Rondvraag en sluiting

Dat brengt ons bij de rondvraag. Voordat ik dat rondvraag rondje laat doen, wil ik alvast aangeven dat hier uitrijkaarten liggen. Vergeet straks niet om er eentje mee te nemen. Tijdens de rondvraag ga ik linksom. De heer Lanckohr, mevrouw Erkens, de heer Tielen, mevrouw Verheij, mevrouw Hilders, mevrouw Hesen. Ik begin bij u, mevrouw Laeven. Wat wilt u zeggen?

Ze zeggen altijd dat ik best wel te hard praat, dus ik denk dat ik geen microfoon nodig heb. Ik wil het hebben over vuurwerk. We weten dat er verschillende gemeentes zijn die al het vuurwerk verbieden, maar wat krijg je dan? Dat het meer naar het buitengebied gaat. En nu maken we ons zorgen of we ons zorgen moeten maken over wat dat kan betekenen voor de waterkwaliteit. Want welke effecten kan dat vuurwerkverbod hebben? Als je dat vuurwerk gaat verbieden, welk effect zou dat kunnen hebben op de KW-doelen? Daarnaast is het mij ter ore gekomen dat Waterschap Brabantse Delta zich al jaren inzet om een landelijk onderzoek te bewerkstelligen naar de gevolgen van vuurwerk voor het oppervlaktewater en de waterzuivering. Ja, wat is dan mijn vraag? De vraag is dus wat wij als waterschap kunnen doen om gemeentes of de provincie aan te sturen voor een totaalverbod. Dankjewel.

Dank u wel, voorzitter. Zoals eerder al benoemd door dagelijks bestuurslid de heer Wolfhaag, zouden we misschien nog terugkomen op het natte weer. Ik had hierover een vraag aan het DBAB en de commissie die hier aanwezig is. De vraag is of het waterschap bereid is de huidige extreem natte weersomstandigheden als crisis uit te roepen. De aanhoudende regen leidt tot veel ontwrichting op het boerenbedrijf. Er worden veel meldingen gedaan van agrariërs die letterlijk het water aan de lippen staat. Akkers en weiden staan blank, de bodem kan de enorme waterhoeveelheden die nog in de grond zitten van de winter en die nog steeds van boven vallen, niet meer opnemen. Uitgangsmateriaal kan zich niet ontwikkelen en dreigt te verrotten. Andere gewassen kunnen niet de grond in en koeien kunnen niet naar buiten. De impact is ronduit enorm voor onze voedselproductie én voor de portemonnee van onze boeren. Wij zijn van mening dat deze crisis om een integrale en doortastende aanpak vraagt, zoals eerder al genoemd door de heer Wolfhagen. Heeft hij al samen met het waterschap besloten om een aanvalsplan te maken? Graag willen we ons waterschap Limburg oproepen, en eventueel de provincie Limburg, om hieraan mee te werken en desnoods een Deltaplan te maken om anders om te gaan met water. We zijn al jaren bezig met droogte en hoe we die problemen oplossen, maar nu is het andere uiterste aan de orde: het natte weer. Ondanks de vele inspanningen die het Waterschap Limburg intussen al heeft ondernomen, zoals het lager stuwen van massa's water, eerder maaien met meer machines en meer medewerkers inzetten bij de meldingen, blijft de situatie nijpend. Daarom de vraag of het waterschap deze mening deelt en deze extreem natte grondwateromstandigheden in combinatie met de vele extreme buien tot crisis wil bestempelen. Ons werkgebied wordt momenteel getroffen door twee typen crises vanuit de natuurlijke leefomgeving: wateroverlast en overstroming, en extreme weersomstandigheden. Zeer hoge grondwaterstanden in combinatie met veel buien zorgen voor veel verstoring in ons gebied en voor de voedselvoorziening. Het uitroepen van een crisis zou, samen met onze landbouworganisatie, moeten helpen om vlot te kunnen blijven werken en extra steun in de rug geven bij de samenwerking met afnemers van producten. Daarnaast zou het inwoners en ondernemers die in de knel komen door de aanhoudende regenval wellicht juridisch in een betere positie kunnen brengen. Te denken valt hierbij aan ondernemers in de recreatie-, landbouw- en horecasector, maar ook aan festivals en evenementen van maatschappelijke aard in situaties zoals leveringsplicht, afnameplicht of anderszins. Alleen al daarom zou het goed zijn als Waterschap Limburg dit zou willen besluiten. De vraag is dus of Waterschap Limburg de crisissituatie zou willen uitroepen voor het natte gebied van Waterschap Limburg. Graag horen we uw reactie namens de fractie BBB+. Dank u wel, voorzitter.

Wel, ik ga naar mevrouw Hilders.

Ik heb een heel andere praktische vraag betreft alle stukken die ik van het waterschap krijg. Daar staat in een soort watermerk mijn naam en het waterschap. Dat wil ik eigenlijk niet, want het zijn geen geheime stukken. Ik vind het dus niet nodig en ik zou graag willen dat dat verdwijnt. Als het geheim is, is het best, maar als het niet geheim is, wil ik het niet. Wilt u daar graag over nadenken?

Ik neem er vooralsnog even kennis van en neem uw vraag mee terug. Ik ken mevrouw Verheij.

Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, wij hadden nog een vraag over het rapport van Van der Feltz. Het rapport van Van der Feltz is opgesteld in het kader van het SAITEC, en de vraag is: wat gebeurt daarmee? Wat is het vervolgtraject?

Meneer Tielen.

Dank u wel, voorzitter. Ik heb een aantal vragen naar aanleiding van de informatiebrief over de herziening van regelgeving, onttrekkingen, beleid en oppervlaktewater. Allereerst is het goed dat de beschikbaarheid van voldoende water een belangrijk criterium wordt. We vinden het ook positief dat onttrekkingsverboden eerder worden ingezet. In de handleiding verdringingsreeks op bladzijde 16 staat wat er wel en niet moet worden verstaan onder kapitaalintensieve gewassen en industrieel proceswater. Over categorie 3 kan verschillend worden gedacht. Het is primair aan de waterbeheerder om bij de toepassing van een verdringingsreeks deze belangen te interpreteren. Dit laat inderdaad ruimte voor maatregelen en interpretatie door de waterbeheerder. Ik heb twee vragen hierbij. Ten eerste, is er een definitie van kapitaalintensieve landbouw als het gaat om de soorten gewassen die daaronder vallen? Wat ons betreft, moeten er geen gewassen onder vallen die enkel een economisch motief dienen, maar moet het echt iets zijn dat voor voedselzekerheid zorgt of een ecologische meerwaarde heeft. Ten tweede, wat verstaat het waterschap onder industrieel proceswater? Verder is te lezen in het artikel of in de handleiding dat het doel van categorie 3 is het voorkomen van grote sociaal-economische schade met behulp van relatief geringe hoeveelheden water voor kleinschalig hoogwaardig gebruik. Mijn vraag daarbij is hoe het waterschap kleinschalig en relatief gering definieert als het om watergebruik gaat. Dank u wel.

Dank u wel, mevrouw Erkens.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik las afgelopen week in De Limburger over de plannen die er zijn om met een kilometerslange pijpleiding de voormalige bruinkoolgroeve in Duitsland te vullen met water uit de Roer. En ja, ik vond persoonlijk die plannen best wel zorgwekkend en ik ben vooral benieuwd naar hoe wij als waterschap daarbij zijn aangehaakt en hoe wij onze belangen daarin behartigen. Dank u.

Dank u wel. Mijn vraag gaat ook over de informatiebrief met betrekking tot de regelgeving van het aantrekkingsbeleid van het oppervlaktewater. Vanaf 28 mei zijn wij het er in principe grotendeels mee eens. Ik vraag me alleen af of het niet erg ondoorzichtig wordt om dit te monitoren en te handhaven. De oplossingen die hierin worden aangedragen, zijn...

Gaan we naar de beantwoording? Kijk even naar de heer Jansen voor de vraag van mevrouw Laeven.

Ik ben tegen vuurwerk, maar ik weet geen antwoord. Niet lachen.

Maar gaat u daar wel nog iets mee doen, of is dit het antwoord op de vraag van mevrouw Laeven: wat kunnen wij doen?

En, we kunnen van alles doen, maar ik heb geen idee wat ik op dit moment zou kunnen doen. Dus u moet het antwoord van mij tegoed houden; ik kan nu niet antwoorden.

Dank u wel, dan ga ik naar mevrouw...

Mag ik daar iets over zeggen? Fijn, dank u wel, Voorzitter. Ik vroeg me af of meneer Jansen misschien bekend is met het onderzoek dat Waterschap Brabantse Delta daarnaar zou doen.

Mijn antwoord is nee, ik ken dat onderzoek niet.

Dan ga ik naar de beantwoording van de vraag van mevrouw Hesen en kijk naar de heer Wolfhagen.

Het verrast me enigszins. Op dit moment weet ik als portefeuillehouder niet hoe we het moeten oppakken. Mijn voorstel zou zijn dat wij het eerst in het DB gaan bespreken om vervolgens een terugkoppeling te geven aan het AB. Ik weet ook niet of er besluitvorming vanuit het AB noodzakelijk is om Limburg als crisisgebied te benoemen. Een crisis is geen ramp. In de room gaat het normaal gesproken over euro's. Maar is er sprake van een crisis? Als ik uw verhaal goed begrepen heb, is het meer een hulpmiddel om gedupeerden in verdere leveringsprocessen te ondersteunen en om aan te tonen dat dit een crisis is. Heb ik dat zo goed begrepen? Bedoelt hij dat als dat zo is, we het in die volgorde gaan bespreken?

Kijk even naar mevrouw Hesen, want zij wil interrumperen.

Dank u wel, voorzitter. Ja, dat was wel het idee om een crisissituatie uit te roepen en of het waterschap daartoe bereid is, is de concrete vraag. Ik ben blij te horen dat u het in het DB zou willen bespreken. Maar ik zou ook graag de reactie van onze commissieleden horen, want wij vinden het belangrijk en bij vele partijen is het een stille ramp. Tot zover, dank u wel, mevrouw.

Ik vraag even ter toelichting meneer Wolfhagen. Misschien is het ook goed om aan te geven wat het effect zou moeten zijn voor de getroffene als het waterschap dat zou doen.

Ik weet niet of ik te lang mag uitweiden, maar het heeft ermee te maken dat er extreem veel water is gevallen. Dit is al meerdere keren tijdens deze vergadering aan bod gekomen, dus dat hoef ik niet te herhalen. Als ik al zie dat er in de maand mei 305,51 mm water is gevallen, terwijl de normale hoeveelheid 155 mm is, dan is dat een gigantisch verschil. Het gaat ook over de verantwoordelijkheid van bijvoorbeeld een agrariër die gewassen zoals suikerbieten teelt. Hij heeft een leveringsplicht bij de suikerbietenorganisatie van 85%. Maar als hij wordt aangesproken op zijn leveringsplicht en hij kan geen bieten zaaien omdat het nu sowieso al erg laat is om te zaaien, dan kan hij verplicht worden om die bieten elders te kopen en te leveren. Om dit te verlichten en een steun in de rug te geven, zou het heel goed zijn als het waterschap dit als crisis zou kunnen bestempelen. Dat is de concrete vraag. Volgens mij zou het verlichten doordat je dan een situatie van overmacht hebt, en dat moet je aantonen. Maar als een organisatie zoals het waterschap daarachter zou staan en het inderdaad als crisis zou bestempelen, dan zou dat een steun in de rug zijn richting organisaties en afnemers. Dit geldt ook voor andere evenementen waarbij verplichtingen zijn aangegaan. Dat is het concrete antwoord, als u dat bedoelt. Dank u wel.

We nemen de vraag mee terug, meneer Wolfhagen, en zullen ons daarop beraden. Maar ik kijk even naar u.

Wat ik zojuist heb gezegd, wij gaan het in het dagelijks bestuur bespreken. Dat doen wij sowieso. Wellicht gaat de veiligheidsregio daar ook over als het gaat om crisis. Wij nemen dit mee en koppelen dat terug naar jullie. Wij gaan kijken welke mogelijkheden er zijn. Dan hoort u dat zo spoedig mogelijk van ons. Misschien.

Ook even ophalen, want de vraag van mevrouw Hesen was ook: wat vindt de Commissie ervan? Ik weet niet of mensen daar nog op willen reageren. Oh.

Het eerste wat mij te binnen schiet, is dat ik het graag zou hebben gehad als mevrouw Heeze inhoudelijk over mijn voorstel had willen spreken, want dat ging juist over wateroverlast. Dat is nu precies waar ze het over wil hebben, en ik had daar een goed voorstel voor liggen. Ik vind het jammer dat dit niet eerder is gebeurd.

Gaan wij acteren zoals de heer Wolfhagen heeft voorgesteld? Dan kom ik bij de beantwoording van de vraag van mevrouw Hilders. Ga ik naar uitreiken, mevrouw Hilders? Ik weet niet hoe dat tot stand is gekomen. Dat zal vast een keer in een ver verleden zijn gebeurd. Nee, meneer Jansen, kunt u daar antwoord op geven? In iBabs.

Ibabs wordt op deze manier gebruikt omdat, als er vertrouwelijke stukken zijn, zichtbaar is wie ze heeft verspreid. Dat geldt voor iedereen, van de dijkgraaf tot en met alle medewerkers. Voor iedereen geldt dat, op het moment dat je vanuit Ibabs een stuk verspreidt, jouw naam erop staat. Als je een stuk wilt hebben zonder naam erop, kun je dat via de website downloaden. Daar staan geen namen op. Tot nu toe is het in Ibabs, want die vraag heb ik zelf ook een keer gesteld, niet mogelijk om onderscheid te maken tussen het ene stuk wel en het andere stuk niet. Het is een algemene instelling.

Als ik het goed begrijp, kun je dus geen verschil maken tussen geheime stukken en niet-geheime stukken. Begrijp ik dat goed? Want ik vind het zo raar. Als ik bijvoorbeeld een stuk aan u geef, kunt u het raar vinden. Maar ik lieg in de commissie, zoals dat heet. Dit is mij verteld door de bestuursondersteuning. Toen ik daarmee geconfronteerd werd, is mij verteld dat het in het leven is geroepen toen we dossiers hadden die strikt vertrouwelijk waren. Daardoor is het ontstaan.

In overweging willen geven om ermee op te houden. Maar ik wil gewoon geen stukken met mijn naam erop als ze niet geheim zijn. En als ze wel geheim zijn, vind ik het prima. Ik denk dat het antwoord...

Van de heer Jansen was het duidelijk: ik ga naar de beantwoording van de vraag van mevrouw Verheij. Wat wij doen met de aanbevelingen van het rapport Van der Veld, is dat wij die, voor zover van toepassing, meenemen bij de aanvang van de nieuwe vergunning. Dat geldt ook voor de KW-doelen en de opmerkingen die daar gemaakt zijn. We zijn met Rijkswaterstaat in gesprek om de consequenties van de landelijke richtlijn ter zake van 2022 te verkennen en gaan kijken hoe we dat kunnen inpassen bij de aanvraag van de nieuwe vergunning in 2027. Dan de beantwoording van de vraag van de heer Tiele. Dat zit volgens mij bij de heer Wolfhagen en daar zit ook de vraag van de heer Lanko bij. Misschien kunt u beiden tegelijkertijd beantwoorden. Juist, aanpassing, onttrekking.

Onttrekking van oppervlaktewater. We hebben daar een aanpassing gedaan om twee redenen. De eerste reden had te maken met ecologie en de tweede reden had te maken met handhaafbaarheid. Om te beginnen met het eerste: het was moeilijk te handhaven en daar willen we graag duidelijkheid in verschaffen. Als het gaat over ecologie, heb ik mij als portefeuillehouder mateloos gestoord aan het feit dat er uit ecologische beken water wordt onttrokken. Vervolgens moeten wij in een droge periode in het belang van de ecologie daar ook weer water naartoe brengen. Dat kan ik niemand uitleggen. We hebben dat niet kunnen uitleggen en daarom moeten we verantwoorden waarom we dit hebben veranderd. Heel eenvoudig: uit ecologische beken wordt in de toekomst geen water meer onttrokken. Vervolgens hebben wij nog een categorie, namelijk categorie 3. Dit zijn beken waar altijd vele kubieke meters water doorstromen, bijvoorbeeld de Geleenbeek, de Roer, de Grote Molenbeek en de Niers. Daarover zijn geen vergunningen aan te vragen; dat water kan vrij worden onttrokken. En dat blijf ik ook altijd zeggen als portefeuillehouder: probeer zoveel mogelijk oppervlaktewater te gebruiken, want over drie dagen is datzelfde oppervlaktewater brak water. Dan hebben we in ieder geval nog een buffer in de grond. U vraagt, we hebben, nou moet ik ook vertellen, we hebben een verdringingsreeks en die verdringingsreeks is landelijk vastgesteld. Op het moment dat er droogte is, komt er een landelijke commissie die één keer per week bij elkaar komt om te kijken hoe we die verdringingsreeks kunnen toepassen. Dat is een hele belangrijke commissie, dus daar kunnen we zelf niets aan veranderen. We zullen ons moeten houden aan die richtlijnen. Er is ook een rapport opgesteld door de WUR over kapitaalintensieve teelten, zowel voor akkerbouw als voor veehouderij. Daaruit blijkt wat wel of niet een kapitaalintensieve teelt is. Het laatste kwart van het rapport van de WUR is enkele jaren geleden opgesteld en daaruit blijkt dat uien en aardappelen inmiddels ook kapitaalintensieve teelten zijn geworden. Deze hebben wij toegevoegd aan de lijst van de WUR. De andere vraag ging over de monitoring van het onttrekkingsbeleid. Ja, we blijven continu monitoren. In het verleden hadden we tientallen referentiegebieden in Noord- en Zuid-Limburg. Op het moment dat 50% van de beken 20% minder afvoer hadden, stelden wij een onttrekkingsbeleid in. Dat hebben we nu verlaagd naar 30%. Dus als er 30% minder afvoer is, beginnen we met het onttrekkingsverbod. Zo zit de systematiek in elkaar en als portefeuillehouder ben ik blij dat we deze stap hebben kunnen maken. Dit is zowel in het belang van de ecologie als in het belang van de boeren, zodat er duidelijkheid is verschaft, maar ook in de handhaving. Dank u.

U volgt de ontwikkelingen. Sorry, u wilde nog even reageren, want normaal is er een termijn. Meneer Thielen en mevrouw Rood.

Rood mist dus nog een aantal antwoorden. Gaat uw gang en stel eerst een vervolgvraag, want ik begrijp dat ze in categorie 3 vallen. Daaronder valt ook kapitaalintensieve landbouw, zoals ik heb gelezen. Er is dan die lijst van de WUR. Kan het waterschap daarin ook zelf bepalen of bepaalde teelten daar wel of niet onder vallen? Ik kan me voorstellen dat uien en aardappelen daar uitstekend onder vallen, want daar heeft iedereen iets aan. Maar bijvoorbeeld een sierbloementeelt, die volgens mij ook af en toe best kostbaar kan zijn, roept maatschappelijk best wel wat ophef op. Als we in tijden van droogte ons kostbare water daaraan moeten besteden, kan ik me voorstellen dat dat weerstand oproept. Ik had ook gevraagd wat het waterschap verstaat onder industrieel proceswater. En ik heb gevraagd hoe kleinschalig en relatief gering gedefinieerd worden. Wat betekent dat? Dat ging over geringe hoeveelheden water voor kleinschalig hoogwaardig gebruik. Wat is dan gering en wat is kleinschalig? Dank u wel, meneer Langoor.

U wilde ook nog even reageren. Ja, het ging.

Zich bezighouden met die monitoring. Het is natuurlijk een heel ingewikkeld stuk geworden voor buitenstaanders, de ene week wel en de andere week niet. En ja, hoe ga je dit straks handhaven en die dingen aanpakken? Hoe leg je dit uit aan de mensen die wel of niet water onttrekken? En wat betreft het tweede verhaal: sportvelden zijn ook een kapitaalintensief gewas.

Meneer Wolfhagen als laatste. Meneer Wolfhagen, de microfoon alstublieft. Ja.

De kapitaalintensieve teelten zijn gekoppeld aan een bedrag van € 10.000. Daar valt ook de sierteelt onder. Er is een hele lijst opgesteld volgens de burgemeester. Het saldo bedraagt € 10.000. We houden ons strikt aan die lijst en mochten er in de toekomst andere kapitaalintensieve teelten bijkomen, dan kunnen we als bestuur daarover standpunten innemen. Voor nu houden we ons strikt aan wat we hebben opgenomen, en het bedrag is € 10.000. U vraagt wat kleinschalig is. Kleinschalig betekent bijvoorbeeld in Zuid-Limburg een sportveld dat beregend moet worden of een hovenier die in één keer water nodig heeft voor boompjes. Dat valt dan onder categorie twee. Ja, duidelijk. Als het gaat om proceswater, moet u bij de heer Jansen zijn. Er komt een publicatie in Nieuwe Oogst en Stal en Akker waarin dit duidelijk wordt benoemd. Ook onze website wordt daarop aangepast. Het wordt allemaal ter inzage gelegd. Er kon geen inspraakronde plaatsvinden, dus ik ben zeer benieuwd wat dat gaat opleveren. Maar ik verwacht in ieder geval veel positiviteit.

Ja, voorzitter, deze flats met proceswater zijn leeg. Proceswater is water dat in ieder geval niet voor consumptie bedoeld is, dus dat kan van alles zijn. Dat hangt ervan af. We hebben ook nog gietwater in de land- en tuinbouw. Natuurlijk, in de kasteelt kun je met gietwater werken, maar proceswater kan bijvoorbeeld gebruikt worden omdat men iets moet spoelen of om ruimtes schoon te maken. Dat kan van alles zijn. Maar dat is het onderscheid. Een van de dingen waar we bij het zuiveringsbedrijf mee bezig zijn, is om te kijken of we proceswater kunnen maken vanuit afvalwater op een plek waar dat nodig zou zijn. Meer kan ik er eigenlijk niet aan toevoegen. Ik heb het stuk niet bij de hand. Dank u wel.

De vraag van mevrouw Erkens over de bruinkool en de pijplijn die naar de bruinkoolgroeven leidt, blijft nog openstaan. Voor zover wij nu weten, dient deze pijplijn om water naar die groeven te sturen. Aangezien het hier betrekking heeft op waterkwaliteit en waterkwantiteit, zal de heer Jansen de beantwoording voor zijn rekening nemen. Er is overleg.

Overleg zowel van Nederlandse als Duitse zijde, waarbij een groot aantal partijen betrokken is, zoals ministeries, Rijkswaterstaat, waterschappen en onze Duitse collega's van het Wasserverband Eifel-Rur. Zij zitten daarbij om te kijken hoe in de toekomst moet worden omgegaan met het vullen van de dagbouw Inden, zoals die heet. Het is nog een pril proces, maar ik denk dat het goed is om af te spreken dat, zodra er meer duidelijkheid is, u daarover geïnformeerd wordt. Dit kan schriftelijk via een memo of iets dergelijks. Zo weet u wat er speelt en wat onze rol is. Er is mogelijk ook een positieve rol weggelegd in het kader van hoogwater bij de Roer, aangezien de dagbouw Inden ook als buffer kan functioneren. Het is belangrijk om deze informatie mee te nemen.