere waterschappen, in ieder geval energie gezamenlijk gaan inkopen en aanbesteden. Want wij moeten uiteraard wel zorgen dat we ingang van het volgend jaar alles kunnen laten draaien. Vaak maak je dan twee verschillende afspraken, namelijk enerzijds een volumeafspraak en anderzijds een deelprijsafspraak. Dus die aanbesteding die gaat nu ook lopen. Die moet in september leiden tot een aanbestedingsresultaat, in ieder geval qua volume. Maar het kan wel betekenen dat we delen van dat volume, wat we nodig hebben, gaan inkopen en dat daar in de prijzen fluctueren. Maar dat is op dit moment inherent aan de markt zoals die er is. Het liefste zou je zeggen: ik koop stroom voor 10 jaar vooruit, dan kan ik dat mooi in die begroting opzetten. Dan klopt dat ook altijd, los van een beetje volumeverschil misschien, maar die situatie is er op dit moment niet. Tot zover, wie mag ik het woord geven in tweede instantie, de heer? Een andere hoort meldingen. Ik schrijf even mee. De heer Achten en mevrouw Hilders. Meneer Haagen, gaat uw gang?

Het viel mij op dat in de meerjarenraming 2024-2033 eigenlijk alleen maar sprake is van kosten, kosten en lasten. En in principe zou een WBL ook inkomsten kunnen genereren, zowel uit aquathermie, uit groen gas als je biogas omzet. En ik vraag mij af wat de visie is naar die langere toekomst toe en of we dan niet ook rekening moeten houden met dit soort potentiële inkomsten. Mevrouw

Voorzitter, ik zou heel graag zien dat we bij de meerjarenraming ook heel goed kijken naar iets wat u al eerder noemde: de afschrijvingen. Ik heb begrepen dat in het recente of langere verleden de afschrijvingen niet zijn gereserveerd voor nieuwe investeringen. En ik zou het heel prettig vinden om daar ook nadrukkelijk aandacht aan te besteden bij de ontwerp meerjarenraming. Misschien kunt u ook zeggen in hoeverre dat al gebeurd is of hoe dat zit op dit moment. Dank u. Ja, dank.

Dank u wel. Ik denk dat de heer Jansen er nog wat meer over kan zeggen, maar er wordt uiteraard op een aantal punten ook tussen aanhalingstekens geld verdiend door WBL. Als ik denk aan de contracten die wij bijvoorbeeld hebben, met een verdien is misschien het verkeerde woord, diensten verleend, zullen we het zeggen, hè? Want we onderhouden ook voor een aantal gemeentes een aantal pompwerken en dat soort zaken, maar daar kan de heer Jansen denk ik beter wat over zeggen. Afschrijven en investeren, dat zijn vaak twee kanten van eenzelfde medaille. Er is in het verleden niet gekozen om te reserveren voor toekomstige afschrijving. Uiteraard is dat een beleidskeuze die straks door het nieuwe AB van WBL gemaakt kan worden. Overigens hebben we ook met elkaar afgesproken al in de vorige bestuursperiode dat we in ieder geval gaan kijken naar de nota met betrekking tot activeren. U hebt ook een stukje gezien, als het goed is, in de beantwoording daar waar het ging om afschrijvingstermijnen etcetera. Die nota's zullen worden geüpdatet, laat ik het zo even zeggen, en u mag dat als een toezegging beschouwen die mijn opvolger mag oplossen tot zover.

Wat hier speelt, zei meneer Hagen, de verleende diensten aan gemeenten, maar die komen netto terug in deze begroting, dus de inkomsten blijven binnen WBL. Dus wij doen pomponderhoud, we adviseren over rioleringsplannen en allemaal dat soort zaken. In de beantwoording van de vraag is ook ergens een bijlage opgenomen en daar ziet u dat ook. Daar is met kleurtjes aangegeven voor welke gemeente welke dingen doen. Er zijn twee gemeentes waar we niks doen, dat is Venray en Gulpen-Wittem. Dus voor de andere 29 gemeenten doen we wel wat. Daarnaast, u heeft het over aquathermie. Wij zijn nog niet bezig met aquathermie, behalve met pilots, maar wij als waterschap niet. We hebben wel gezegd dat daar waar mensen met aquathermie bezig willen gaan en dat speelt bijvoorbeeld ook in de rest van Noord- en Midden-Limburg, kunnen wij meedenken en mee adviseren als het gaat over de specifieke aspecten rondom water. Maar de hele specifieke deskundigheid zit er bij het waterschap op dat gebied ook niet, behalve op dat respect. Dus hoe dat allemaal moet met omzetten van warmte naar het transporteren naar woningen enzovoorts. Biogas, wij produceren op een aantal zuiveringen biogas. Dat biogas wordt op dit moment nog allemaal gebruikt voor het aansturen van onze WKS en wij wekken daarmee de stroom op die we zelf gebruiken. Dus u ziet dat ook niet in een soort inkomsten terug. Er is wel een ontwikkeling bij de hele Unie van Waterschappen dat we kijken van waar is het rendabel om biogas op te werken naar groen gas en dat op het net te zetten? En dan komt er een ander soort situatie. Maar ook dan zou je kunnen zeggen dat de inkomsten die de huidige situatie WBL genereert, binnen de begroting blijven. Daarmee worden de kosten lager. Maar er is dus wel een ander aspect, bijvoorbeeld: wij hebben tot 1 januari het slib van de droger in Zeist, slibkorrels die werden vermarkt. En daardoor werden de kosten ook omlaag gebracht, maar na de aanpassing van de gasprijzen klopte de businesscase niet meer, dus daarom hebben we hem stilgelegd. Dank u.

U wel, ik kijk nog even rond of er nog een nabrander is, die is er niet. Dan ga ik toch de vraag stellen, wordt het een hamerstuk of wenst u dit te bespreken? Ik ga uit van het laatste. Het wordt een bespreekstuk op 12 juli, uitstekend. Dan hebben we.